Το μυθιστόρημά της «Νικήτας Δέλτα», μια ιστορία αγάπης σε χρόνια δύσκολα και μακρινά, άλλαξε την πορεία μιας μοριακής βιολόγου με διδακτορικό, που ονειρευόταν να γίνει χορεύτρια. Ευτυχώς την κέρδισε η λογοτεχνία

Tης Μαριαλένας Σπυροπούλου

Είναι σύνηθες για τις Εκδόσεις του Βιβλιοπωλείου της Εστίας να μη συστήνουν στο κοινό μόνον καλούς νέους συγγραφείς, αλλά και ανθρώπους με ενδιαφέρον ψυχικό και συναισθηματικό. Ο Γιάννης Μακριδάκης ήταν μια τέτοια περίπτωση, ένας sui generis τύπος, που έλειπε από τα σύγχρονα γράμματα. Η Μαριλένα Παπαϊωάννου, πάλι, από το πρώτο της μυθιστόρημα, το «Νικήτας Δέλτα», αποδεικνύει ότι, παρά τα 30 της χρόνια, χρησιμοποιεί μια βαθιά, ώριμη λογοτεχνική γλώσσα και χειρίζεται το ιστορικό πλαίσιο σαν προσωπικό βίωμα. Είναι περίπου βέβαιο ότι, παρά τις σημαντικές περγαμηνές στην έρευνα της Βιολογίας, η συγγραφή την κέρδισε αποκλειστικά.

• Εχετε διάφορους σταθμούς στη ζωή σας μέχρι τα 30 σας έτη…

«Ναι, γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Σπούδασα στην Αλεξανδρούπολη Μοριακή Βιολογία, τον τελευταίο χρόνο έφυγα για τη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, όπου έκανα τη διπλωματική μου. Πήγα στη Γενεύη και έκανα διδακτορικό, έμεινα εκεί πέντε χρόνια. Και μετά πήγα στη Νέα Υόρκη για μεταδιδακτορικές σπουδές. Τώρα επέστρεψα στην Αθήνα».

• Η γραφή δεν υπήρχε κάπου μέσα σε όλα αυτά;

«Η πρώτη και τεράστια αγάπη μου ήταν ο χορός. Εκανα πολλά χρόνια, ήθελα να ασχοληθώ επαγγελματικά με τον χορό, αλλά φοβήθηκα να το κυνηγήσω. Αλλά και η γραφή υπάρχει στη ζωή μου από μικρή, αλλά κάπως σκόρπια, εφηβικά. Προς το τέλος του Λυκείου μού γεννήθηκε η επιθυμία να ασχοληθώ με την ιατρική. Είχα την επιθυμία να σώσω τον κόσμο. Ερωτεύτηκα την έρευνα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά εκεί κάπου στη Νέα Υόρκη ένιωσα ότι δεν έχω ξεπεράσει τον χορό. Και ανάμεσα σε αυτά χώρεσε και η γραφή».

• Υπήρξε κάτι που σημάδεψε την αλλαγή της πορείας σας;

«Ναι, εκεί κάπου στα 27 μου ένας οικογενειακός θάνατος με συγκλόνισε. Με έβαλε στη διαδικασία να ξανασκεφτώ τι θέλω να κάνω στη ζωή. Μέχρι τότε ζούσα πολύ ασκητικά, σαν ερευνήτρια. Αναρωτήθηκα εάν το θέλω για όλη μου τη ζωή. Ετσι πέρασα στον χορό, σε μια καθημερινή εντατική μαθητεία, κάτι που κάνω ακόμα και τώρα στην Αθήνα. Στη Νέα Υόρκη έζησα τα πιο δημιουργικά μου χρόνια».

• Εκεί γράψατε το «Νικήτας Δέλτα»;

«Εκεί τελείωσε. Ξεκίνησε στην Αλεξανδρούπολη το 2004. Η ιστορία ήταν ίδια, αλλά δεν υπήρχε το ιστορικό πλαίσιο. Δεν το έγραφα για να εκδοθεί, ήταν ένα νεανικό πείραμα. Να φανταστείτε, την πρώτη εκδοχή την έδωσα στον πατέρα μου να τη διαβάσει και μου είπε, “Καλή είναι η ιστορία, αλλά δεν είναι ελληνικά αυτά, παιδάκι μου, κάτσε πρώτα να διαβάσεις καλή λογοτεχνία”. Και είχε δίκιο. Το άφησα. Πέρασαν τα χρόνια, διάβασα πάρα πολύ, εστίασα πολύ στην περίοδο της Κατοχής και συσσωρεύτηκε τόσο πολύ υλικό στον εγκέφαλό μου, που στη Νέα Υόρκη βγήκε. Συμπτωματικά στη Νέα Υόρκη ήρθα σε επαφή και με ένα βιβλίο του Γιάννη Μακριδάκη και συγκινήθηκα. Ετσι μέσα σε 20 μέρες ολοκληρώθηκε και η δική μου ιστορία».

• Γιατί ένα τόσο νέο κορίτσι που έχει ζήσει στην Ευρώπη και στην Αμερική επιλέγει να αναβιώσει κομμάτια του ελληνικού εμφυλίου και της Κατοχής στο βιβλίο του;

«Μου την κάνουν πολλοί αυτή την ερώτηση. Η ιστορία μου είναι μια ιστορία αγάπης. Θα μπορούσε να είναι τοποθετημένη οπουδήποτε. Αλλά λειτούργησε μέσα μου πολύ το υλικό που διάβαζα, γιατί ενδιαφέρομαι γι’ αυτήν την περίοδο. Από την άλλη, μάλλον ήθελα να την τοποθετήσω χρονικά μακριά από το σήμερα, για δικές μου ασφαλιστικές δικλίδες».

• Ο ήρωάς σας είναι ένας αντιήρωας…

«Ναι, είναι ένας ασθενικός ήρωας που όλοι τρέχουν να τον σώσουν. Ενώ οι γυναίκες του βιβλίου είναι πιο δυναμικές. Δεν ξέρω γιατί λειτούργησαν έτσι τα φύλα».

• Περιγράφετε μια ιδανική ιστορία αγάπης. Εσείς πώς αντιλαμβάνεστε τον έρωτα;

«Ιδανικά, μάλλον. Θα ήθελα ένας μεγάλος έρωτας να μετατραπεί σε μια δυνατή αγάπη, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος της ζωής. Μάλλον ακόμα δεν μπορώ να συμβιβαστώ με την ιδέα της φθοράς ή του μέτριου. Βαριέμαι».

• Μετά από μια μεγάλη διαδρομή και μια έκδοση με καλές κριτικές, αισθάνεστε πιο κοντά σε αυτά που θέλετε να κάνετε;

«Ναι, νομίζω ότι έχω πλέον βρει τον εαυτό μου. Είμαι αφοσιωμένη στον χορό, έχω έτοιμο ήδη το δεύτερο βιβλίο και γράφω το τρίτο. Με απασχολεί πιο πολύ να κάνω αυτά που αγαπώ, χωρίς να με νοιάζει τι θα γίνει μετά. Δεν έχω διαγράψει την έρευνα, διαβάζω ακόμα τις εξελίξεις, τις παρακολουθώ. Αλλά θυμάμαι ότι όταν έκανα το διδακτορικό μου το μυαλό μου ήταν εκεί, αλλά η ψυχή μου αλλού. Ενώ όταν χορεύω ή όταν γράφω και το μυαλό μου και η ψυχή μου είναι εκεί».

• Και το δεύτερο βιβλίο αφορά τον Εμφύλιο;

«Ναι, αλλά έκλεισα τον κύκλο. Το τρίτο θα αφορά άλλη εποχή».

• Θέλετε κάτι να πείτε για το σήμερα, επιλέγοντας τον Εμφύλιο;

«Δεν υπάρχουν ορατές αναλογίες, δεν κινδυνεύει η ζωή μας, παρ’ όλο που και τώρα ζούμε ανοιχτές ρήξεις και κρυφούς πολέμους. Αυτό όμως που ήθελα να τονίσω είναι ότι όλα τα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα που ζούμε σήμερα οφείλονται στο ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει διδαχτεί τίποτα από το παρελθόν του. Ξέχασε πολύ εύκολα και αρνήθηκε να μάθει. Για να προχωρήσουμε μπροστά πρέπει να έχει κλείσει το πένθος μας. Να έχουμε κάνει ειρήνη με το παρελθόν μας. Δεν θεωρώ ότι έχουμε δουλέψει προς αυτήν την κατεύθυνση. Και κάτι άλλο. Θα ήταν καλό όσοι δεν έχουμε διαβάσει, να μη μιλάμε συνέχεια δημοσίως. Γιατί άλλο ένα πρόβλημά μας είναι ότι ποτέ δεν σιωπούμε».

*INFO: Το βιβλίο θα παρουσιαστεί στις 27 Μαρτίου (7 μ.μ.) στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει, Ακαδημίας 32.