Ξεκίνησε σαν ντοκιμαντερίστρια. Αλλά το ντεμπούτο της στη μυθοπλασία, ένα σκοτεινό παραμύθι για δύο παιδιά στο σκληρό, φτωχό, βιομηχανικό τοπίο της Αγγλίας, εντυπωσίασε στις Κάνες και είναι υποψήφιο για BAFTA. Πολλοί τη συγκρίνουν με τον Λόουτς

Της Λήδας Γαλανού

Ξεκίνησε ως εικαστικός, βρήκε την αναγνώριση ως σκηνοθέτις ντοκιμαντέρ, φέτος στράφηκε στη μυθοπλασία, πατώντας όμως γερά στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Η Κλίο Μπάρναρντ σκηνοθέτησε τον «Εγωιστή Γίγαντα», την ιστορία δυο αγοριών που αναζητούν ένα ίχνος ελπίδας ανάμεσα σε παλιοσίδερα για πούλημα, ένα σκοτεινό παραμύθι, σπαρακτικά ρεαλιστικό. Η ταινία της έκανε πρεμιέρα στις Κάνες και είναι υποψήφια για BAFTA. Ηδη την αποκαλούν «Κεν Λόουτς του 21ου αιώνα». Η Κλίο Μπάρναρντ μάς μίλησε για τον «Εγωιστή Γίγαντα», αλλά και για τη ματιά της στον σημερινό κόσμο, που πάσχει από την ιδεολογία του εγωισμού.

● Τα παιδιά σήμερα: «Η ταινία μου ηθελημένα μοιάζει με σκοτεινό παραμύθι. Επειδή η ιστορία της είναι αρκετά σκληρή, ήθελα να έχει κι ένα στοιχείο χαράς ή παιδικότητας, αυτό του μύθου. Στη Βρετανία τείνουμε να εξιδανικεύουμε τα παιδιά της βικτοριανής εποχής. Αυτά που γνώρισα εγώ στο Αρμπορ, εκεί όπου γυρίστηκε η ταινία, σ’ ένα στεγνό, σκληρό, φτωχό βιομηχανικό τόπο, συνήθως δαιμονοποιούνται. Ηθελα, συνειδητά, να προκαλέσω μια αντίθεση και, με τη χρήση του συμβολισμού και της μεταφοράς, να σχολιάσω το πώς αντιλαμβάνεται ο σημερινός κόσμος τη θέση των παιδιών».

● Η ιδεολογία τής πλεονεξίας: «Θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το φιλμ μου “πολιτική ταινία”. Ωστόσο ποτέ δεν θέλησα να γίνω διδακτική, απλούστατα γιατί επιβάλλοντας μια άποψη, χάνεις το νοήμον κοινό. Ηθελα οι θεατές να συνειδητοποιήσουν ότι η ιστορία της ταινίας είναι σύνθετη, βασίζεται πάνω σε μια πολύ λεπτή ισορροπία. Μιλά, με απλό βέβαια τρόπο, για την ιδεολογία του εγωισμού και της πλεονεξίας. Οπότε, μπορεί κανείς να πει κι ότι αγγίζει το θέμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Απλώς δεν είναι κάτι που περιορίζεται στην επικαιρότητα, είναι μια τακτική της κοινωνίας των ανθρώπων εδώ και αιώνες».

● Οι δυο μικροί μου πρωταγωνιστές: «Εχει μεγάλο ενδιαφέρον να δουλεύεις με παιδιά, αν παραδοθείς στις ιδιαιτερότητές τους. Ο Κόνερ και ο Σον διάβασαν ολόκληρο το σενάριο προτού ξεκινήσουμε το γύρισμα. Βρισκόμασταν και συζητούσαμε, μετά κάναμε πρόβες. Από την πρώτη μας συνάντηση, ο Σον με ρώτησε γιατί η ταινία λέγεται “Ο Εγωιστής Γίγαντας” και δεν περίμενε να του πω, απάντησε μόνος του, άρχισε να μου αναλύει τις διάφορες πιθανές ερμηνείες. Μπορεί να μη μιλήσαμε ποτέ καθαρά για πολιτικές θέσεις, αλλά αυτά τ’ αγόρια γνωρίζουν τα πράγματα από πρώτο χέρι. Εξαιτίας του περιβάλλοντός τους, του τρόπου που ζουν, η ιστορία της ταινίας γι’ αυτούς δεν είναι παραμύθι, είναι καθημερινότητα. Εχω ξαναδουλέψει με παιδιά και ποτέ δεν τα αντιμετωπίζω ως ερασιτέχνες: τα παιδιά προσποιούνται διαρκώς, είναι εξ ορισμού έμπειροι ηθοποιοί. Διάλεξα επίτηδες παιδιά από την περιοχή όπου γυρίστηκε η ταινία, γιατί όχι απλώς αντιλαμβάνονται πολύ καλύτερα τα κίνητρα της ιστορίας και των ηρώων, αλλά επιπλέον μου έμαθαν και μένα πράγματα. Ο Σον μάζευε και πούλαγε παλιοσίδερα από τα 11 του χρόνια, θα έλεγε κανείς ότι ήταν κι ο τεχνικός μου σύμβουλος στην ταινία!».

● Τα καλά της δημοσιότητας: «Τα φεστιβάλ και τα βραβεία εννοείται ότι αλλάζουν την καριέρα μου. Το γεγονός ότι η ταινία έκανε πρεμιέρα στις Κάνες, ότι είναι υποψήφια στα BAFTA και γενικά αναγνωρίστηκε, δε μ’ έκανε απλώς πανευτυχή. Είχε υπέροχο αντίκτυπο στη δουλειά μου. Ξαφνικά δέχομαι ένα σωρό προτάσεις. Το BFI μ’ έχει υποστηρίξει τρομερά και το Film4 με κάλεσε και μου είπε, συγχαρητήρια για την ταινία και για την πορεία της. Τι θέλεις να κάνεις τώρα και πόσα χρήματα θέλεις να σου δώσουμε; Αυτά σημαίνουν πολλά για μένα. Οσοι σκηνοθέτες κάνουμε ταινίες “καλλιτεχνικές”, που δεν έχουν επώνυμο καστ και budget για διαφημιστική καμπάνια, έχουμε τεράστια ανάγκη τη δημοσιότητα που φέρνει ένα μεγάλο φεστιβάλ ή υποψηφιότητες για σημαντικά βραβεία».

● Εγω και ο Λόουτς: «Το ότι συγκρίνουν την ταινία μου με το δικό του σινεμά με κάνει αφάνταστα περήφανη. Καταλαβαίνω ότι ο “Εγωιστής Γίγαντας” έχει στενή σχέση με το “Kes”, αλλά υπάρχει ούτως ή άλλως μια μεγάλη παράδοση ταινιών με ήρωες παιδιά στην Ευρώπη, από τον “Κλέφτη Ποδηλάτων” του Ντε Σίκα ώς τα “400 Χτυπήματα” του Τριφό. Είδα πολλές τέτοιες ταινίες με τα δικά μου παιδιά, ήθελα να δω πώς θα τους φανούν, είδαμε ακόμα το “Παιδί με το Ποδήλατο” των Νταρντέν, το “Μήλο” της Σαμίρα Μαχμαλμπάφ. Σε σχέση μ’ αυτές τις ταινίες, το “Kes” είναι το δικό μας, βρετανικό έμβλημα. Εκείνο, κυρίως, που θαυμάζω στον Κεν Λόουτς είναι ότι κάνει ταινίες με απόλυτη ακεραιότητα και έχει την ικανότητα να διατυπώνει με ακρίβεια τις πολιτικές του θέσεις μέσα τους. Εύχομαι να μπορούσα κι εγώ».

● Χρειάζεται μια εκ βαθέων αλλαγή: «Υπάρχει στον κόσμο, στους νέους ανθρώπους ειδικά, μια τεράστια δύναμη που πάει χαμένη. Αυτό είναι το κίνητρο που με ώθησε να κάνω την ταινία, η θλίψη και ο θυμός μου. Πιστεύω ότι χρειάζεται να γίνει μια μαζική ιδεολογική μεταβολή. Μια εκ βαθέων αλλαγή. Πώς μπορεί να γίνει; Με συμμάχους ανθρώπους σαν τον Κεν Λόουτς που υψώνουν το ανάστημά τους και μας θυμίζουν όσα πρέπει να θυμόμαστε. Είτε γίνει μέσω του πολιτισμού, είτε μέσω της πολιτικής, οφείλουμε να είμαστε δυναμικοί, δραστήριοι και να βάζουμε το ένα πόδι μπροστά από το άλλο για να γίνεται ένα βήμα κάθε φορά».

*INFO: Ο «Εγωιστής Γίγαντας» της Κλίο Μπάρναρντ βγήκε από χθες στις αίθουσες από τη StraDa Films.