Η Παναγιώτα Καλλιμάνη εμπνεύστηκε τη χορογραφία από φωτογραφίες που έβγαλαν για χάρη της Αθηναίοι που ζουν στους δρόμους: ζεστά κρεβάτια, μαξιλάρια, φαγητό. Μια πόρτα που γι' αυτούς δεν έχει ακόμα κλείσει
Της Βένας Γεωργακοπούλου
Την είδαμε με καμάρι να χορεύει στο «Cherry-Brandy» του Γιόζεφ Νατζ, το 2011 στη Στέγη, ακόμα ένα από τα κορίτσια και τα αγόρια μας, που κάνουν καριέρα δίπλα σε μεγάλους Ευρωπαίους χορογράφους. Την παρακολουθήσαμε δύο φορές στο Φεστιβάλ Αθηνών με τη χορευτική κολεκτίβα The Plant. Είκοσι ένα χρόνια στη Γαλλία, η Παναγιώτα Καλλιμάνη παρουσιάζει τώρα την πρώτη αποκλειστικά δική της χορογραφία, με τίτλο «Contreplongees», στο πλαίσιο του 1ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων. Αγοράστηκε ήδη από το παρισινό Τheatre Paris-Villette και θα παρουσιαστεί εκεί τον Φεβρουάριο.
Οι Γάλλοι δέχτηκαν την πρότασή της πριν ολοκληρωθεί καν η χορογραφία. Το «Contreplongees» έχει, βλέπετε, σχέση με την κρίση ή μάλλον ξεκινά από αυτήν. Της το ενέπνευσαν οι άστεγοι στους δρόμους της Αθήνας. Οπως όμως μας λέει, δεν της είχε περάσει από το μυαλό να κάνει παράσταση χορού, παρ' όλο που τα τελευταία χρόνια στρέφεται στη χορογραφία. Μια έκθεση φωτογραφίας ήθελε να κάνει. Η Κάτια Αρφαρά, η καλλιτεχνική διευθύντρια Θεάτρου και Χορού στη Στέγη, την έσπρωξε να τη μεταμορφώσει σε χορό.
Μας εξηγεί. «Εκανα βόλτα στην Αθήνα με τον σκύλο μου και σε ένα παγκάκι είδα μια καλοβαλμένη, όμορφη κυρία με μια βαλιτσούλα. Την είδα και την επόμενη μέρα. Την τρίτη, που έβρεχε πολύ, πάλι εκεί ήταν, σαν άγαλμα. Τι κάνετε εδώ; τη ρώτησα. “Μα εδώ είναι το σπίτι μου”, απάντησε. Δούλευε σε εργοστάσιο που έκλεισε, δεν είχε οικογένεια, και έμενε στον δρόμο. Συγκινήθηκα, την είχα συνέχεια στο μυαλό μου. Κι ένα πρωί ξύπνησα και είπα, ΟΚ, θα της πάω μια μηχανή και θα τολμήσω να τη ρωτήσω αν θα μπορούσε να μου βγάλει φωτογραφίες από τα πράγματα που θα ήθελε να έχει στη ζωή της και δεν έχει. Δίστασε (“κοριτσάκι μου, δεν είμαι τουρίστρια σ' αυτήν την πόλη”), αλλά τελικά το έκανε. Οταν τις εμφάνισα είδα ότι είχε βγάλει βιτρίνες με ρούχα, κρεβάτια, μαξιλάρια, φαγητά, περιστέρια… Επαθα σοκ. Επί δύο χρόνια, όταν ερχόμουν στην Αθήνα, προσπαθούσα να βρω άστεγους λόγω της κρίσης να βγάλουν φωτογραφίες. Οχι άστεγους από άποψη (σαν τους κλοσάρ, ας πούμε) ή λόγω ναρκωτικών και αλκοόλ, αυτοί άλλωστε ποτέ δεν μου επέστρεφαν τη μηχανή, αμέσως την πουλούσαν. Συνεργάστηκαν άνθρωποι που ένιωθες ότι έβλεπαν ακόμα μπροστά τους μια “πόρτα”, πίστευαν πως υπάρχει ευτυχία και μπορεί να ξανάρθει και γι' αυτούς». Συγκέντρωσε κάπου 200 φωτογραφίες. Βλέπουμε πολλές από αυτές καθώς και κάποιες μακέτες έξω από τη Μικρή Σκηνή της Στέγης, που φιλοξενεί το «Contreplongees». Πώς συνδέονται τελικά με την παράσταση; «Εμεινα κι εγώ έκπληκτη με το αποτέλεσμα, βγήκε μόλις σε ένα μήνα.
Οταν τους έδινα τις φωτογραφικές μηχανές είχα στο μυαλό μου το ερώτημα “τι είναι ευτυχία;”, “τι είναι αυτός ο προσωπικός λαβύρινθος που όλοι μας, αυτοί, εσείς, εγώ, διασχίζουμε για να σωθούμε;”. Εστίασα, λοιπόν, στη σάρκα, το δέρμα, το κορμί των ανθρώπων που ζουν στον δρόμο -άλλωστε κι εμένα, σαν χορεύτρια, αυτό είναι ο δικός μου λαβύρινθος. Οσο αφηρημένο κι αν φαίνεται, θα δείτε ότι η παράσταση τελικά είναι αυτοί οι άνθρωποι και συγχρόνως κάτι πολύ δικό μου».
«Contreplongees» είναι ένας φωτογραφικός όρος για τη γωνία λήψης από κάτω προς τα πάνω. «Οι άστεγοι, ενώ είναι πεσμένοι χαμηλά, έχουν ένα όραμα προς τα πάνω, δηλαδή την ευτυχία», εξηγεί η Παναγιώτα Καλλιμάνη.
Ναι, είναι η μικρότερη αδελφή της εξαιρετικής ηθοποιού Μαρίας Καλλιμάνη και, φυσικά, γόνος της γνωστής οικογένειας με την εταιρεία κατεψυγμένων θαλασσινών. Μεγάλωσε στο Αίγιο, εκεί έμαθε και λάτρεψε τον χορό. Οταν έβγαλε το Γυμνάσιο έφτιαξε τη βαλίτσα της και πήγε στη Γαλλία. Μεγάλη και πλούσια περιπέτεια. Από σημαντική σχολή σε άλλη σημαντικότερη. Από χορογράφο σε χορογράφο (Ζοέλ Μπουβιέ, Ρεζίς Ομπάντια, Νασέρ Μαρτέν-Γκουσέ, Γιόζεφ Νατζ…). Μακάρι να βλέπουμε συχνότερα δουλειές της στην πατρίδα της.
*INFO: Σήμερα και αύριο στις 9 μ.μ., Μικρή Σκηνή Στέγης. Χορεύουν: Παναγιώτα Καλλιμάνη, Λόρι Γιανγκ, Εμίλιο Ουρμπίνα. Συμμετέχει ο ηθοποιός Αλ. Σιάτρας. Σκηνογραφία Χ. Σιπέλιους. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος. Κοστούμια: Πένι Καλ, Νέλλα Ιωάννου.
