Δώδεκα άτομα, από 25 έως 30 χρόνων οι περισσότεροι, με τη βοήθεια της ΜΚΟ «Τεχνοδρομώ» παρουσιάζουν αύριο το μεσημέρι την πρώτη θεατρική τους παράσταση με τίτλο «Κ», όπως «Κ.ορυδαλλός ή Κ.όσμος». Στόχος τους να δείξουν τη δουλειά τους και έξω από τις φυλακές
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Η θεραπευτική ιδιότητα του θεάτρου έρχεται να απαλύνει τους οροθετικούς του Νοσοκομείου «Αγιος Παύλος» των Φυλακών Κορυδαλλού. Αποκομμένοι από τους υπόλοιπους κρατουμένους και στιγματισμένοι από την ασθένεια, δεν το βάζουν κάτω. Αν και καθημερινά βιώνουν τον διπλό αποκλεισμό τους, συνήθως χωρίς υποστήριξη, κατάφεραν όχι απλώς να δημιουργήσουν την πρώτη θεατρική ομάδα τους, αλλά να ετοιμάσουν και την παράσταση «Κ», την οποία ανεβάζουν επίσημα αύριο το μεσημέρι. Από μηχανής θεός και κινητήριος δύναμη ήταν η ομάδα «Τεχνοδρομώ», που σκοπό έχει την επαφή των μελών της με αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες μέσω της θεατρικής τέχνης.
Η πρώτη επίσκεψη των ανθρώπων τού «Τεχνδρομώ» (Μη Κυβερνητική Οργάνωση), τον Ιούνιο του 2012, στο Νοσοκομείο «Αγιος Παύλος» του Κορυδαλλού, στην πτέρυγα των οροθετικών, άναψε τη σπίθα στο φιτίλι. Δειλά δειλά ξεκίνησε η προσέγγιση και δημιουργήθηκε η θεατρική ομάδα, αρχικά από τον Γιάννη Νικολόπουλο. Λίγο αργότερα η Αννα Χατζηχρήστου ανέλαβε τη διδασκαλία και την εκπαίδευση των συμμετεχόντων. Ο ενθουσιασμός της ομάδας των εγκλείστων είχε επόμενο βήμα τη δημιουργία μιας παράστασης από τους ίδιους. Για πρώτη φορά, άνθρωποι αποκομμένοι από το κοινωνικό σύνολο, με το βάρος μιας αξιόποινης πράξης και φορείς οι περισσότεροι, άρχισαν να αισθάνονται τη χαρά της δημιουργίας και το βάλσαμο της αποδοχής.
Η σκέψη μιας παράστασης που θα βασίζεται στους ίδιους τους κρατουμένους και τα βιώματά τους, άρχισε να φαίνεται εφικτή τον Μάιο του 2013. Με τη συμμετοχή του Τσιμάρα Τζανάτου, που ανέλαβε τη συγγραφή του έργου, τον Αύγουστο του 2013 προέκυψε το «Κ», όπως «Κ.ορυδαλλός ή Κ.όσμος» δηλαδή.
Νέοι σε ηλικία οι περισσότεροι, ανάμεσα στα 20 με 35, για πρώτη φορά είδαν μια αχτίδα φωτός να περνάει στον σκοτεινό κόσμο της καθημερινότητάς τους. Στη θεατρική ομάδα συμμετέχουν δώδεκα άτομα από 22 έως 57 ετών. Αρχικά ανταποκρίθηκαν περισσότεροι από 20, από ένα σύνολο περίπου 200 ασθενών. «Οταν είχαμε καταλήξει στη μορφή του κειμένου ήταν σχεδόν είκοσι άνθρωποι στην ομάδα, που μπορούσαν να στηρίξουν την πράξη. Εκτός από έγκλειστοι, δεύτερο κοινό στοιχείο τους είναι η χρήση ουσιών. Κι αυτό είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από την οροθετικότητα. Εχοντας βεβαρημένο οργανισμό συχνά βρίσκονται σε καταστολή και δεν μπορούν να συγκεντρωθούν εύκολα», μας λέει Τσιμάρας Τζανάτος, που υπογράφει το κείμενο κι επί έναν χρόνο είχε τακτική επαφή με την ομάδα.
