Ερευνα των Βασίλη Κατσαρά και Γιάννη Αγγέλου καταγράφει την υστέρηση που εμφανίζεται στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών από τις ελληνικές εφημερίδες και ειδικά της περιφέρειας
Του Σωτήρη Μανιάτη
Μπορεί η χρήση του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών να αυξάνεται ολοταχώς και στη χώρα μας πλέον, αλλά οι ελληνικές εφημερίδες και ιδιαίτερα οι περιφερειακές υστερούν σημαντικά ως προς την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και ειδικά των λεγόμενων υπηρεσιών της δεύτερης γενιάς του διαδικτύου.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της έρευνας που πραγματοποίησαν οι Βασίλης Κατσαράς (δημοσιογράφος και ερευνητής ΜΜΕ) και Γιάννης Αγγέλου (δημοσιογράφος και υποψήφιος διδάκτορας του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ) με θέμα «Ερευνα για τον Τύπο στην Ελλάδα: Η υστέρηση στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών» και η οποία παρουσιάστηκε στη διάρκεια ημερίδας της Γενικής Γραμματείας Μέσων Ενημέρωσης με θέμα «Ο Τύπος στην Ψηφιακή Εποχή». Την επιστημονική επιμέλεια της έρευνας είχε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, Ανδρέας Βέγλης.
Οι δύο ερευνητές μελέτησαν 141 καθημερινές περιφερειακές εφημερίδες μέλη του ΣΗΠΕ και της ΕΙΗΕΕ και τις 11 πρώτες καθημερινές εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας. Οπως σημειώνουν στα συμπεράσματά τους, μόνο το 57% των περιφερειακών εφημερίδων διαθέτει ιστοσελίδα, κάτι που σημαίνει ότι σχεδόν οι μισές απουσιάζουν από τον κόσμο του διαδικτύου και το διαρκώς αυξανόμενο κοινό του. Οι πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες βέβαια διαθέτουν στο σύνολό τους ιστοσελίδα. «Στην Ελλάδα διαπιστώνεται υστέρηση στην παρουσία των ελληνικών εφημερίδων στις φορητές πλατφόρμες. Οι εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας διαθέτουν εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα και ταμπλέτες σε ποσοστό 18,2%. Στην περιφέρεια τα ποσοστά είναι ακόμη μικρότερα, καθώς μόνο το 9% διαθέτει εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα και το 6% για ταμπλέτες».
Ακόμα όμως κι αν διέθεταν τα παραπάνω εργαλεία, αυτό δεν είναι αρκετό καθώς ο χρήστης πλέον δεν μπαίνει στη διαδικασία να αναζητήσει περιεχόμενο αλλά «επηρεάζεται από τα ερεθίσματα τα οποία λαμβάνει και διαβάζει μόνο το περιεχόμενο το οποίο συναντά μπροστά του. Δύο από τα κυριότερα εργαλεία προώθησης περιεχομένου είναι τα RSS και το Newslewtter. Ροές RSS διαθέτουν στην ιστοσελίδα τους το 81,8% των εφημερίδων πανελλαδικής κυκλοφορίας, αλλά newsletter το 36,4%. Η σύγκριση δείχνει και πάλι την υστέρηση της περιφέρειας στην οποία οι εφημερίδες χρησιμοποιούν RSS σε ποσοστό 70% και newsletter σε ποσοστό μόλις 19%».
Το διαδίκτυο, ειδικά για τα ΜΜΕ, δεν πρέπει να θεωρείται μόνο μέσο προώθησης αλλά και μια… διευρυμένη πηγή πληροφοριών και το μεγάλο στοίχημα είναι η λεγόμενη διαδραστικότητα που αυξάνει το κοινό του Μέσου, το οποίο έτσι δημιουργεί τη δική του πιστή κοινότητα και διατηρεί με αυτόν τον τρόπο «για περισσότερη ώρα τον χρήστη στον δικτυακό του τόπο» και δεν τον χάνει από τον ανταγωνισμό. Η πιο απλή μορφή διαδραστικότητας είναι βέβαια τα σχόλια των χρηστών. Η έρευνα καταγράφει ότι οι πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες φιλοξενούν σχόλια στις αναρτήσεις τους σε ποσοστό 54,5%, ενώ οι περιφερειακές σε ποσοστό 43%.
Γι’ αυτό και οι δύο ερευνητές επισημαίνουν ότι «ο Τύπος στην Ελλάδα διατηρεί μια “φοβική” στάση απέναντι στο κοινό, την ίδια ώρα που τα ψηφιακά μέσα ανοίγονται όλο και περισσότερο και επενδύουν προς αυτή την κατεύθυνση». Μόλις μία εφημερίδα και μάλιστα περιφερειακή διαθέτει forum, που είναι το διαδικτυακό εργαλείο οργανωμένου διαλόγου.
Οι δύο ερευνητές, πάντως, επισημαίνουν ότι τα περιφερειακά ΜΜΕ έχουν «σημαντικά πλεονεκτήματα τα οποία μπορούν να αναπτύξουν ώστε να ενισχύσουν τη θέση τους στη νέα εποχή», μπορούν ευκολότερα να φιλοξενήσουν διαδραστικές λειτουργίες, καθώς απευθύνονται σε μικρότερες κοινωνίες στις οποίες βρίσκονται κοντά, με δεδομένο ότι ασχολούνται με τα μικρά, καθημερινά προβλήματά τους τα οποία δεν παρουσιάζονται στις εφημερίδες πανελλαδικής κυκλοφορίας.
«Η τοπική ενημέρωση (local journalism) αποτελεί την πιο σύγχρονη τάση της δημοσιογραφίας τόσο στους κύκλους της επιστημονικής κοινότητας όσο και σε αυτούς των μεγάλων διεθνών ΜΜΕ και η συζήτηση αυτή έχει ανοίξει και στη χώρα μας…».
