170 μέρες απεργίας για το σταμάτημα των απολύσεων, της μεταφοράς μέρους της παραγωγής στο εξωτερικό και της αναδιάρθρωσης των δικτύων διανομής με βάση το -πολλαπλά εκμεταλλευτικό- εργολαβικό σύστημα του «outsourcing». Δαβίδ εναντίον Γολιάθ, με απλούς μισθωτούς και τις οικογένειές τους να δίνουν άνιση μάχη με μιαν «ελληνική» πολυεθνική («Coca Cola Hellenic Bottling Company») απλωμένη σε 28 χώρες και τρεις ηπείρους, που από την άνοιξη του 2013 έχει μεταφέρει την έδρα της στη φιλόξενη Ελβετία.
Υστατο όπλο τους, η αλληλεγγύη του καταναλωτικού κοινού – το μποϊκοτάζ των προϊόντων της εταιρείας: Coca Cola, Fanta, Sprite, Amita, Frulite, Tuborg, Nestea, Αύρα, Τσακίρης (1). Ενάντια, κι εδώ, σε μια συνωμοσία σιωπής. Αν ο αγοραίος αντιιμπεριαλιστικός λόγος δεν δυσκολεύεται να ταυτίσει το διάσημο αναψυκτικό με κάθε λογής κακό (2-4), η βιομηχανία της ενημέρωσης ξέρει να εκτιμά τη συνεισφορά ενός διαφημιστικού κολοσσού στην επιβίωσή της εν μέσω κρίσης: όπως διαβάζουμε στον εναλλακτικό ιστότοπο της συμπρωτεύουσας www.alterthess.gr, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, «οι εργαζόμενοι της Coca Cola έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στη στάση των ΜΜΕ, καταγγέλλοντας ότι έχει επιβληθεί μια άτυπη ομερτά, έπειτα από παρέμβαση της εταιρείας στα εμπορικά τμήματα των εκδοτικών συγκροτημάτων. Μάλιστα κατήγγειλαν ότι η επικοινωνιακή τρομοκρατία είναι τέτοια που ακόμη και η δημοτική TV100 αρνήθηκε να προβάλει ανακοίνωση των εργαζομένων».
Η απεγνωσμένη αυτή αναζήτηση συμμάχων εξηγεί ίσως την προσπάθεια ερεθισμού των πατριωτικών ανακλαστικών του -βορειοελλαδικού, ιδίως- κοινού (5-6). Ομως το πρόβλημα δεν προέκυψε μόνο από τη γνωστή τάση του κεφαλαίου να μεταστεγάζει τις παραγωγικές δραστηριότητές του σε χώρες με χαμηλότερα μεροκάματα και βολικότερες (για το ίδιο) εργασιακές συνθήκες· σε τελική ανάλυση, η Ελλάδα τείνει πλέον να εξομοιωθεί, και στους μισθούς και στην εργασιακή ειρήνη, με τους βόρειους γείτονές της. Αυτό που έκανε οικονομικά επικερδή τη μετεγκατάσταση της Coca Cola στη Βουλγαρία, αντισταθμίζοντας τα διαφυγόντα κέρδη από το αυξημένο κόστος μεταφοράς, ήταν η δραστική συρρίκνωση της εσωτερικής αγοράς λόγω μνημονίων: 11% το 2010, 12% το 2011, 14% το 2012 και 10% το 2013, σύμφωνα με τους επίσημους οικονομικούς απολογισμούς της εταιρείας. «Οι μακροοικονομικές προβλέψεις για το μέλλον παραμένουν δυσμενείς για την Ελλάδα», εξηγεί ο τελευταίος απ’ αυτούς, «με την ιδιωτική κατανάλωση να αναμένεται να μειωθεί κατά 7% ακόμη μέσα στο 2014, ενώ η ανεργία παραμένει στα ιστορικά υψηλά επίπεδα του 28% κι αναμένεται να κορυφωθεί το 2014». Διαψεύδοντας με άλλα λόγια τους φιλελεύθερους οικονομολόγους, η ίδια η πολυεθνική ξεκαθαρίζει (στους μετόχους της) πως η «εσωτερική υποτίμηση» της καταβαράθρωσης των εργατικών αμοιβών όχι μόνο δεν «φέρνει επενδύσεις», αλλά διώχνει από τη χώρα και ό,τι είχε απομείνει.
………………………………………………………………………………………………………………………
Εκδοχές τού «Ως Εδώ!»
