Αναβάλλονται για μετά τις ευρωεκλογές οι «καυτές πατάτες» και το νέο μνημόνιο

Των Κώστα Τσάβαλου, Μάριου Χριστοδούλου

Κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες της πολιτικής και της οικονομικής συγκυρίας, που έχουν κοινή συνισταμένη τις ευρωεκλογές, προβλέπεται η επικείμενη συμφωνία κυβέρνησης και δανειστών. Η βήμα βήμα προσέγγιση που επιχειρούν οι δύο πλευρές σε ακανθώδη ζητήματα της διαπραγμάτευσης, εντός των… ανύπαρκτων πλέον χρονικών περιθωρίων, δεν φαίνεται να οδηγεί στο κλείσιμο όλων των εκκρεμοτήτων στην παρούσα φάση, αφήνοντας ανοιχτούς λογαριασμούς για το μέλλον.

Το συμπέρασμα που συνάγεται από την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων είναι ότι θα υπάρξουν αρκετοί αστερίσκοι στο τελικό κείμενο της συμφωνίας, οι οποίοι θα αφορούν όχι μόνο αυτά καθαυτά τα μέτρα (κυρίως στο εργασιακό πεδίο), αλλά και τα χρονικά ορόσημα υλοποίησής τους. Οι αστερίσκοι αποτελούν ουσιαστικά το… πρόπλασμα για την επιστροφή της τρόικας τον Ιούνιο, αλλά και για τη σύνταξη του νέου -τρίτου κατά σειρά- μνημονίου, το οποίο θα κρατήσει δεμένη χειροπόδαρα τη χώρα, πέραν του 2014, όπως επιθυμούν οι δανειστές.

Χρηματοδοτικό κενό

Το νέο μνημόνιο είναι αναπόφευκτο και λόγω του χρηματοδοτικού κενού που υπάρχει για την περίοδο από τον φετινό Ιούλιο μέχρι το τέλος του 2015, και το οποίο υπολογίζεται περίπου στα 11 δισ. ευρώ. Η τρέχουσα διαπραγμάτευση, εκτός σοβαρού απροόπτου, αναμένεται να ολοκληρωθεί σήμερα ή το αργότερο αύριο, καθώς την Πέμπτη ο πρωθυπουργός επιθυμεί να ταξιδέψει στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών με τη συμφωνία ανά χείρας.

Εκτός αυτού, δεν υπάρχουν άλλα χρονικά περιθώρια καθυστερήσεων στις διαπραγματεύσεις, λόγω των κοινοβουλευτικών και άλλων διαδικασιών που απαιτούνται στο εσωτερικό των δανειστριών χωρών, προκειμένου να προχωρήσει η εκταμίευση των δόσεων (συνολικού ύψους 12,4 δισ. ευρώ μαζί με τη συμμετοχή του ΔΝΤ). Το Μάιο λήγουν τόκοι και ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου ύψους 9,8 δισ. ευρώ, και οι δύο πλευρές -κυρίως η Ελλάδα που έχει ανάγκη τα δανεικά- δεν επιθυμούν παρατράγουδα, τις ημέρες μάλιστα διεξαγωγής των ευρωεκλογών.

Με το σταγονόμετρο

Η εκταμίευση των δόσεων θα εξελιχθεί σε «μαρτύριο της σταγόνας». Θα γίνει σταδιακά και τα χρήματα θα πηγαίνουν -μέσω Αθήνας- στους κατόχους των ομολόγων λίγες ώρες πριν εκπνεύσουν οι προθεσμίες. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να πορεύεται με το πρωτογενές πλεόνασμα και τα ταμειακά διαθέσιμα διαφόρων φορέων της γενικής κυβέρνησης -το Πράσινο Ταμείο, τις Ανεξάρτητες Αρχές (Τηλεπικοινωνιών, Ενέργειας, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κ.ά.), τα Πανεπιστήμια, το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών κ.λπ.-, τα οποία φρόντισε να… βάλει στο χέρι. Οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων θα κινηθούν εντός του πλαισίου που ορίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ αίνιγμα αποτελεί η έξοδος στις αγορές πριν από το τέλος του πρώτου εξαμήνου.

Το ΔΝΤ σε καμιά περίπτωση δεν επιθυμεί έξοδο στις αγορές εντός του 2014. Θεωρεί ότι έτσι θα ατονήσουν οι μεταρρυθμίσεις, ενώ σε περίοδο ύφεσης το κόστος δανεισμού με επιτόκιο κοντά στο 5% θεωρείται απαγορευτικό. Βαρόμετρο θα αποτελέσουν και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από το μέτωπο των συστημικών τραπεζών, οι οποίες ετοιμάζονται για αυξήσεις κεφαλαίου, μέσω της αγοράς. Βασικό στοιχείο τής υπό εξέλιξη διαπραγμάτευσης αποτελεί και η προεκλογική διανομή του «κοινωνικού μερίσματος», στο οποίο έχει επενδύσει πολιτικά η κυβέρνηση.

Η τρόικα ζητάει πρώτα τη διασφάλιση του φετινού πρωτογενούς πλεονάσματος, ύψους 2,9 δισ. ευρώ, και στη συνέχεια να μοιραστούν το πολύ 300-350 εκατ. ευρώ και όχι τα τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ, όπως σχεδιάζει η κυβέρνηση. Μάλιστα, απαιτούν να διατεθεί το ποσό αυτό για την καταπολέμηση της φτώχειας, μέσω της χρηματοδότησης της δράσης για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, αλλά και τη στήριξη ομάδων του πληθυσμού που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως οι μακροχρόνια άνεργοι. Ωστόσο, συνταξιούχοι και ένστολοι θα γευτούν πρώτοι το «κοινωνικό μέρισμα», σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης.

Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών

Εντός των ημερών κατατίθεται στη Βουλή και το νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με τη σύμφωνη γνώμη της τρόικας. Πάντως, το θέμα είναι πολύπλοκο, διότι εμπλέκεται και η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ζητάει να ακολουθηθούν οι κανόνες κρατικών ενισχύσεων με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των ιδιωτών στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών.