Του Γιώργου Σταματόπουλου
Τηλεφωνούν αρκετοί αναγνώστες και μου ζητούν να παρουσιάσω τα βιβλία που εκδίδουν, ίσως επειδή λίγες φορές το έχω, όντως, κάνει. Οφείλω να ενημερώσω ότι δεν είναι της αρμοδιότητάς μου η παρουσίαση ή η κριτική βιβλίου. «Μα», αντιλέγουν τινές, «όλο οι ίδιοι και οι ίδιοι παρουσιάζονται στις σελίδες που έχετε αφιερώσει στο βιβλίο». Τι να πω; Θα μιλήσω με τον υπεύθυνο και όλους τους υπεύθυνους και θα βρεθεί μία λύση· είμαστε στο γίγνεσθαι ακόμη, αλλά βεβαίως έχουν δίκιο οι αναγνώστες. Θα 'θελα πολύ (το έχω ήδη αναφέρει) να δω συγγραφείς που γράφουν με το αίμα τους, αλλά ας υποθέσουμε ότι αυτό είναι προσωπικό. Νομίζω, λείπουν από την εφημερίδα οι νέοι συγγραφείς, η νέα γραφή, οι νέες τάσεις στη λογοτεχνία. Εκτός εάν δεν υπάρχουν και αρκούμεθα στα γνωστά. Επίσης δεν βλέπω ειδήσεις για την κίνηση των βιβλίων, για τα σχέδια (εάν υπάρχουν) των εκδοτών, για το αντικείμενο που πραγματεύονται (τέτοια κρίση, διάολε, θα έπρεπε να προσεγγιστεί απ' όλον τον πνευματικό κόσμο) οι συγγραφείς, οι ποιητές, οι δημοσιογράφοι.
Είναι αλήθεια, τώρα που το συνειδητοποιώ (γιατί πού να βρεθεί ο κατάλληλος χρόνος· μόνο μέσα στον Προαστιακό συσκέπτομαι με τον εαυτό μου), ότι δεν έχω σφαιρική ενημέρωση για την κίνηση του βιβλίου· όση έχω οφείλεται σε φίλους εκδότες και νέα παιδιά, που, σε πείσμα των άνυδρων καιρών, ανoίγουν μικρά βιβλιοπωλεία, υψηλών πνευματικών αναγνωστικών απαιτήσεων. Χρειάζεται, θαρρώ, μια νέα εκτίμηση και προβολή των νέων πνευματικών δημιουργών και είμαι βέβαιος ότι αυτό θα γίνει σύντομα. Δεν δίνω σημασία στην ηλεκτρονικότητα της γραφής. Εξακολουθώ να πιστεύω στον Μαλαρμέ που αποφάνθηκε ότι ο κόσμος γεννήθηκε για να καταλήξει σ' ένα βιβλίο. Αφελές; Οχι! Εδώ και δεκαετίες οι φιλολογικές σελίδες των εφημερίδων ανέδειξαν πολλούς σημαντικούς δημιουργούς και αυτό πρέπει να επανακάμψει εν καιρώ κρίσης, να μας πουν, όμως, οι δημιουργοί τι συμβαίνει στα λαϊκά στρώματα, στη δυστοκία της επικοινωνίας και όχι στον δικό τους ταραγμένο ψυχικό είτε νοϊκό κόσμο· και αυτό, αλλά φιλτραρισμένο στον ιδρώτα, το αίμα και την αγωνία της κοινωνίας.
Υπάρχουν ζητήματα φλέγοντα· όπως και να το κάνουμε διανύουμε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο. Νέα κινήματα, νέες αρχές, νέα στάση ζωής ζητούν να φανούν μέσα από τους συγγραφείς. Υπάρχουν τέτοιοι, αρκετοί θα έλεγα για μια κοινωνία σαν την ελληνική, που όχι απλώς ανιχνεύουν τη νέα αύρα ζωής, αλλά και έχουν εμβαθύνει στην ανατρεπτικότητα και τη νέα πρόταση ζωής αυτών των κινημάτων, είτε είναι κινήματα αποανάπτυξης, είτε αντιωφελιμιστικά, συνεταιριστικά, αμεσοδημοκρατικά, υπέρ των σπόρων και λοιπά. Ε, αυτούς όλους τους δημιουργούς δεν τους βλέπω στην εφημερίδα, αλλά είπαμε: σιγά σιγά θα τους δούμε· δεν μπορούμε να μην τους δούμε, αλλιώς θα 'μαστε ή στραβοί ή δοκησίσοφοι. «Οχι άλλον Νταλάρα, Πάριο κι Αλεξίου», φώναζε πριν από δεκαετίες ο Τζίμης Πανούσης· είχε δίκιο! Ανάγκη πάσα να προβληθούν η κοινωνία, ο λαϊκός πολιτισμός, η εξουσία της κοινωνίας ή τέλος πάντων η πολιτική της δομή και υπόσταση (και συμμετοχή). Ας μη μας παραξενεύει, αλλά είναι πολλοί ακόμη που αναζητούν τη γαλήνη σε μια ήσυχη γωνιά μ' ένα βιβλίο.
