Μόνος του με το πιάνο του παίρνει αφορμή από μελωδίες και τραγούδια που έχει ήδη συνθέσει και δημιουργεί νέα μουσική, εκεί μπροστά στο κοινό. Αντλεί από τις εικόνες μέσα του και την ενέργεια που εισπράττει. Εντάξει, υπάρχουν και μερικά «κόλπα», που μας τα εξηγεί
Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Μια performance που ακούγεται πολύ ενδιαφέρουσα έτσι όπως είναι στημένη: κάθε Σάββατο ο συνθέτης Χρίστος Θεοδώρου αυτοσχεδιάζει στην αίθουσα «Κάρολος Κουν» του Νέου Ελληνικού Θεάτρου αποκαλύπτοντας ζωντανά στο κοινό τον τρόπο με τον οποίο εμπνέεται και δημιουργεί. Μόνος, εκείνος και το πιάνο του. Πώς; Παίρνει ως αφετηρία τις μελωδίες από τα τραγούδια, τα μιούζικαλ και τις μουσικές για θεατρικές παραστάσεις που έχει συνθέσει και αυτοσχεδιάζει σε όλο το υπόλοιπο μέρος της συναυλίας. Την παράσταση την τιτλοφορεί «Τώρα που γυρίζει πάλι προς την άνοιξη ο καιρός».
Πόσο αυτοσχεδιαστική μπορεί, όντως, να είναι αυτή η συναυλία; «Από λίγο έως πολύ», μας λέει. «Ο αυτοσχεδιασμός υπήρξε από πάντα το πιο ζωντανό κομμάτι της δημιουργίας των ανθρώπων πάνω στη σκηνή, για οποιονδήποτε που εκφράζεται μέσα από την τέχνη. Είναι κι αυτό φυσικά μια σπουδή με κώδικες και μυστικά, απλώς είναι πολύ ριψοκίνδυνο σπορ, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για το πώς θα είναι η έκβασή του. Κι εκεί ακριβώς βρίσκεται και η γοητεία του».
Κι αν ο αυτοσχεδιασμός δεν βγει; Αν το κοινό δεν βοηθήσει στην έμπνευση της στιγμής; Πώς θα κυλήσει η παράσταση; «Αν ο αυτοσχεδιασμός δεν βγει επειδή δεν νιώθεις καλά για κάτι, υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας. Φέρ’ ειπείν, η συχνή επανάληψη και επεξεργασία ενός μουσικού μοτίβου μέχρι να γεννηθεί το καινούργιο. Κι άλλα τέτοια “κόλπα”, τα οποία όμως πάντα έχουν δημιουργικό και μαγευτικό ρόλο και είναι αυτά που σε ασφαλίζουν για να σε ελευθερώσουν στη συνέχεια», εξηγεί ο Χρίστος Θεοδώρου. «Το ζητούμενο είναι να είσαι άδειος και να μη σκέφτεσαι, να λειτουργούν μόνο οι εικόνες μέσα σου. Δύσκολο, αλλά εφικτό. Η όποια φόρμα δημιουργείται από την ανάγκη για επικοινωνία και αγάπη. Οσον αφορά το κοινό, πάντα σου επιστρέφει την ενέργεια που εσύ του δίνεις πρώτα. Η πρώτη “εκπομπή” πρέπει να γίνεται πάντα από τον άνθρωπο που είναι πάνω στη σκηνή και μετά αρχίζει το ερωτικό πάρε δώσε που είναι μαγευτικό».
Αλήθεια, είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο το solo για έναν καλλιτέχνη; «Είναι εύκολο γιατί έχεις την απόλυτη ελευθερία να οδηγήσεις το πράγμα εκεί που επιθυμείς χωρίς να “λογοδοτήσεις” πουθενά. Είναι όμως και δύσκολο γιατί είσαι ολόγυμνος, ακάλυπτος και πλήρως εκτεθειμένος».
