Στην κατοχική Αθήνα οι δημόσιοι υπάλληλοι παρά τις απαγορεύσεις αποφάσισαν να απεργήσουν αψηφώντας κάθε κίνδυνο. Στη σημερινή Αθήνα η τρόικα βάζει θέμα «απαγόρευσης» των εργατικών κινητοποιήσεων
Του Δημήτρη Τρίμη
Είχε πολύ μεγάλη επιτυχία ο χθεσινός συλλογικός περίπατος «Αναζητώντας τα ίχνη της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» με τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη, που διοργάνωσε ο ραδιοσταθμός «Στο Κόκκινο». Οταν το πλήθος έφτασε στη γειτονιά της «Εφημερίδας των Συντακτών», στην πλατεία Κολοκοτρώνη, στο ιστορικό κτίριο της Τηλεφωνικής (προγόνου του ΟΤΕ) της οδού Σταδίου 15, το θέμα ήταν η πρώτη μεγάλη απεργία που ξεκίνησαν οι «Τριατατικοί» -έτσι έλεγαν τότε τους εργαζόμενους στα «3 Ταυ» (Τηλεφωνική, Τηλεγραφία, Ταχυδρομεία). Επρόκειτο για μια εμβληματική κινητοποίηση που κράτησε 9 ολόκληρες μέρες και ξεκίνησε στις 12 Απριλίου 1942, με αίτημα τη βελτίωση της διανομής των τροφίμων για την επιβίωση στις τότε συνθήκες ανέχειας, πληθωρισμού, ανεργίας, αρρώστιας, πείνας και καταστροφής.
Η χώρα μόλις έχει βγει από τον τρομερό λιμό του χειμώνα 1941-42. Τις επόμενες μέρες, την απεργία ακολουθούν και άλλοι κλάδοι, τόσο στην Αθήνα όσο και στην επαρχία, με αποτέλεσμα στις 22 Απριλίου να κηρυχθεί η πρώτη καθολική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων. Η δωσιλογική κυβέρνηση Τσολάκογλου, προκειμένου να προλάβει την κήρυξη της γενικής απεργίας, εξέδωσε στις 16 Απριλίου νόμο με τον οποίο «όταν η απεργία δημοσίων λειτουργών διενεργείται του κράτους διατελούντος υπό εξαιρετικάς συνθήκας και περιστάσεις, αποτελεί ιδιώνυμον έγκλημα τιμωρούμενον και διά της ποινής του θανάτου…». Οι απεργοί δεν δείλιασαν. Στις 22 Απριλίου νεκρώθηκε ο κρατικός μηχανισμός και έτσι οι αρχές υποχρεώθηκαν να ικανοποιήσουν ένα μέρος των αιτημάτων.
Στη σημερινή Αθήνα, πάλι δίπλα στην εφημερίδα μας, σε κάποια άλλα κτίρια, της πλατείας Συντάγματος και της Κλαυθμώνος, οι εκπρόσωποι της τρόικας και της μνημονιακής κυβέρνησης συζητούν τις τελευταίες λεπτομέρειες των «μεταρρυθμίσεων» ή (αν θέλετε) της κοινωνικής καταστροφής. Μεταξύ άλλων έχει τεθεί και το ζήτημα της απαγόρευσης των απεργιών. Προφανώς, τώρα, δεν πρόκειται να επανέλθει η θανατική ποινή για το κατοχικής έμπνευσης «ιδιώνυμο αδίκημα» της απεργίας, αλλά ένα άλλο «τεχνικό» μέτρο απαγόρευσης των εργατικών διεκδικήσεων και κινητοποιήσεων – και παράλληλης νομιμοποίησης του εργοδοτικού εκβιασμού (lock out). Δεν τους αρκεί που έχουν διαβρώσει τα συλλογικά όργανα, έχουν υπονομεύσει τη συνδικαλιστική δράση και έχουν ουσιαστικά καταργήσει το απεργιακό δικαίωμα. Δεν φτάνει που τα περισσότερα δικαστήρια κρίνουν «παράνομες» ή «καταχρηστικές» τις απεργίες και κυνηγάνε τις συνδικαλιστικές ηγεσίες.
Με λίγα λόγια, αν για τη νόμιμη-τυπική κήρυξη μιας απεργίας απαιτείται η πραγματοποίηση γενικής συνέλευσης όλων των μελών ενός σωματείου με πρόβλεψη τεράστιας απαρτίας και τουλάχιστον το 50% συν ένα όλων των μελών του να χρειάζεται να ψηφίζει την πρόταση για απεργία, τότε ή δεν θα μπορούν να κηρυχθούν καν οι απεργίες ή θα είναι αδύνατον να εκδηλώνονται εγκαίρως και στο τέλος, όλες θα κρίνονται «παράνομες».
Γυρίζοντας στην εφημερίδα μας, μετά τις ασκήσεις ιστορικής μνήμης και αναστοχασμού σκέφτηκα ότι είμαι αρκετά μεγάλος, πια. Δίπλα μου ελάχιστοι έχουν απομείνει από τη γενιά της Αντίστασης. Μου λείπουν οι ΕΑΜίτες και οι ΕΠΟΝίτες που γνώρισα και έμαθα απ’ αυτούς πώς παλεύεις συλλογικά για τη ζωή, τη λευτεριά και το δίκιο. Πρέπει να ξαναμάθουμε «πώς πολεμάς και τραγουδάς» για να αλλάξεις τα πράγματα.
