Ημερίδα για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, με αφορμή την τραγωδία στο Φαρμακονήσι, διοργανώθηκε το Σάββατο στο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο «Εμπρός». Οι ομιλητές επισήμαναν την ανάγκη να αναθεωρηθεί ριζικά το δόγμα της Ευρώπης – φρούριο

Του Δημήτρη Αγγελίδη – Φωτ.: Μάριος Βαλασόπουλος

Την ανάγκη να αλλάξει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η πολιτική απέναντι στη μετανάστευση, ώστε να μη θρηνήσουμε κι άλλα θύματα, όπως αυτά στη Λαμπεντούζα και το Φαρμακονήσι, επισήμαναν σε όλους τους τόνους οι ομιλητές που συμμετείχαν το Σάββατο στις δύο κεντρικές συζητήσεις της ημερίδας «Λαμπεντούζα, Φαρμακονήσι, Αθήνα – Πολιτικές ελέγχου των μεταναστευτικών ροών, δικαιώματα, αλληλεγγύη», που διοργάνωσε το αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο «Εμπρός».

Η αλλαγή δεν αφορά μόνο τον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ -αυτό είναι το λιγότερο. Οπως επισήμανε ο δικηγόρος Βασίλης Παπαστεργίου, μιλώντας για έναν «πολύ βολικό μύθο για να ικανοποιείται το εθνικό ακροατήριο», η αλλαγή του κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ παρουσιάζεται ψευδώς στον ελληνικό δημόσιο λόγο σαν πανάκεια για το μεταναστευτικό, αφού στην πραγματικότητα αφορά ένα μικρό μέρος των αλλοδαπών που ζουν στη χώρα μας, τους πρόσφυγες.

Οι επιχειρήσεις αποτροπής

Αυτό που χρειάζεται είναι να αναθεωρηθεί ριζικά το δόγμα της Ευρώπης – φρούριο. Τα αδιαπέραστα τείχη – φράχτες στα χερσαία σύνορα και οι εντεινόμενες επιχειρήσεις ανάσχεσης στα θαλάσσια (ή η μεταφορά των ελέγχων εκτός των ευρωπαϊκών συνόρων, στις χώρες προέλευσης, όταν δηλαδή ξεκινούν το ταξίδι τους οι μετακινούμενοι πληθυσμοί) έχουν κόστος σε ανθρώπινες ζωές και παραβιάζουν το δικαίωμα της πρόσβασης στο άσυλο. Μερικές ιδέες, εφαρμόσιμες και σήμερα, με την υπάρχουσα συντηρητική ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στη μετανάστευση, έδωσε ο επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Ελλάδα Γ. Ταρμπόπουλος. Ιδέες απλές, αρκεί να συνειδητοποιήσει κάποιος την υπέρτατη αξία της ανθρώπινης ζωής: να μη γίνονται επιχειρήσεις αποτροπής στο Αιγαίο όταν οι καιρικές συνθήκες είναι κακές, όταν στα σαπιοκάραβα των μεταναστών βρίσκονται γυναίκες και παιδιά, όταν δεν έχει εξασφαλιστεί η παρουσία διερμηνέων που θα δώσουν τις κατάλληλες οδηγίες για να μην προκληθεί πανικός. Και στα χερσαία σύνορα, αντί να είναι αδιαπέραστοι οι φράχτες με αποτέλεσμα να οδηγούνται οι μετανάστες στην πιο επικίνδυνη θαλάσσια δίοδο, να δημιουργηθούν εναλλακτικές δίοδοι νόμιμης κινητικότητας και σημεία εισόδου που θα μπορούν να χρησιμοποιούν όσοι έχουν βάσιμους λόγους να ζητήσουν διεθνή προστασία.

Αλλωστε, όσο και αν επιμένει στην ακροδεξιά ρητορεία της η κυβέρνηση, παρομοιάζοντας την επικράτεια με ξέφραγο αμπέλι, ακόμα και το περιφραγμένο αμπέλι πρέπει να έχει μια πόρτα, παρατήρησε ο Βασ. Παπαστεργίου.

«Η Ε.Ε. βλέπει τα σύνορα ως ευκαιρία για οικονομική δραστηριότητα», είπε ο δημοσιογράφος Αποστόλης Φωτιάδης. Ανέλυσε την ολοένα εντεινόμενη στρατιωτικοποίηση του ελέγχου της μετανάστευσης, με νέες τεχνολογίες που υπόσχονται στο μέλλον 24ωρη επιτήρηση της συνορογραμμής της Ευρώπης, με τεράστια κεφάλαια και ευκαιρίες για τη στρατιωτική βιομηχανία, η οποία έχει κάθε λόγο να υπαγορεύει και να υλοποιεί το δόγμα της Ευρώπης – φρούριο.

Η κοινωνία των πολιτών

Για την εμπειρία όσων περνούν με κίνδυνο της ζωής τους τα σύνορα μίλησε ο Νίκος Γκιωνάκης από το Κέντρο Ημέρας Βαβέλ, που έχει σκοπό την εξυπηρέτηση των ψυχικών αναγκών των προσφύγων και μεταναστών. «Οι άνθρωποι αυτοί ζουν καταστάσεις όπου αντιστρέφεται η φυσική ροή των πραγμάτων. Αυτές οι καταστάσεις δεν μπορούν να μιληθούν, να γίνουν λόγος. Και όταν γίνονται λόγος, αυτός ο λόγος δεν έχει συνέχεια, εμφανίζει κενά, παγώματα, αντιφάσεις. Γι’ αυτό συχνά οι μετανάστες δεν γίνονται πιστευτοί, όταν πρέπει να αναφερθούν σε τέτοιες καταστάσεις», είπε.

Ζήτησε επίσης να ενεργοποιηθεί περισσότερο και πιο ουσιαστικά η κοινωνία των πολιτών και οι οργανώσεις, καθώς το ενδιαφέρον τους δείχνει να εξαντλείται έπειτα από τρεις μήνες ενασχόλησης με μια υπόθεση. «Η αλληλεγγύη χρειάζεται συνέχεια. Η ζωή των ανθρώπων δεν τελειώνει όταν πάρουν προσφυγικό καθεστώς. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο νομική έννοια, έχει πολλές άλλες ανάγκες. Διαφορετικά θα μιλάμε για αλληλεγγύη, αλλά δεν θα πράττουμε με αλληλεγγύη», είπε.