Τελικά, τίποτα δεν χάνεται. Ανάμεσα σε όσους έσπευσαν να αντιδράσουν για την έκδοση των απομνημονευμάτων του Δημήτρη Κουφοντίνα, το «παρών» έδωσε και η -νεκραναστημένη ειδικά για την περίσταση- «άτυπη ομάδα συγγενών θυμάτων των τρομοκρατών «Ως Εδώ»». Βίντεό της με το σλόγκαν «δε διαβάζω ματωμένες σελίδες» διακινήθηκε διαδικτυακά, μέσω του τουίτερ της Ντόρας Μπακογιάννη. Επώνυμα μέλη της στήθηκαν έξω από κεντρικό βιβλιοπωλείο μοιράζοντας προκηρύξεις με το λογότυπό της, καλώντας τους πελάτες να μποϊκοτάρουν τις εκδόσεις Λιβάνη και «να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους στους υπεύθυνους του βιβλιοπωλείου» για τη διακίνηση του βιβλίου. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι αν κάποιος περαστικός έδωσε στον πρωταγωνιστή του εγχειρήματος, κ. Γιώργο Μομφεράτο, την αναμενόμενη απάντηση: ότι ο πατέρας του δεν έπρεπε βέβαια να δολοφονηθεί, το γεγονός όμως ότι (αν και υπουργός της χουντικής κυβέρνησης που έπνιξε στο αίμα την εξέγερση του Πολυτεχνείου) δεν έκατσε ούτε μια μέρα στον Κορυδαλλό υπήρξε μια από εκείνες τις σκανδαλώδεις ψηφίδες της προβληματικής λειτουργίας των μεταπολιτευτικών θεσμών, που γέννησαν τις ένοπλες οργανώσεις και -κυρίως- νομιμοποίησαν πολιτικά την αρχική τουλάχιστον δράση τους (ως «απονομέων δικαιοσύνης») στις συνειδήσεις μιας μεγάλης μερίδας της τότε ελληνικής κοινωνίας.
Για το «Ως Εδώ», μια τέτοια παραδοχή είναι φυσικά αδιανόητη. Στον δικτυακό τόπο του, που λειτούργησε από τα τέλη του 2001 ίσαμε την άνοιξη του 2004, οι βασανιστές της χούντας Μάλλιος και Μπάμπαλης μνημονεύονται απλά σαν «απότακτοι αστυνομικοί». Οσο για το αίμα, που τόσο ενοχλεί στις σελίδες της αυτοβιογραφίας ενός τρομοκράτη, είχε σκουπιστεί προσεκτικά από τα χέρια των πεσόντων ημετέρων: αν και το πρώτο θύμα της 17Ν, ο σταθμάρχης της CIA Ρίτσαρντ Γουέλς, βαρύνεται με την ηθική αυτουργία δεκάδων χιλιάδων φόνων με βασανιστήρια στη Λατινική Αμερική, ως ένας από τους εμπνευστές του συστήματος των «αποσπασμάτων θανάτου» και των «εξαφανίσεων» κατά τη θητεία του στη Γουατεμάλα το 1966-67 (βλ. αναλυτικά «Ιός», 24/12/2005), η σχετική ιστοσελίδα περιορίζεται στην αναπαραγωγή κάποιων οικογενειακών φωτογραφικών ενσταντανέ. Πολύ λογικά, αν λάβουμε υπόψη πως η δραστηριότητα του «Ως Εδώ» συντονιζόταν από το αντιτρομοκρατικό επιτελείο της Σκότλαντ Γιαρντ που ανέλαβε την καταδίωξη της 17Ν μετά τη δολοφονία του Στίβεν Σόντερς, το ημιεπίσημο δε λανσάρισμά του έγινε με δεξίωση στο σπίτι του Αμερικανού πρέσβη (4.6.2002). Υπάρχει, άλλωστε, κι ένα ξεχασμένο προηγούμενο παρόμοιας αντιτρομοκρατικής κινητοποίησης της «κοινωνίας των πολιτών»: ο «Πανελλήνιος Σύνδεσμος Θυμάτων της κομμουνιστικής θηριωδίας «Ο Αβελ»», οι δημόσιες παρεμβάσεις του οποίου εναντίον κάθε μέτρου αμνήστευσης των «συμμοριτών» καταγράφονται αρκετά συχνά στον αθηναϊκό Τύπο των μετεμφυλιακών χρόνων.
Για λόγους που ανάγονται μάλλον στην κοινωνική σύνθεση της εν λόγω συλλογικότητας, τα αυτοκόλλητα του «Ως Εδώ» παρέμειναν πάντως ως επί το πλείστον αχρησιμοποίητα, παρόλο που διανεμήθηκαν ακόμη και μέσω των εφημερίδων (1). Η μαζικότερη προβολή του λογότυπού της έγινε έτσι το φθινόπωρο του 2010 από το κίνημα αλληλεγγύης στους πολιτικούς κρατουμένους, ως ειρωνική υπενθύμιση της ανάγκης να μπει κάποιο όριο στην περιστολή του κράτους δικαίου από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς (2).
