Της Αρτέμιδος Σπηλιώτη

Δέκα μήνες μετά την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με 50 δισ. ευρώ από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, έρχεται ο νέος λογαριασμός για το τραπεζικό σύστημα. Οι συντηρητικές παραδοχές, που διαμόρφωσαν το βασικό σενάριο της BlackRock για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ανέβασαν στα 6,382 δισ. ευρώ το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών των ελληνικών τραπεζών για την περίοδο 2013-2016. Το μεγαλύτερο μέρος του «λογαριασμού» αφορά τη Eurobank με 2,945 δισ. ευρώ και την Εθνική με 2,183 δισ. ευρώ και ακολουθούν οι Πειραιώς με 425 εκατ. ευρώ και η Alpha με 262 εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τις μη συστημικές, οι κεφαλαιακές ανάγκες της Αττικής προσδιορίστηκαν στα 397 εκατ. ευρώ και της Πανελλήνιας σε 169 εκατ. ευρώ.

Η πρώτη τράπεζα που αντέδρασε στην ανακοίνωση των stress tests ήταν η Πειραιώς, που καλεί τους μετόχους της σε έκτακτη γενική συνέλευση στις 28 Μαρτίου 2014 και σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 1,75 δισ. ευρώ, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σε ανάλογη κίνηση θα προχωρήσει και η Αlpha Bank. Η Εθνική Τράπεζα πάντως, με επίσημη ανακοίνωσή της, γνωστοποίησε ότι θα καλύψει τις κεφαλαιακές της ανάγκες χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Σε κάθε περίπτωση όλες οι τράπεζες θα πρέπει το αργότερο μέχρι τις 15 Απριλίου 2014 να υποβάλουν στην ΤτΕ σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης με βάση τα αποτελέσματα του βασικού σεναρίου και με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης το συντομότερο εύλογο χρονικό διάστημα. Η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει στο βασικό σενάριο τον ελάχιστο δείκτη Core Tier 1 (κύρια βασικά ίδια κεφάλαια) στο 8% προκειμένου να υπάρξει εναρμόνιση με τα πανευρωπαϊκά stress tests της ΕΚΤ, ενώ ο αναβαλλόμενος φόρος υπολογίζεται μόνο σε 20% επί των κοινών κεφαλαίων. Επιπρόσθετα, η ΤτΕ προβλέπει ότι οι τράπεζες θα πρέπει μέχρι το 2016 να σχηματίσουν μεγάλες προβλέψεις και να αυξήσουν τον δείκτη κάλυψης μη εξυπηρετούμενων δανείων (κεφαλαιακές απώλειες κυρίως λόγω των «κόκκινων δανείων»).

Από τη μια πλευρά, η απόφαση της ΤτΕ να αυστηροποιήσει σε έναν βαθμό το βασικό σενάριο αποτελεί πρόσκληση προς τις τράπεζες να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μη βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων μετά την ολοκλήρωση των stress tests της ΕΚΤ, στο τέλος του 2014. Από την άλλη πλευρά, η διαμόρφωση ενός πιο αυστηρού «βασικού σεναρίου» μπορεί να αποτελέσει διαπραγματευτικό όπλο για την ελληνική πλευρά, που θέλει να αποσυνδέσει το τραπεζικό ζήτημα από τη διαπραγμάτευση με την τρόικα για την εκταμίευση της δόσης. Πιο αναλυτικά, το βασικό σενάριο προβλέπει ότι οι τράπεζες πρέπει να έχουν επαρκείς προβλέψεις έως το τέλος του 2016 προκειμένου να καλύψουν:

- Τουλάχιστον το 95% των ζημιών στη διάρκεια των δανείων, όπως εκτιμήθηκαν από την BlackRock, για το βασικό σενάριο και τουλάχιστον το 85% των ζημιών στη διάρκεια των δανείων για το δυσμενές σενάριο.

- Τουλάχιστον το 52% των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως εκτιμήθηκαν από την BlackRock για το τέλος του 2016, για το βασικό σενάριο. Να σημειωθεί πάντως ότι το 75% των ευρωπαϊκών τραπεζών έχουν δείκτη κάλυψης χαμηλότερο από το 52%.

Σε ό,τι αφορά τα επιχειρηματικά σχέδια των τραπεζών (business plans), αυτά μπήκαν στο μικροσκόπιο της Rothschild και της Ernst&Young. To αποτέλεσμα είναι να περιορίζονται οι προβλέψεις για αύξηση του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και κατά συνέπεια να μειώνονται τα έσοδα των τραπεζών από προμήθειες και τόκους. Το στοιχείο αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως… προτροπή να παραμείνει κλειστή για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις η τραπεζική στρόφιγγα.

Ο αναλυτικός λογαριασμός

ALPHA BANK: Οι κεφαλαιακές ανάγκες προσδιορίζονται στα 262 εκατ. ευρώ. Οι αναμενόμενες ζημιές του πιστωτικού χαρτοφυλακίου στο εσωτερικό (προβλέψεις και διαγραφές δανείων) εκτιμώνται στα 14,72 δισ. ευρώ (2014-2016) και για τις θυγατρικές σε 2,93 δισ. ευρώ. Η εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου θα είναι λίγο πάνω από 4 δισ. ευρώ, με συσσωρευμένες προβλέψεις 10,4 δισ. ευρώ και κύρια βασικά ίδια κεφάλαια 7,38 δισ. ευρώ.

ΕUROBANK: Για να επιτευχθεί ο στόχος για κύρια βασικά ίδια κεφάλαια 8%, της τάξης των 3,133 δισ. ευρώ («Core Tier I» 8%), απαιτούνται κεφάλαια 2,94 δισ. ευρώ. Οι αναμενόμενες ζημιές πιστωτικού χαρτοφυλακίου στην τριετία εκτιμώνται στα 9,5 δισ. ευρώ στο χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων στην Ελλάδα και σε άλλα 1,62 δισ. ευρώ στις δραστηριότητες του εξωτερικού. Η τράπεζα διαθέτει κύρια βασικά ίδια κεφάλαια 2,2 δισ. ευρώ, συσσωρευμένες προβλέψεις 7 δισ. ευρώ και προβλέπεται ότι θα επιτύχει εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου 2,1 δισ. ευρώ.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ: Οι κεφαλαιακές ανάγκες καθορίστηκαν στα 425 εκατ. ευρώ. Μέχρι το τέλος του 2016 οι αναμενόμενες ζημιές πιστωτικού χαρτοφυλακίου ανέρχονται στα 16,1 δισ. ευρώ για την Ελλάδα και 2,34 δισ. ευρώ για το εξωτερικό. Διαθέτει όμως συσσωρευμένες προβλέψεις 12,36 δισ. ευρώ, κύρια εποπτικά κεφάλαια 8,29 δισ. ευρώ και αναμένει βάσει της άσκησης εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου ύψους 2,65 δισ. ευρώ.

ΕΘΝΙΚΗ: Οι αναμενόμενες ζημιές του ελληνικού πιστωτικού χαρτοφυλακίου είναι 8,74 δισ. ευρώ και του εξωτερικού 3,1 δισ. ευρώ. Διαθέτει συσσωρευμένες προβλέψεις 8,13 δισ. ευρώ, κύρια εποπτικά κεφάλαια 4,82 δισ. ευρώ και αναμένει εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου μόλις 1,45 δισ. ευρώ.

ΑΤΤΙΚΗΣ: Η κεφαλαιοποίηση της τράπεζας είναι μόλις 173 εκατ. ευρώ όταν οι κεφαλαιακές της ανάγκες καθορίστηκαν από την BlackRock στα 397 εκατ. ευρώ. Οι αναμενόμενες ζημιές πιστωτικού χαρτοφυλακίου είναι 888 εκατ. ευρώ και διαθέτει συσσωρευμένες προβλέψεις 403 εκατ. ευρώ και βασικά εποπτικά κεφάλαια 225 εκατ. ευρώ. Από εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου προβλέπεται κεφαλαιακή ενίσχυση 106 εκατ. ευρώ.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ανακοίνωσε ότι θα παράσχει κεφαλαιακή ενίσχυση, εάν ζητηθεί, προκειμένου να διασφαλίσει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος όπως προβλέπεται στον ιδρυτικό του νόμο.

Το βασικό σενάριο

Οι μακροοικονομικές παραδοχές για την περίοδο 2013-2016 κάνουν λόγο για σταδιακή αύξηση του ΑΕΠ από φέτος και ότι θα «κλείσει» στο 3,7% το 2016. Ωστόσο αύξηση του πραγματικού εισοδήματος, έστω και οριακή, θα δούμε το 2015 (0,2%), καθώς η ανεργία που το 2013 είναι 27% θα μειωθεί στο 21% το 2016.

Η πτώση των τιμών των οικιστικών θα συνεχιστεί μέχρι το 2015 (-12,5% πέρσι, -6,2% φέτος και -2% το 2015), ενώ ο «κατήφορος» για τα εμπορικά ακίνητα θα συνεχιστεί μέχρι και το 2016 (-10,5%, -6,7%, 1,4%, -0,7% κάθε χρόνο από το 2013-2016).

Το δυσμενές σενάριο

Αν η ελληνική οικονομία παραμείνει στη δίνη της ύφεσης μέχρι και το 2015 και το πραγματικό εισόδημα συνεχίσει να μειώνεται και δεν υπάρξει έστω και οριακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος, τότε οι κεφαλαιακές ανάγκες εκτινάσσονται στα 9,418 δισ. ευρώ. Αυτό προβλέπει το δυσμενές σενάριο της BlackRock, το οποίο ουσιαστικά ταυτίζεται με τις… θετικές προβλέψεις του ΔΝΤ αναφορικά με τις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών. Ειδικότερα, η Eurobank θα χρειαστεί σχεδόν τα διπλάσια κεφάλαια, δηλαδή 4,980 δισ. ευρώ έναντι των 2,945 δισ. ευρώ που προβλέπει το βασικό σενάριο. Η Εθνική 2,502 δισ. ευρώ (2,183 δισ. ευρώ στο βασικό), η Πειραιώς 757 εκατ. ευρώ (425 εκατ. ευρώ), η Αlpha 560 εκατ. ευρώ (262 εκατ. ευρώ), η Αττικής 434 εκατ. ευρώ (397 εκατ. ευρώ) και η Πανελλήνια 186 εκατ. ευρώ (169 εκατ. ευρώ).

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Πειραιώς: αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, Εθνική: πώληση περιουσιακών στοιχείων

Από την πώληση περιουσιακών στοιχείων θα καλύψει τις κεφαλαιακές της ανάγκες η Εθνική Τράπεζα καθώς, όπως ανακοίνωσε, δεν πρόκειται να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου με έκδοση νέων μετοχών. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, το επιχειρησιακό σχέδιο θα περιλαμβάνει πώληση ακόμα και όλου του ποσοστού που κατέχει στην τουρκική Finansbank αλλά και της Εθνικής Ασφαλιστικής. Αντίθετα η Tράπεζα Πειραιώς ανακοίνωσε ότι προχωρά σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τάξης των 1,75 δισ. ευρώ ώστε να καλύψει τα 750 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στις προνομιούχες μετοχές που έχει στην κατοχή του το ελληνικό Δημόσιο και παράλληλα να υπερκαλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες που προέκυψαν από τα stress tests, ύψους 425 εκατ. ευρώ στο βασικό σενάριο και 757 εκατ. στο δυσμενές σενάριο.

Η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς θα πραγματοποιηθεί με παραίτηση των παλαιών μετόχων, που θα έχει αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του ποσοστό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Εκπρόσωποι της τραπεζικής αγοράς εκτιμούν ότι η απόφαση της Πειραιώς για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 1,75 δισ. ευρώ αλλά και έκδοση ομολόγου 500 εκατ. ευρώ δεν έγινε μόνο με χρηματοοικονομικά, αλλά και πολιτικά κριτήρια. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των stress tests η Εθνική σημειώνει ότι τοποθετείται σε καλύτερη θέση σε σχέση με την αγορά σε ό,τι αφορά στις δυνητικές ζημίες του εγχώριου χαρτοφυλακίου δανείων. Επιπλέον, χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες, που ανακοινώθηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος για τον Ομιλο της Εθνικής και ανέρχονται σε 2,183 δισ. ευρώ., προκύπτουν ουσιαστικά από την Finansbank βάσει όμως μιας εξαιρετικά δυσμενούς άσκησης προσομοίωσης (stress test) που έχει συμπεριληφθεί στο βασικό σενάριο της άσκησης.

Α.Σπ.