Ο ταλαντούχος ηθοποιός σκηνοθετεί αλλά και παίζει στην παράσταση που εγκαινιάζει τη δεύτερη περίοδο του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων, μετά τον θάνατο του δημιουργού του. Πρόκειται για μια συλλογική δουλειά της ομάδας «Kursk» με τον περίεργο τίτλο «Η προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει» και θέμα τον ίδιο τον κόσμο του θεάτρου
Της Εφης Μαρίνου
«Ωχ! Ενα παλιό σεντούκι. Δεν μπορεί, Θα ‘χει θησαυρό. Τα ξέρω από μικρή, από πολύ μικρή αυτά. Είναι γραμμένα από άσπρα μαλλιά με δάκρυα χρωματιστά. Ωχ! Εγώ είμαι μες στο σεντούκι. Δεν μπορεί, θα έρθει να με βρει»…
«Η προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει» είναι ο μακρόσυρτος τίτλος της παράστασης που παρουσιάζει η ομάδα «Κursk» στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής. Το κείμενο είναι προϊόν συλλογικής δουλειάς και αυτοσχεδιασμών των ηθοποιών, μια ιστορία φαντασίας, φτιαγμένη από ρεαλιστικές καταβυθίσεις σε δύο διαφορετικούς κόσμους: τον κόσμο τριών αγοριών και τον κόσμο ενός κοριτσιού. Μια αλλιώτικη «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων».
Ο Χάρης Φραγκούλης, ενώ προετοιμάζεται για το «Μεφίστο» των Αριάν Μνουσκίν – Κλάους Μαν στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη και για το «Ατλαζένιο γοβάκι» του Πολ Κλοντέλ στο Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου, σκηνοθετεί και παίζει στην «Προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει». Μια παράσταση αυτοαναφορική, αφού αντλεί στοιχεία από τη μαγική τελετουργία με τα μέσα του θεάτρου. Ενα Χ που δημιουργούν παλέτες με έναν καθρέφτη στο κέντρο και δεκάδες καταπακτές αποτελούν το σκηνικό.
Μια κοπέλα, θεατής μιας παράστασης, κάποια στιγμή νιώθει την ανάγκη να ανέβει στη σκηνή, να δει. Και τότε την καταπίνει μια «μαύρη» τρύπα από την οποία κάποτε θα βγει, αλλά θα είναι διαφορετική. Θα τη βοηθήσουν με τρόπο έμμεσο, χωρίς εκείνη να το συνειδητοποιεί, τρεις μάγοι, δηλαδή ηθοποιοί.
• Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για την ιστορία του ιδανικού θεατή;
«Ακριβώς. Η ενέργεια που αναπτύσσεται στο θέατρο χρειάζεται δύο παίκτες, πάνω και κάτω. “Κάνε το παιδί, να κάνω τον ταχυδακτυλουργό”. Εμείς κι εσείς. Η σκηνή και η πλατεία. Η παράσταση απευθύνεται άμεσα στον θεατή, μιλάει γι’ αυτόν και ζητά τη συμμετοχή του. Ο ηθοποιός μέσα από τα μάτια του θεατή υπάρχει. Γίνεται ο παραμυθάς που τον παίρνει από το χέρι.Το κορίτσι δεν έχει εκ των προτέρων στο μυαλό του την αναζήτηση. Μιλώντας καταλαβαίνει περί τίνος πρόκειται. Στην πορεία αποδεικνύεται ότι δεν πήγε τυχαία στο θέατρο, δεν έπεσε τυχαία. Κάτι την οδήγησε εκεί κι αυτό που παρακολουθούσε την ερέθισε, τη γοήτευσε».
• Πώς αντιδρούν οι θεατές και ποια είναι η σημασία της προσευχής του κοριτσιού;
«Η συμμετοχή δεν είναι αυτονόητη. Υπάρχουν θεατές που απορροφούνται κι άλλοι που το βλέμμα τους είναι θολό, απλανές. Η παράσταση δεν δημιουργήθηκε ούτε κινείται μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο, είναι πραγματικά πειραματικού χαρακτήρα. Βάζουμε το πόδι σε βρόμικα νερά, ακολουθούμε μια παρόρμηση έτσι όπως όταν ερωτεύεσαι, όταν φιλάς κάποιον, όταν παίρνεις ένα πλοίο και φεύγεις μακριά. Οταν όλα τελειώνουν, κάποια λόγια αποκτούν σημαντικό νόημα. Είναι λόγια που γίνονται ουσιαστικά, όχι πολυτελείας. Οι λέξεις αποκτούν το μέγεθος της προσευχής».