«Οι συνθήκες είναι πολύ σκληρές στο νοσοκομείο. Υπάρχουν πάνω από 200 ασθενείς, εκ των οποίων οι 120 οροθετικοί, σ' έναν χώρο που έχει δυνατότητα να φιλοξενεί έως 80 άτομα. Νοσοκομείο είναι κατ' όνομα. Καταγγέλλω ότι υπάρχει μόνον ένας γιατρός. Πρόκειται για πολύ λεπτό ζήτημα που αφορά κυρίως τις δομές των φυλακών και πώς λειτουργούν συνολικά. Οι ασθενείς εκεί είναι τα «μαύρα πρόβατα» των φυλακών. Τα παιδιά που διαγιγνώσκονται ως οροθετικοί μεταφέρονται στο νοσοκομείο. Οπότε είχαμε μια ομάδα ανθρώπων που συνήθως δεν την πλησίαζε κανένας. Κι όμως, οι περισσότεροι με αγωγή θα μπορούσαν να ζήσουν μια κανονική ζωή».
Το «Κ» ξεκίνησε σαν μια χειρονομία αποδαιμονοποίησης της οροθετικότητας.«Το ζητούμενο ήταν να αποφορτιστεί η “πραγματικότητα” από τις φοβίες που την επικαλύπτουν μέσω ενός θεατρικού εγχειρήματος, που θα συμπύκνωνε προσωπικές ιστορίες. Η οροθετικότητα έγινε σύμβολο μιας σειράς αυθαίρετων κατηγοριοποιήσεων ανθρώπων, που σπρώχνονται στο σκοτεινό κομμάτι της κοινωνίας. Στο έργο συμβαίνει ό,τι ακριβώς κι εκτός Κ.ορυδαλλού. Στον Κ.όσμο. Η φυλακή είναι μια κοινωνία εν πυκνώσει. Φυλακισμένος, ο άνθρωπος είναι γυμνός από κοινωνικά ενδύματα. Σκέτος ο πυρήνας του. Αν θέλαμε να μιλήσουμε για τον Κ.ορυδαλλό λοιπόν, θα έπρεπε να μιλήσουμε για τον Κ.όσμο. Και τον άνθρωπο», μας λέει ο Τσιμάρας Τζανάτος.
Ο ίδιος σημειώνει ότι η θεατρική πράξη άρχισε να μαλακώνει τον απογυμνωμένο εσωτερικό πυρήνα. «Ούτε οι ίδιοι το πίστευαν στην αρχή. Ξαφνικά, όμως, αισθάνθηκαν ότι μπορούσαν να σταθούν στο κέντρο και να επικοινωνήσουν τον ψυχικό τους κόσμο προς τους άλλους. Είναι εντυπωσιακό, αλλά σήμερα λειτουργούν σαν επαγγελματίες. Αναλαμβάνουν ευθύνες. Γι' αυτό και περιμένουν με αγωνία την παράσταση».
Να προσθέσουμε ότι πρόσωπο-κλειδί ανάμεσα στη θεατρική ομάδα και τους έγκλειστους ηθοποιούς ήταν η κοινωνική λειτουργός του νοσοκομείου των φυλακών. «Προσπάθησε να γεφυρώσει τις δυσκολίες και τα κατάφερε. Τώρα στόχος μας είναι να συνεχίσουμε τη θεατρική δουλειά και να δώσουμε μια παράσταση εκτός φυλακών».
*INFO: «Κ»: Κείμενο: Τσιμάρας Τζανάτος. Διδασκαλία-σκηνοθεσία: Αννα Χατζηχρήστου. Συντονισμός: Γιάννης Νικολόπουλος. Επιμέλεια κίνησης: Γιάννης Μάντσης, Μουσική: Δημήτρης Ιατρόπουλος. Φωτισμοί: Κώστας Παπαναστασάτος. Βοηθός σκηνοθέτη: Ειρήνη Ιωάννου.
