Του Νίκου Δαββέτα
Αν υπάρχει κάτι που διαφοροποιεί τον καθηγητή Δ. Ν. Μαρωνίτη από τους άλλους πανεπιστημιακούς δασκάλους, αυτό δεν είναι το εύρος των γνώσεών του, ούτε το μεράκι του για τη διδασκαλία, αλλά κάποιες παρεμβάσεις του στον δημόσιο διάλογο, από τους δίσεχτους χρόνους της επταετίας ώς και τις μέρες μας, όπου με τόλμη και ποιητική διάθεση προσεγγίζει το γενικό μέσα από το ειδικό, τη μεγάλη αφήγηση μέσα από την προσωπική μαρτυρία.
Συνήθως πρόκειται για ένα σπαρακτικό βίωμα που η πένα του το μετατρέπει σε μεγεθυντικό φακό, προσφέροντάς μας τη δυνατότητα να διαβάσουμε τα ψιλά γράμματα της Ιστορίας, να δούμε την οδύνη του διπλανού μας ως «γεγονός αναστάσιμο», καθοριστικό για την ύπαρξή μας. Οσοι έχουν διαβάσει τα κείμενά του από τον τόμο «Ανεμόσκαλα – Χωρίς ανεμόσκαλα» (Κέδρος 1978) καταλαβαίνουν πολύ καλά τι εννοώ, όπως και οι αναγνώστες της πρόσφατης αρθρογραφίας του στο «Βήμα». Αφορμή για τούτο το σχόλιο δεν στάθηκε κάποιο ανομολόγητο χρέος προς τον ακαδημαϊκό δάσκαλο, αφού οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι δεν μας συνδέει τίποτα, πέρα από την κοινή αγάπη μας για τη λογοτεχνία, αλλά το «Απολίτιστο μονοτονικό» του την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, με τίτλο «Υστερογράφημα» και αφιερωμένο στον πολύπαθο βίο της Μικρασιάτισσας μάνας του. Αφιερωμένο, θα έλεγα εγώ, στη ζωή της κάθε προσφυγοπούλας, που βρέθηκε από την αρχοντική Σμύρνη πεταμένη στα βράχια της Πειραϊκής, μονάχη και απροστάτευτη, με τα μωρά παιδιά δεμένα πάνω της, χωρίς μια μπουκιά ψωμί κι ένα ποτήρι νερό. Και ο Μαρωνίτης σοφά μας υπενθυμίζει πως από μια παραξενιά της Ιστορίας ήταν η ίδια μάνα που δεκαοκτώ χρόνια αργότερα βρέθηκε στην ίδια δεινή θέση εξαιτίας των Γερμανών, των δωσίλογων, των Ταγμάτων Ασφαλείας. Και δεν αμφιβάλλουμε πως είναι τώρα οι κόρες και τα εγγόνια, πάλι αυτής της ξεριζωμένης Ελληνίδας, που πληρώνουν την κρίση, το πάρτι του χρηματιστηρίου, τα δομημένα ομόλογα, που απειλούνται με εξώσεις και κατασχέσεις. Η προσφυγιά τους δεν έληξε ούτε πρόκειται ποτέ να λήξει!
«Την ευγνωμονώ τη μάνα μου», γράφει ο Δημ. Μαρωνίτης, «που μου έμαθε, με τον προσφυγικό της κλήρο, πως υπομένοντας πρέπει να αντέχεις και υποφέροντας να αντιστέκεσαι. Πολύτιμη κληρονομιά» καταλήγει το άρθρο. Η μόνη κληρονομιά, θα συμπλήρωνα, η αντίστασή μας. Και τότε και τώρα.
