Παίζοντας την κιθάρα του, γράφοντας τραγούδια που ανέβαιναν στο Top 10 και επηρέαζαν την εξέλιξη της αμερικανικής μουσικής, ήταν συγχρόνως η ψυχή κάθε κινήματος: από το αντιπολεμικό μέχρι το Occupy Wall Street. Κυνηγήθηκε από κυβερνήσεις, τιμήθηκε από τον Ομπάμα
Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Να ιδανικό παράδειγμα, ο περίφημος φολκ τραγουδοποιός Πιτ Σίγκερ, που πέθανε προχθές το βράδυ, πλήρης ημερών, σε ηλικία 94 ετών. Ηταν (και θα είναι, δεν αλλάζει αυτό) η καλύτερη απόδειξη για την «επαναστατική δύναμη» της φολκ μουσικής. Δεν σου φαίνεται, έτσι όπως ακούγεται χαμηλόφωνα η συγκεκριμένη μουσική, με τον Σίγκερ να ερμηνεύει τα τραγούδια του σαν να διηγείται ήρεμα ιστορίες σε μια παρέα. Και όμως. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να περάσει πολιτικά και αντιπολεμικά μηνύματα. Αποτελεί μοναδική περίπτωση ο Πιτ Σίγκερ: έγινε ένας από τους σημαντικότερους τραγουδιστές στην Αμερική χωρίς ποτέ να είναι σταρ. Ταγμένος στην υπόθεση «μουσική» (όπως και στα κινήματα), πίστευε στο τραγούδι και όχι στον τραγουδιστή. Αυτός και ο Γούντι Γκάθρι ήταν στην αμερικανική φολκ μουσική τα δύο μεγαλύτερα ονόματα, ever.
Ο Πιτ Σίγκερ ήταν ο άκρως πολιτικοποιημένος τραγουδοποιός που «έντυσε» με τις μελωδίες και τους δυναμικούς στίχους του τα κοινωνικά κινήματα των δεκαετιών του 1950 και του 1960. Συνολικά μετρούσε 70 χρόνια (!) μουσικής καριέρας. Διέτρεξε όλη τη σύγχρονη αμερικανική ιστορία. Αφησε την τελευταία του πνοή προχθές το βράδυ σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης και τον θάνατό του επιβεβαίωσε ο εγγονός του, Κιτάμα Καχίλ Τζάκσον, από φυσικά αίτια.
Γνωστός για τις αριστερές ιδέες του, μέλος του κομμουνιστικού κόμματος, ήταν από τους κορυφαίους Αμερικανούς μουσικούς του κινήματος κατά του πολέμου του Βιετνάμ. Αλλά ταλαιπωρήθηκε πολύ στις αρχές της καριέρας του, κυνηγήθηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ – μέχρι και από τη φολκ μπάντα του, τους Weavers, τον ανάγκασαν να αποχωρήσει. Η Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών του διαβόητου γερουσιαστή Μακάρθι έβαλε το γκρουπ στη μαύρη λίστα. Αποτέλεσμα, η εκδίωξή τους από τη δισκογραφική εταιρεία Decca, με την οποία είχαν υπογράψει πολυετές συμβόλαιο. Ειδικά το 1957 τον υποχρέωσαν να ενημερώνει τις αρχές για κάθε κίνησή του. Το 1960 του ζητήθηκε από Γυμνάσιο, στο οποίο θα έδινε συναυλία, να υπογράψει υπεύθυνη δήλωση πως δεν θα τη χρησιμοποιούσε για κομμουνιστική προπαγάνδα (λεπτομέρεια: τον Φεβρουάριο του 2009 το ίδιο Γυμνάσιο του ζήτησε και επισήμως συγγνώμη).
Ο Πιτ Σίγκερ πάντως κλήθηκε από την Επιτροπή για ακρόαση. Φυσικά δεν… μάσησε, στάθηκε με θάρρος μπροστά τους και αρνήθηκε να δώσει την παραμικρή πληροφορία για τα πιστεύω του, την ιδεολογία του, τις προσωπικές του επαφές. Ούτε κουβέντα. Και το 2009, τον Ιανουάριο, ως επιστέγασμα μιας αξιοπρεπέστατης πολιτικής και κοινωνικής πορείας επτά δεκαετιών, είχε την τιμή να τραγουδήσει στην τελετή ορκωμοσίας του Μπαράκ Ομπάμα, μπροστά στο Μνημείο Λίνκολν. Η καλύτερη απάντηση. Ερμήνευσε συγκινητικά μαζί με τον Μπρους Σπρίνγκστιν το «This Land Is Your Land» του Γούντι Γκάθρι. Eννοείται πως παρέμενε μαχητικός μέχρι και τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Tον Οκτώβριο του 2011, σε ηλικία 92 ετών παρακαλώ, κατέβηκε στους δρόμους του Μπρόντγουεϊ δηλώνοντας αλληλέγγυος στο κίνημα Occupy Wall Street.
Το σημαντικότερο φυσικά είναι η μουσική του, τα τραγούδια του, αυτά που τον έφεραν στο Top 10 των επιτυχιών. O Πιτ Σίγκερ ήταν από τους καλλιτέχνες που συνέβαλαν αποφασιστικά στη διάσωση και εξέλιξη της λαϊκής μουσικής της Αμερικής. «Η ιστορία της ζωής του Πιτ είναι η ιστορία της μουσικής που άλλαξε τον κόσμο», δήλωνε στο «Rolling Stone» o Τομ Μορέλο των Rage Against The Machine. Στην αρχή μάλιστα βοηθούσε τον μουσικολόγο πατέρα του Φρανς στη συγκέντρωση και την καταγραφή της παραδοσιακής μουσικής του αμερικανικού Νότου. Μερικές από τις πιο γνωστές συνθέσεις του ήταν το θρυλικό «Turn! Turn! Turn! (To Everything There Is A Season)», που έκαναν Νο1 οι The Byrds, ο αντιπολεμικός ύμνος «Where Have All the Flowers Gone?», που έγινε διάσημος από τους Kingston Trio, αλλά και το «Little Boxes». Με τους Weavers έγιναν επιτυχίες κομμάτια όπως το «Goodnight, Irene» (χρυσός δίσκος, φυσικά) και το «If I Had a Hammer» – ειδικά αυτό το τελευταίο οι Peter, Paul and Mary το απογείωσαν. Εξαιρετικές ήταν και οι δικές του διασκευές στο «Guantanamera» και το «Wimoweh». Να μην πούμε και για το παραδοσιακό γκόσπελ «We Shall Overcome» που το έλεγε μοναδικά και η Τζόαν Μπαέζ, ένα τραγούδι διαμαρτυρίας που είναι συνδεδεμένο με τα δικαιώματα των μαύρων, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50.
Δείτε ονόματα που διασκεύασαν τραγούδια του και βγάλτε μόνοι σας συμπέρασμα: Μπρους Σπρίνγκστιν, Τζόαν Μπαέζ, Τζον Μέλενκαμπ, Ντέιβ Μάθιους, Εμιλού Χάρις, Τομ Μορέλο, Μπίλι Μπραγκ, Μπεν Χάρπερ κ.ά. Αλλά αρκεί ένα και μόνο πράγμα: ο Πιτ Σίγκερ θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες επιρροές του Μπομπ Ντίλαν. Δεν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτε περισσότερο…
