Είναι ένας από τους πιο ολοκληρωμένους τρομπονίστες της τζαζ. Ομως ξεχωρίζει για τη μοναδική του ικανότητα να μετατρέπει αληθινά κοχύλια σε όργανα μουσικής. Αυτή θα αποδείξει και στην Αθήνα με το συγκρότημά του
Της Νόρας Ράλλη
Κατάγεται από αρχαίες φυλές του Μεξικού. Οι Αζτέκοι έπαιζαν μουσική μέσα από κοχύλια και γι' αυτό ανέπτυξε τόσο ενδιαφέρον για τους συγκεκριμένους ήχους. «Αλλά και ο δικός σας αρχαίος θεός, ο Ποσειδώνας, έπαιζε τον ναυτίλο – οπότε συνδεόμαστε!», μας λέει ο Στιβ Τουρέ και μας αποστομώνει.
Είναι ο πιο ολοκληρωμένος τρομπονίστας της σύγχρονης τζαζ σκηνής διεθνώς και δεξιοτέχνης στο παίξιμο των κοχυλιών, μια ικανότητα που αποτελεί ατραξιόν από μόνη της.
Ο Τουρέ, 66 ετών σήμερα, φέρει μια ολόκληρη ιστορία πίσω του. Από το 1973 συνεργαζόταν ήδη με τους καλύτερους μουσικούς, όπως ο Αρτ Μπλάκεϊ, ο Μελ Λιούις, ο Ντέξτερ Γκόρντον, ο Τίτο Πουέντε, ο Ντίζι Γκιλέσπι, ο Ρέι Τσαρλς. Σήμερα εμφανίζεται στο Μέγαρο Μουσικής.
• Τα κοχύλια που χρησιμοποιείτε είναι αληθινά;
«Είναι εντελώς αληθινά και τα μετατρέπω μόνος μου σε όργανα μουσικής. Ο μέγιστος σαξοφωνίστας Ρασαάν Ρόναλτ Κερκ, που έβαλε την ιδέα, έπαιξε κάποιες νότες με αυτά και από τότε τα λάτρεψα».
• Τι είναι αυτό που κάνει την τζαζ τόσο ξεχωριστή και απελευθερωτική;
«Η τζαζ δημιουργείται «στο λεπτό». Αυτοσχεδιασμός, η μαγική της λέξη. Ποτέ δεν θα ακούσεις το ίδιο κομμάτι δύο φορές! Πάντα θα 'ναι κάτι διαφορετικό – αυτό είναι δώρο ζωής εκείνης της στιγμής από τον μουσικό στον ακροατή. Από την άλλη, η τζαζ ήταν και θα είναι πάντα δίπλα στον κόσμο. Δημιουργήθηκε από αφροαμερικανούς, που ακόμα και σήμερα υφίστανται διακρίσεις στην Αμερική. Δεν έχει πολιτικό χρώμα, αλλά ανθρώπινο.Υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα για δικαιοσύνη, ισότητα και ελευθερία για όλους. Ακόμη και σήμερα, ύστερα από τόσους αγώνες, τα ίδια προτάγματα ισχύουν. Το ζω κάθε μέρα στη Νέα Υόρκη, όπως μένω».
• Πείτε μας για τις διάσημες συνεργασίες σας
«Εχω δουλέψει με ιερά τέρατα της μουσικής. Ο Ρέι Τσαρλς έπαιζε κάθε βράδυ με απίστευτο συναίσθημα. Σου σηκωνόταν η τρίχα. Με το που ακουμπούσε ο Αρτ Μπλάκεϊ τα ντραμς ο ρυθμός κατέκλυζε το μυαλό, την ψυχή και τα πόδια σου. Αμέσως ήθελες να χορέψεις. Ο Γούντι Σο ήταν αυτός που με βοήθησε να βρω το προσωπικό μου στίγμα. Ο Κερκ μού έμαθε τη μουσική παράδοση της Αμερικής, που φτάνει βαθιά στην Ιστορία.
Ο Ντίζι Γκιλέσπι τα μυστικά για το τρομπόνι, την αρμονία, την τεχνική. Ηταν τόσο σπουδαίος, κι όμως ήθελε να μοιράζεται τη γνώση. Είχαμε παίξει μαζί κάτω από την Ακρόπολη. Στην Αθήνα είχαμε έρθει και με τον ΜακΚόι Τάινερ, που έπαιζε σαν να δονείται το σύμπαν. Απίστευτοι μουσικοί με ισχυρές, βαθιές ρίζες στον κόσμο».
• Θα θέλατε να συνεργαστείτε με νεότερους καλλιτέχνες, σε άλλα μουσικά είδη;
«Είμαι ανοιχτός σε νέα ακούσματα. Η τζαζ βέβαια εμπεριέχει ήδη πολλά είδη: την ευρωπαϊκή κλασική παράδοση και τον αυτοσχεδιαστικό ρυθμό της Αφρικής. Με ενδιαφέρουν η φανκ, η Afro-Cuban, η μουσική των Ινδιάνων ή των Αβοριγίνων της Αυστραλίας, τα δικά σας παραδοσιακά τραγούδια και τα ρεμπέτικα. Δεν θα έπαιζα ποτέ ραπ, όμως. Δεν τη θεωρώ μουσική. Εχει ποίηση μέσα της, αλλά πλέον έχει γίνει πολύ εμπορική – βγαίνει κατευθείαν από τον υπολογιστή. Δεν με ελκύει καθόλου!».
• Βρίσκετε κοινά στους πολιτισμούς που αναφέρατε – ίσως ότι είναι όλοι τους αρχαίοι και υπό κρίση, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας;
«Σε όλους βρίσκω το ίδιο απίστευτα σημαντικό στοιχείο: την ανθρώπινη ποιότητα. Και μια τρομερή ομορφιά, που σου κόβει την ανάσα. Το να είσαι ικανός να συνθέσεις μουσική ή να χτίσεις τον Παρθενώνα, το να αναπτύξεις επιστήμη και τεχνολογία – όλα αυτά είναι εκπληκτικά. Κι όμως. Ακόμη μας ταλανίζουν αρχαία προβλήματα, όπως ο εγωισμός, η απληστία, η άγνοια και η αλαζονεία, από τα οποία πρέπει να απαλλαγούμε. Να αφήσουμε τον πλανήτη να αναπνεύσει. Ο σύγχρονος καπιταλισμός έχει αποτύχει. Λειτουργεί μόνο για τους λίγους και καταστρέφει στο πέρασμά του ανθρώπους και φύση στο όνομα του κέρδους. Δεν μπορεί – πρέπει να υπάρχει και άλλος δρόμος!».
* INFO: Σήμερα, στο Μέγαρο Μουσικής (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, 210 7282333), στις 20.30. Steve Turre: τρομπόνι, κοχύλια, Nino Menci: πιάνο, Marco Marzola: μπάσο, Dion Parson: ντραμς, Bruce Williams: άλτο και σοπράνο σαξόφωνο.
