Σχεδόν μισό αιώνα μετά την ανακάλυψη της βίντεο αρτ, έφτασε η στιγμή που οι Γάλλοι θα γνωριστούν καλά με τον Μπιλ Βαϊόλα. Το Παρίσι φιλοξενεί τη μεγαλύτερη έκθεση του Αμερικανού καλλιτέχνη που έγινε ποτέ και το Γκραν Παλέ άνοιξε για πρώτη φορά τις αίθουσές του σε έργα ενός βίντεο άρτιστ.
Τοποθετημένα σε μεγάλα σκοτεινά δωμάτια, τα έργα της έκθεσης «Bill Viola» δεν ακολουθούν τη χρονολογική σειρά της δημιουργίας τους. Παρ’ όλα αυτά στο Γκραν Παλέ πρώτο εκτίθεται το παλαιότερο έργο με τίτλο «The Reflecting Pool» (1977-1979), ενώ, για το φινάλε κράτησαν το πιο πρόσφατο έργο του. Ονομάζεται «The dreamers», ολοκληρώθηκε μόλις πέρυσι και περιλαμβάνει επτά οθόνες υψηλής ευκρίνειας, οι οποίες απεικονίζουν ένα άτομο κάτω από το νερό. Σύμφωνα με τον ίδιο τον καλλιτέχνη, τη συνεργάτιδα και σύζυγό του Κίρα Περόφ, αλλά και τον επιμελητή της έκθεσης Ζερόμ Νετρ, τρεις ερωτήσεις χωρίζουν τα έργα στις αντίστοιχες ενότητες: «Ποιος είμαι;», «Πού βρίσκομαι;» και «Πού πηγαίνω;».
Σύντροφοι στη ζωή και την τέχνη από την πρώτη στιγμή της γνωριμίας τους, ο 63χρονος σήμερα Βαϊόλα (γέννημα-θρέμμα της Νέας Υόρκης) και η Περόφ μένουν πια στην Καλιφόρνια έχοντας δυο μεγάλους γιους. Εκείνος συνήθως έχει το όραμα, εκείνη τον τρόπο να του δίνει σάρκα και οστά. Οσο για τον επιμελητή Ζερόμ Νετρ, στόχος του είναι -όπως λέει- να γνωρίσει τον Αμερικανό δημιουργό σε ένα ευρύτερο κοινό. Ο ίδιος είχε «φροντίσει» τη μεγάλη έκθεση του Πάμπλο Πικάσο στο Γκραν Παλέ πριν από 18 χρόνια κι όπως χαρακτηριστικά παραδέχεται: «Το 2014 ο Μπιλ Βαϊόλα είναι ό,τι και ο Πικάσο το 1996».
Για τα έργα που εκτίθενται στο Παρίσι, ο Βαϊόλα επιστράτευσε οθόνες LCD, προτζέκτορες, μικρά αλλά και τεράστια βίντεογουολ. Το «Four hands» (2001) δείχνει επί 23 λεπτά τέσσερα χέρια να σφίγγουν το ένα το άλλο, αλλά δεν έχει καθόλου αφήγηση. Κάποια άλλα έργα χρησιμοποιούν ακόμα και ανθρώπινους διαλόγους. Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι και εκείνα στα οποία ο καλλιτέχνης δανείζεται γνωστούς χαρακτήρες για να δημιουργήσει έργα που θυμίζουν μινιατούρες θεάτρου. Χαρακτηριστικό το «The Quintet of the Astonished» (2000), που παραπέμπει σε Καραβάτζιο και στο οποίο πέντε φιγούρες κινούνται σε αργή κίνηση. Εννοείται πως από την έκθεση δεν λείπουν έργα συμβολικού χαρακτήρα για τον διάσημο βίντεο άρτιστ, όπως το ευαίσθητο «Catherine΄s room» του 2001, το οποίο δείχνει σε μικρές τηλεοράσεις την καθημερινότητα μιας γυναίκας σε ένα άδειο δωμάτιο, αλλά και το παλαιότερο «The Sleep of Reason Produces Monsters» (1988) που αποτελεί φόρο τιμής στον Γκόγια.
Οπως είπε και ο Μπιλ Βαϊόλα την περασμένη εβδομάδα, «Η έκθεση είναι ένα ταξίδι και βασίζεται εν πολλοίς στο συναίσθημα». Γι’ αυτό και παρακίνησε το κοινό «να πάρει τον χρόνο του και να δημιουργήσει το δικό του ταξίδι στον χώρο».
Μ.Κ.
