Οι έξοχες φωτογραφίες αγαλμάτων του Τζόσουα Γκάρικ, που ήδη θαυμάσαμε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ταξίδεψαν στην Κωνσταντινούπολη και προκαλούν το μεγάλο ενδιαφέρον των Τούρκων
Της Παρής Σπίνου
Ούτε στα πιο τρελά του όνειρα ο Τζόσουα Γκάρικ, ο διάσημος Αμερικανός φωτογράφος και καθηγητής, δεν φανταζόταν ότι θα μπορούσε να εκθέσει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αθήνα. Κι όμως, το όνειρό του όχι μόνο έγινε πραγματικότητα, αλλά είχε και συνέχεια. Η περίφημη σειρά φωτογραφιών του «Αποτυπώνοντας το αρχαίο κάλλος» φιλοξενείται από την περασμένη Παρασκευή στο Σισμανόγλειο Μέγαρο του Ελληνικού Προξενείου της Κωνσταντινούπολης, μεταφέροντας την ομορφιά, την αρμονία και τη διαχρονική αξία του κλασικού πολιτισμού στην πλέον κοσμοπολίτικη γωνιά της Τουρκίας.
Οι φωτογραφίες του Γκάρικ εστιάζουν και αναδεικνύουν με ευαισθησία λεπτομέρειες αγαλμάτων, με θεούς, ήρωες, θνητούς -αριστουργήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού- προσφέροντας απλόχερα θέαση στη συχνά αθέατη «ενδοχώρα» του κάθε γλυπτού. Η ειδική τεχνική επεξεργασία με αλουμίνιο DiBond προσδίδει ασημένια αύρα στις εικόνες, που καθηλώνουν το βλέμμα και δένουν αρμονικά με τον περίτεχνο διάκοσμο του Σισμανόγλειου.
Το πανέμορφο νεοκλασικό του 19ου αιώνα ανακαινίστηκε πριν από μερικά χρόνια και διατηρείται θαυμάσια. Ο επιβλητικός Δίας κυριαρχεί στις αφίσες της έκθεσης, στην πρόσοψη, στην πολυσύχναστη οδό Ιστικλάλ, που οδηγεί στην πλατεία Ταξίμ. Αυτός ο πεζόδρομος ποτέ δεν κοιμάται. Αρκετά από τα 17 εκατομμύρια των κατοίκων της Πόλης κυκλοφορούν καθημερινά για να κάνουν τις αγορές τους στα πολυεθνικά καταστήματα ή απολαμβάνουν ανατολίτικες λιχουδιές στα ζαχαροπλαστεία και τα κεμπαπτζίδικα. Οι πρόσφατες πολιτικές αναταραχές έχουν κάνει την Ιστικλάλ και πεδίο ειρηνικών διαδηλώσεων, ενώ διμοιρίες των αστυνομικών με κλούβες περιφρουρούν όλο το 24ωρο. Ωστόσο η ροή της καθημερινότητας δεν διακόπτεται.
Εντονο ήταν το ενδιαφέρον του τουρκικού κοινού για την έκθεση και γέμισε ασφυκτικά η αίθουσα του Σισμανόγλειου το βράδυ των εγκαινίων. Προσήλθαν όμως και νέοι Ελληνες επιχειρηματίες, που η κρίση τούς έκανε να μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους στην Κωνσταντινούπολη. Τα φλας αναβόσβησαν, ενώ το νεανικό κοινό -κάθε εθνικότητας- έσπευσε να ανεβάσει στιγμιότυπα στο facebook.
Δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα. Από το πρωί ο Αμερικανός φωτογράφος και η δραστήρια επιμελήτρια της έκθεσης Ιρις Κρητικού δεν προλάβαιναν να δίνουν συνεντεύξεις στους δημοσιογράφους έντυπων και τηλεοπτικών μέσων. Ισως είναι ευτυχής συγκυρία, καθώς αυτήν την περίοδο υπάρχει στο πιο ευρωπαϊκό κομμάτι της Τουρκίας μια νέα μόδα για κάθε τι το «αντίκ». Ομως και ο Τζόσουα Γκάρικ, με την έμφυτη ευγένεια και την πνευματική καλλιέργειά του, έκαμψε τη δυσπιστία και τις προκαταλήψεις των Τούρκων (μεγαλύτερες κι από των Ελλήνων) περί Αμερικανών…
Ο Τζος -για τους φίλους- δηλωμένος φιλέλληνας και αρχαιολάτρης έχει πραγματοποιήσει πολλά ταξίδια στην Ελλάδα, μόνος ή συνοδεύοντας φοιτητές του, οργανώνοντας εργαστήρια στα μουσεία μας. Φέτος ξεχειμώνιασε στην Αθήνα με την ευκαιρία της έκθεσής του στο ΕΑΜ και, όπως μας είπε, νιώθει πλέον ότι έχει δύο πατρίδες. Μάλιστα έχει γίνει ένα είδος πρεσβευτή της χώρας μας στο εξωτερικό. Ετσι στα εγκαίνια τόνισε τον «πρωταρχικό ρόλο του ελληνικού κλασικού πολιτισμού ως κοιτίδας της δυτικής τέχνης και αντίστοιχα την αναπόσπαστη σχέση της σύγχρονης Ελλάδας με την Ευρώπη». Υπογράμμισε την ανάγκη «να επαναφέρουμε στη μνήμη τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα θα έχει πάντοτε τον πλούτο της Ιστορίας της για να τον μοιράζεται με τον υπόλοιπο κόσμο». Τελικά, προέτρεψε τους «γείτονες» να επισκεφτούν τη χώρα μας για να τα διαπιστώσουν όλα αυτά με τα ίδια τους τα μάτια.
Δίγλωσσος κατάλογος στα αγγλικά και τουρκικά συνοδεύει την έκθεση, την οποία σχεδίασε ο Μάριος Βουτσινάς, ενώ κάθε Πέμπτη θα γίνονται ξεναγήσεις από Τούρκους αρχαιολόγους με ειδίκευση στην κλασική αρχαιότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρότι τα κονδύλια έχουν ελαχιστοποιηθεί, το Σισμανόγλειο αποτελεί κυψέλη πολιτισμού στην Πόλη με τη συμβολή του γεν. προξένου Νίκου Μαθιουδάκη και των συνεργατών του. Παραδίδονται μαθήματα Ελληνικών σε περίπου 600 ενήλικους Τούρκους κάθε χρόνο, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη, ψηφιακοποιούνται οι πολύτιμοι τόμοι της συλλογής Σακκουλίδη (με χορηγία του ιδρύματος Νιάρχου), οργανώνονται εκθέσεις, συναυλίες, διαλέξεις κ.λπ.
Η έκθεση ολοκληρώνεται στις 9 Μαρτίου ενώ στη συνέχεια θα μεταφερθεί στον χώρο του ελληνικού προξενείου στη Νέα Υόρκη.