• Θα παίζατε στην τηλεόραση;
«Φυσικά, αν η συγκεκριμένη πρόταση με προκαλούσε δημιουργικά. Δεν θα με χάλαγε να έχω λεφτά. Θα ήταν ωραία να κάνω ταξίδια, να βλέπω παραστάσεις στο εξωτερικό, να μην έχω το άγχος της επιβίωσης. Αλλά έτσι όπως είμαι προς το παρόν νιώθω μια χαρά, έχω δουλειά, δεν μιζεριάζω. Δεν μπαίνω στη διαδικασία διλημμάτων γιατί δεν πεινάω. Οπως δεν έχω κάνει μέχρι τώρα και διαφήμιση. Δεν υπάρχει λόγος να συναινώ σε πράγματα που υπαγορεύει η ανάγκη, γιατί απλώς δεν θα τα κάνω καλά. Κι αν μπεις σ’ αυτό το τριπάκι, δεν υπάρχει επιστροφή.
»Στην πορεία δεν θα καταλαβαίνεις τι γίνεται, πώς είσαι, γιατί εμπλέκεσαι. Ούτε τρομάζω με τολμηρές σκηνές, όπως συμβαίνει με κάποια στην ταινία του Χρήστου Βούπουρα όπου παίζω. Οταν υπάρχει λόγος, όταν ξέρεις τι κάνεις και γιατί το κάνεις, είσαι ήσυχος. Γενικότερα, όμως, πρέπει να προστατεύεσαι. Δεν είναι εύκολο, γιατί στον καλλιτέχνη αρέσει να αρέσει. Μερικές φορές, μια ύποπτης καταγωγής φιλοδοξία σε σπρώχνει σε κινήσεις βιαστικές, σου ψιθυρίζει: κάν’ το. Απέναντι σ’ αυτές τις προκλήσεις πρέπει να ελέγχεις διαρκώς τα ζητούμενα και τον εαυτό σου, όχι για λόγους ταπεινοφροσύνης αλλά για χάρη του ίδιου του θεάτρου, για να μπορείς να δουλεύεις σωστά. Γιατί τότε η απόλαυση που θα εισπράττεις θα είναι μεγαλύτερη».
• Η μνήμη του Λευτέρη Βογιατζή φορτίζει τον χώρο;
«Το θέατρό του είναι ζωντανό φυτώριο υψηλής καλλιτεχνικής δημιουργίας. Εδώ γεννήθηκαν δυο γενιές ηθοποιών επηρεασμένες από το θέατρό του. Δίπλα του διδάχτηκα όχι απλώς τον τρόπο αλλά έναν ολόκληρο κόσμο. Πράγματα που δεν αθροίζονται με άλλες εμπειρίες. Πώς μιλάς, πώς περπατάς, πώς ακούς. Δεν πρόκειται για υλικό τεχνικής, ούτε για κώδικες ασφάλειας. Αντίθετα. Είναι μια ολόκληρη θεώρηση θεάτρου, που σε ακολουθεί ακόμα και στη ζωή με τρόπο, ευτυχώς, επικίνδυνο…».
* INFO: Θέατρο της Οδού Κυκλάδων-Λευτέρης Βογιατζής (Κυκλάδων 11 και Κεφαλληνίας, Κυψέλη, τηλ.: 210-8217877 ) «Η προσευχή της κοπέλας που έπεσε μέσα στο πηγάδι και δεν θέλει να πεθάνει». Κείμενο: ομάδα Κursk. Σύλληψη-σκηνοθεσία: Χάρης Φραγκούλης. Σκηνικά-κοστούμια: Αργύρης Πανταζάρας. Φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος. Μουσική: Κορνήλιος Σελαμσής. Παίζουν: Ηρώ-Ελένη Μπέζου, Αργύρης Πανταζάρας. Γιάννης Παπαδόπουλος, Χάρης Φραγκούλης. Η παράσταση θα παίζεται κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00 και το Σάββατο στις 18.00.
