Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού αύριο, η «Εφ.Συν.» παρουσιάζει το βεβαρημένο «ποινικό μητρώο» των δύο εταιρειών που διεκδικούν το δίκτυο της Θεσσαλονίκης: της -διαβόητης διεθνώς- γαλλικής πολυεθνικής «Suez» και της κρατικής ισραηλινής «Mekorot», μολονότι δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί αν παραμένει στην… κούρσα διεκδίκησης
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Του Νίκου Φωτόπουλου
Αποφορά και δυσωδία αναδίδει η -ανά τον κόσμο- επιχειρηματική δραστηριότητα των δύο πολυεθνικών εταιρειών που προωθεί η κυβέρνηση για την πώληση της ΕΥΑΘ. Τα έργα και οι ημέρες της ισραηλινής «Μεκορότ», στην Παλαιστίνη και αλλού, όπως και της γαλλικών συμφερόντων «Σουέζ», που έχει εκδιωχθεί κακήν κακώς ακόμη και από το ίδιο το Παρίσι, σίγουρα δεν τις καθιστούν κατάλληλες, για να τους εμπιστευτεί κανείς τη διαχείριση του πολυτιμότερου αγαθού: του νερού!
Πρόσφατα, διέρρευσε από εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ότι η «Μεκορότ» απέσυρε το ενδιαφέρον της για την ΕΥΑΘ, ωστόσο σε ερώτηση της «Εφ.Συν.» προς το ΤΑΙΠΕΔ, η απάντηση ήταν «δεν έχουμε κάποια σχετική πληροφόρηση…». Αραγε τι πληροφόρηση έχουν για τις ανά τον κόσμο δραστηριότητές της;
1. Η κρατική ισραηλινή εταιρεία νερού κατηγορείται:
*Για την εφαρμογή του «απαρτχάιντ νερού» κατά των Παλαιστινίων.
*Για το έγκλημα, κατά το Διεθνές Δίκαιο, της λεηλασίας των φυσικών πόρων σε κατεχόμενα εδάφη.
*Για τη διακριτική μεταχείριση κατά των Παλαιστινίων ως εθνικής ομάδας και την υποστήριξη της βιομηχανίας των παράνομων εποικισμών.
Τα εγκλήματά της ξεκινούν από τη δεκαετία του ’50 με την κατασκευή του τεράστιου δικτύου ύδρευσης που εκτρέπει νερά του Ιορδάνη ποταμού προς όφελος των Ισραηλινών και εις βάρος της Δυτικής Οχθης και των γειτονικών αραβικών κρατών. Το 1982, η υποδομή ύδρευσης της Δυτικής Οχθης, που ελεγχόταν από τον ισραηλινό στρατό κατοχής, παραδόθηκε στη «Μεκορότ».
Σήμερα, η «Μεκορότ» λειτουργεί 42 πηγές στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη, κυρίως στην περιοχή της Κοιλάδας του Ιορδάνη, που υδροδοτούν τους παράνομους -σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο- εποικισμούς. Αυτό επιτρέπει στη «Mεκορότ» να κερδοφορεί από τους παράνομους εποικισμούς και τις σχετικές με αυτούς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και βέβαια, εκμεταλλεύεται το παράνομο Τείχος της Προσάρτησης, καθώς κάποιες πηγές είναι πλέον πίσω από αυτό, αποκόπτοντας έτσι τους Παλαιστίνιους από την πρόσβαση στις δικές τους πηγές και επιτρέποντας στην ισραηλινή εταιρεία την αποκλειστική εκμετάλλευση των υπόγειων υδάτινων πόρων.
Κατά Παλαιστινίων
Η «Μεκορότ» καταγγέλλεται ότι συστηματικά κάνει διακρίσεις εναντίον των Παλαιστινίων: η παλαιστινιακή κατανάλωση στα Κατεχόμενα είναι περίπου 70 λίτρα τη μέρα κατά κεφαλήν -αρκετά κάτω από τα 100 λίτρα κατά κεφαλήν που συνιστάται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), όταν η ισραηλινή ημερήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση είναι περίπου 300 λίτρα, δηλαδή τέσσερις φορές μεγαλύτερη. Σε κάποιες αγροτικές κοινότητες, οι Παλαιστίνιοι επιβιώνουν με πολύ λιγότερα, έως και 20 λίτρα τη μέρα, το ελάχιστο που συνιστάται από τον ΠΟΥ σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Τα τελευταία χρόνια οι Παλαιστίνιοι αναγκάζονται να αγοράζουν σημαντικές ποσότητες νερού που αντλεί η «Mεκορότ», κάτι που δεν θα χρειαζόταν, αν τους επιτρεπόταν να αντλήσουν και να διατηρήσουν τα δικά τους πηγάδια. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το οικονομικό κόστος από τις χαμένες ευκαιρίες αρδευόμενης γεωργίας φτάνει έως και το 10% του ΑΕΠ και τις 110.000 θέσεις εργασίας. Ακόμη, η «Μεκορότ» αντλεί ύδατα δίπλα ακριβώς από την αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας, «κλέβοντάς» της νερό και ταυτόχρονα προκαλώντας εισδοχή υφάλμυρου νερού από τη Μεσόγειο στα υπόγεια ύδατά της.