Τραγούδια του Χρίστου Θεοδώρου έχουν κυκλοφορήσει σε τρία άλμπουμ με τη φωνή της Βικτωρίας Ταγκούλη. Εχει συνθέσει τρία πρωτότυπα μιούζικαλ, το «This Property is Contemned (Προς Κατεδάφιση)», το «Ο ευτυχισμένος Prince» του Οσκαρ Ουάιλντ σε λιμπρέτο Χρήστου Κανελλόπουλου (2009) και το «Η Μικρή Σειρήνα», βασισμένο στο παραμύθι του Αντερσεν, σε λιμπρέτο και σκηνοθεσία του Θεόδωρου Εσπίριτου (2012). Επίσης, έχει γράψει τη μουσική για τριάντα τρεις θεατρικές παραστάσεις.
Τον ρωτάω τι διαφορά έχει το θεατρικό τραγούδι από το… κανονικό. «Το θεατρικό τραγούδι είναι απόλυτα ενταγμένο σε μια ευρύτερη φόρμα, που είναι ένα θεατρικό ή ένα μουσικοθεατρικό έργο, και ο ηθοποιός που το εκφέρει είναι ο αγωγός του χαρακτήρα που αυτός ενσαρκώνει κάθε φορά. Υπάρχει δηλαδή μια πολύ συγκεκριμένη συνθήκη μέσα από την οποία εκφράζεται ο ηθοποιός τραγουδώντας. Αυτή είναι η μόνη διαφορά με το “κανονικό” τραγούδι, όλοι οι υπόλοιποι μηχανισμοί έκφρασης είναι ακριβώς οι ίδιοι».
Τα θεατρικά σάουντρακ είναι διαφορετικά από τα κινηματογραφικά; «Στον κινηματογράφο -εκτός φυσικά από τη μουσική που συνοδεύει ερμηνευτικές σκηνές των ηθοποιών- υπάρχει πολύ μεγαλύτερη συγκίνηση μέσω της ποικιλίας της εικόνας. Ο συνθέτης εκεί εμπνέεται πολύ από τις ωραίες εικαστικά και φωτογραφικά εικόνες που θα φτιάξει ο σκηνοθέτης, έτοιμες εικόνες στις οποίες θα προσθέσει τη μουσική από πάνω. Στο θέατρο τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Πρέπει να πας βαθιά, να ερευνήσεις την ψυχολογία και τις πολλαπλές πτυχές ενός χαρακτήρα και να τον εκφράσεις. Ή να αφουγκραστείς την ενέργεια μιας σκηνής από τους ηθοποιούς και στη συνέχεια να της προσθέσεις κι άλλες διαστάσεις, να την προεκτείνεις ή να λειτουργήσεις αντιθετικά. Φυσικά, πάντα λειτουργείς στο αισθητικό πλαίσιο που έχει ορίσει ο σκηνοθέτης από την αρχή. Εμένα μου αρέσει να γράφω τη μουσική για ένα θεατρικό έργο την ώρα της πρόβας, με τους ηθοποιούς και τον σκηνοθέτη παρόντες, γιατί έτσι πιστεύω ότι το τελικό μουσικό αποτέλεσμα γίνεται οργανικό στοιχείο της παράστασης και έχει την ίδια ζωτική ενέργεια με όσους συμμετέχουν σε αυτήν».
Είναι πιο εύκολο να γράψεις μουσική για ένα θεατρικό έργο; «Ναι, από την άποψη ότι έχεις ένα ήδη δοσμένο και διαμορφωμένο αισθητικά πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθείς, υπάρχει δηλαδή η πρώτη ύλη».
Και τα τραγούδια; «Στα τραγούδια αντλείς από την ψυχή και τα βιώματά σου μόνο κι έρχεσαι αντιμέτωπος με τον εαυτό σου για να τον εκφράσεις όσο καλύτερα μπορείς. Αυτό μερικές φορές είναι επώδυνο, αλλά συγχρόνως πολύ λυτρωτικό και πολύ όμορφο».
* INFO: Νέο Ελληνικό Θέατρο του Γιώργου Αρμένη, αίθουσα «Κάρολος Κουν», Σπυρίδωνος Τρικούπη 34, Εξάρχεια. Τηλέφωνο: 210-8253489, κάθε Σάββατο στις 21.00, είσοδος 10 ευρώ.
