→Η Κίνα υπερεκμεταλλεύεται τα υπόγεια ύδατά της κατά 22 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο, αλλά η κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού είναι μικρότερη από το ένα τρίτο του παγκόσμιου μέσου όρου

Του Τάσου Σαραντή

Μια ακούσια συνέπεια της θεαματικής οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας είναι η αυξανόμενη έλλειψη νερού. Σύμφωνα με κοινή μελέτη της UNICEF και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2012, 593 εκατ. Κινέζοι έχουν αποκτήσει πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής από το 1990. Ωστόσο, ακόμη και με την αυξημένη πρόσβαση σε καθαρότερο νερό, η Κίνα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρό έλλειμμα στο ισοζύγιο εφοδιασμού.

Σύμφωνα με τον Τσιανγκ Λίπιγνκ, ειδικό άρδευσης της Παγκόσμιας Τράπεζας στο Πεκίνο, η Κίνα υπερεκμεταλλεύεται τα υπόγεια ύδατά της κατά 22 δισ. κυβικά μέτρα τον χρόνο, αλλά η κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού είναι μικρότερη από το ένα τρίτο του παγκόσμιου μέσου όρου. Ομως, καθώς όλο και περισσότεροι Κινέζοι μεταναστεύουν στις πόλεις και εντάσσονται στη μεσαία τάξη, αυξάνουν την κατανάλωση.

Σύμφωνα με το Footprint Network Water, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού στην Κίνα ανέρχεται σε 1.071 κυβικά μέτρα. Στοιχεία του κινεζικού υπουργείου Υδατικών Πόρων δείχνουν ότι το 2008 η γεωργία αντιπροσώπευε το 62% της ζήτησης, η βιομηχανία το 24% και τα νοικοκυριά το 12%. Ωστόσο, η βιομηχανία και τα νοικοκυριά θα καθορίσουν τη μελλοντική ζήτηση, αφού εκτιμάται ότι το 2030 η γεωργία θα αντιπροσωπεύει το 51% της ζήτησης, η το βιομηχανία 32%, ενώ το 16% θα διατίθεται για τις δημοτικές και οικιακές χρήσεις.

Μια μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει η χώρα αφορά την εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς περισσότερο από το 60% του νερού της Κίνας βρίσκεται στο νότιο τμήμα της, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της χρήσης γίνεται στα βόρεια και στις ακτές, ενώ το 45% του ΑΕΠ της Κίνας προέρχεται από επαρχίες με λειψυδρία. Το Πεκίνο και άλλες πόλεις του βορρά λαμβάνουν το περισσότερο από το νερό τους από υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε δεκαετιών, η Κίνα ανοίγει όλο και βαθύτερες γεωτρήσεις για να αποκτήσει πρόσβαση στο νερό, λόγος για τον οποίο οι βασικοί υδροφόροι ορίζοντες μειώνονται έως και κατά 3 μέτρα ανά έτος. Αυτό αυξάνει τα έξοδα των γεωτρήσεων και τη χρήση της ενέργειας ενώ έχει οδηγήσει σε άνοδο της δηλητηρίασης από αρσενικό.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Science» τον περασμένο Αύγουστο διαπιστώθηκε ότι τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άνθρωποι στην Κίνα μπορεί να επηρεαστούν από τα υπόγεια ύδατα που έχουν μολυνθεί από αρσενικό.

Ακόμη ένα πρόβλημα είναι ότι η βασική πηγή ενέργειας της Κίνας είναι ο άνθρακας, η παραγωγή του οποίου είναι μια διαδικασία που απαιτεί νερό και, επίσης, έχει κι άλλες οικολογικές παρενέργειες που ρυπαίνουν περαιτέρω την παροχή νερού στην Κίνα.

Η έλλειψη νερού στην Κίνα έχει παγκόσμιες επιπτώσεις. Δεδομένου ότι τα περισσότερα έργα για το νερό που κατασκευάζονται στην Κίνα εκτρέπουν το νερό από τον νότο προς τον βορρά, τα αποθέματα νερού στις γειτονικές χώρες, όπως το Βιετνάμ, το Λάος, η Καμπότζη, η Ινδία, η Ταϊλάνδη και το Μπανγκλαντές, θα επηρεαστούν. Και στα ποτάμια που θα μπορούσαν να επηρεαστούν περιλαμβάνονται ο Ινδός, ο Βραχμαπούτρας, ο Γάγγης, ο Μεκόνγκ και ο Ιραγουάντι. Η έλλειψη νερού θα επηρεάσει επίσης τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων παγκοσμίως. Χωρίς αρκετό νερό, η παραγωγή όλων των πρώτων υλών θα επηρεαστεί σημαντικά.

Εξάλλου, πλήθος ποταμών και λιμνών υποχωρούν ή εξατμίζονται κάθε χρόνο, με αποτέλεσμα να καθίσταται αυξημένος ο κίνδυνος εξαφάνισης ορισμένων ειδών ζώων, όπως ο κινέζικος αλιγάτορας, καθώς οι βιότοποί τους μεταβάλλονται αρνητικά. Μια μελέτη από το υπουργείο Υδατικών Πόρων της Κίνας διαπίστωσε ότι περίπου το 55% των 50.000 ποταμών της Κίνας που υπήρχαν τη δεκαετία του 1990 έχουν εξαφανιστεί.

Παρ’ όλα αυτά, στα διάφορα έργα υποδομής που σχεδιάζονται στα επόμενα πέντε χρόνια συμπεριλαμβάνονται φράγματα και αρδευτικά συστήματα. Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι και η μεταφορά νερού από τον νότο προς τον βορρά.

Σύμφωνα με το Xinhua, το επίσημο ειδησεογραφικό πρακτορείο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το έργο αυτό προβλέπεται να κοστίσει 82 δισεκατομμύρια δολάρια και θα εκτρέπει ετησίως περίπου 45 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού από τον νότο προς τον βορρά. Και η Κίνα συνεχίζει να επενδύει σε φράγματα, όπως το Φράγμα των Τριών Φαραγγιών, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2012 και μπορεί να παράγει 22,5 GW ενέργειας.

Ακόμη δύο φράγματα αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το 2015 παράγοντας 20 GW ενέργειας. Η κατασκευή νέων φραγμάτων έχει άμεσες επιπτώσεις σε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που κάθε χρόνο υποχρεώνονται να μετεγκατασταθούν.