→Το ναυάγιο του «Oria» δεν καταγράφηκε ποτέ λόγω της λογοκρισίας των ναζί
«Υγρός τάφος για περισσότερους από 4.000 Ιταλούς στρατιώτες ο Σαρωνικός
Της Αλεξάνδρας Λεφοπούλου
Ενα ταξίδι στην ιστορία που κρύβει ο βυθός της θάλασσας του Σαρωνικού είναι στο επίκεντρο εκδήλωσης που διοργανώνει ο Δήμος Σαρωνικού για να τιμήσει ένα άγνωστο ναυάγιο που κρύβει ο Σαρωνικός εβδομήντα χρόνια τώρα.
Η ιστορία του ναυαγίου μάς οδηγεί ένα χρόνο πριν από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Είναι 8 Σεπτεμβρίου του 1943 και η Ιταλία συνθηκολογεί με τη Γερμανία. Η ιταλική φρουρά στα Δωδεκάνησα παραδίνεται στους Γερμανούς και περνά σε καθεστώς αιχμαλωσίας. Οι Γερμανοί ξεκινούν επιχείρηση μεταφοράς των αιχμαλώτων με σκάφη που δεν φημίζονταν για την καταλληλότητά τους, στοιβάζοντας αιχμαλώτους στα αμπάρια και χωρίς κανόνες ασφαλείας, με μοναδικό στόχο τη μαζική μεταφορά και ολοκλήρωση της διαδικασίας. Πολλά από τα πλοία που μεταφέρουν τους Ιταλούς αιχμαλώτους βυθίζονται είτε από ατύχημα είτε εξαιτίας συμμαχικών επιθέσεων.
Τις απογευματινές ώρες της 11ης Φεβρουαρίου 1944, 4.115 Ιταλοί στρατιώτες στοιβάζονται στα αμπάρια του νορβηγικού πλοίου «Oria» που είχε επιταχθεί από τις γερμανικές αρχές. Το μόλις 2.127 τόνων φορτηγό πλοίο αναχωρεί τις πρώτες βραδινές ώρες από τη Ρόδο με άσχημο καιρό και κατεύθυνση τον Πειραιά. Πέφτει σε καταιγίδα και εκτρέπεται από την πορεία του. Διασχίζοντας τον δίαυλο μεταξύ της νησίδας Πάτροκλος (Γαϊδουρονήσι) και του Σουνίου προσκρούει στον βράχο Μεδίνα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ρήγμα και να βυθιστεί.
Αμέσως σπεύδουν κάποια πλοία να βοηθήσουν και καταφέρνουν να διασώσουν 21 Ιταλούς, 6 Γερμανούς και έναν Ελληνα.
Ωστόσο, η θάλασσα της περιοχής γίνεται ο υγρός τάφος για χιλιάδες Ιταλούς που ήταν στοιβαγμένοι στα αμπάρια του πλοίου.
Οι παραλίες από τον Χάρακα μέχρι το Λαγονήσι γεμίζουν πτώματα.
Παρά το μέγεθος της τραγωδίας, το πολύνεκρο ναυάγιο, που ξεπέρασε κατά πολύ εκείνο του Τιτανικού (1.523 άτομα), δεν καταγράφεται πουθενά. Ούτε στα συμβάντα των ελληνικών λιμεναρχείων ούτε στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, ούτε στις εφημερίδες της εποχής, καθώς η ναζιστική λογοκρισία απαγορεύει κάθε αναφορά ή καταγραφή.
Το ναυάγιο του «Oria» δημιουργεί τον δικό του θρύλο καθώς ακούγεται ότι τορπιλίστηκε από το υποβρύχιο «Παπανικολής», γεγονός που δεν ευσταθεί αφού το γνωστό υποβρύχιο έπλεε μεταξύ Κρήτης και Λιβάνου την περίοδο εκείνη. Για πολλά χρόνια, το ναυάγιο του «Oria» τραβά το ενδιαφέρον πολλών δυτών που μεταφέρουν τις δικές τους περιγραφές από τα απομεινάρια του που βρίσκονται σε βάθος από 28 έως 42 μέτρα.
Σήμερα, εβδομήντα χρόνια μετά το ναυάγιο του νορβηγικού πλοίου, που αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Δήμος Σαρωνικού, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Πνευματικής και Κοινωνικής Δραστηριότητας Κερατέας «Χρυσή Τομή» και το Δίκτυο Συγγενών Θυμάτων του «Oria», διοργανώνει εκδήλωση μνήμης, την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, στις 11 π.μ., στο 60ό χιλιόμετρο της παραλιακής λεωφόρου Αθηνών-Σουνίου, στον χώρο δηλαδή απέναντι από το σημείο βύθισης του «Oria».
Εκεί, απέναντι από τη νησίδα Πάτροκλος θα γίνουν τα αποκαλυπτήρια μνημείου για τους Ιταλούς στρατιώτες που έχασαν τη ζωή τους, το οποίο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Θύμιος Πανουργιάς. Στην εκδήλωση θα παρευρεθούν εκπρόσωποι της Ελληνορθόδοξης και της Ελληνικής Καθολικής Εκκλησίας, της Πρεσβείας της Ιταλίας και περίπου 50 συγγενείς των θυμάτων από την Ιταλία. Το απόγευμα (7.30 μ.μ.) στην αίθουσα εκδηλώσεων της «Χρυσής Τομής» θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου του Paolo Tsiampi «Η καραβάνα στον βυθό της θάλασσας».