Εξάπλωση
Αλλά οι «φιλάνθρωπες» δραστηριότητές της δεν εξαντλούνται εδώ. Το 2005, η «Μεκορότ» δημιούργησε έναν επιχειρησιακό βραχίονα, ώστε να ξεκινήσει μια διαδικασία διεθνούς επέκτασης. Προσοδοφόρα συμβόλαια υπογράφηκαν σε χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Κύπρος, η Αργεντινή, η Ινδία και η Ουγκάντα. Συμφωνίες συνεργασίας έχουν υπογραφεί στη Βραζιλία, την Πορτογαλία και την Ιταλία.
Αποτέλεσμα, ομάδες πολιτών είναι εξοργισμένες που οι κυβερνήσεις τους αδιαφορούν για την εμπλοκή της «Μεκορότ» σε παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καμπάνιες έχουν δημιουργηθεί, για να εκδιώξουν τη «Μεκορότ» από την Αργεντινή, την Ιταλία, την Πορτογαλία. Στην Αργεντινή, ακτιβιστές πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι πέτυχαν να σταματήσουν την κατασκευή μιας μονάδας καθαρισμού νερού αξίας 170 εκατ. δολ., ένα πρόγραμμα που όχι μόνο θα χρηματοδοτούσε το «απαρτχάιντ» νερού στην Παλαιστίνη, αλλά και θα εξήγε αυτό το μοντέλο, μετατρέποντας την πρόσβαση νερού στο Μπουένος Αϊρες από δικαίωμα σε πολυτέλεια μόνο για τους πλούσιους…
Η εταιρεία «Vitens», ο μεγαλύτερος προμηθευτής νερού στην Ολλανδία, διέκοψε ένα συμβόλαιο με τη «Μεκορότ» μερικές μόνο μέρες μετά την υπογραφή του, εξαιτίας της εμπλοκής της εταιρείας σε παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου. Η Λίλιαν Πλούμεν, η Ολλανδή υπουργός Διεθνούς Εμπορίου και Αναπτυξιακής Συνεργασίας, ακύρωσε συνάντηση με στελέχη της «Μεκορότ» για τον ίδιο λόγο.
2. Παρόμοιο «υπόδειγμα» ηθικής και ανθρωπισμού φαίνεται πως είναι και η γαλλική «Σουέζ», που μάλιστα τα κατάφερε τόσο καλά -ακόμη και στην… πατρίδα της- ώστε κατόρθωσε το ακατόρθωτο: το 2010, η δημοτική αρχή του Παρισιού να την πετάξει από τη διαχείριση του νερού και να την αναθέσει σε νεοσύστατη δημοτική επιχείρηση.
Σχετικά πρόσφατα, η αρμόδια αντιδήμαρχος του Παρισιού, Anne Le Strat, ανέφερε από τη Θεσσαλονίκη, όπου μίλησε για το θέμα της ΕΥΑΘ, ότι η διαχείριση του νερού στην πόλη της ανήκε επί 25 χρόνια σε δύο ιδιωτικές εταιρείες και οδήγησε στην αύξηση των τιμολογίων συνολικά κατά 260% (!), ενώ ο τρόπος λειτουργίας ήταν αδιαφανής και δεν γινόταν κανένας έλεγχος από τον δήμο. «Στο Παρίσι δεν είχαμε κοινωνικές κινητοποιήσεις. Ηταν μια πολιτική απόφαση της δημοτικής αρχής, για την οποία είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά, που είχε απήχηση στον κόσμο. Βλέποντας αυτό που συμβαίνει εδώ με τη συμμετοχή των κινημάτων και του κόσμου, δεν σας κρύβω ότι ζηλεύω λίγο», είχε πει -χαμογελώντας με νόημα- για την υπόθεση «Σουέζ» στη Θεσσαλονίκη…
Πανταχού παρούσα
Ομως, το θέμα δεν εξαντλείται στην πατρίδα της πολυεθνικής -γαλλικών συμφερόντων- εταιρείας. Η «Σουέζ» προκάλεσε ανάλογα προβλήματα κακοδιαχείρισης και σκανδάλων στην Αργεντινή, το Μεξικό, τις ΗΠΑ, την Ινδονησία, τη Βολιβία, αλλά υπήρξε και θέμα κακής ποιότητας του παρεχόμενου νερού.
*Ηταν η εταιρεία που αγόρασε -μαζί με τη «Vivendi»- την εταιρεία ύδρευσης Obras Sanitarias de la Nacion του Μπουένος Αϊρες. Μόλις ιδιωτικοποιήθηκε το νερό στο Μπουένος Αϊρες, η τιμή πήρε την ανηφόρα, ενώ η ποιότητά του πήρε την κάτω βόλτα (800.000 πολίτες έμειναν χωρίς νερό), όπως και οι υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης της πρωτεύουσας της Αργεντινής (1.000.000 έμειναν χωρίς πρόσβαση στα δίκτυα ύδρευσης, με ολέθρια αποτελέσματα για τη δημόσια υγεία). Αξίζει να πούμε ότι όταν οι Αργεντίνοι ξεσηκώθηκαν και έδιωξαν το ΔΝΤ και τους εγχώριους συνεργάτες του, αρνούμενοι να πληρώσουν το χρέος που τους είχαν φορτώσει, η γαλλική εταιρεία υποχρεώθηκε με το ζόρι να εγκαταλείψει τη χώρα.
*Στη Βολιβία, η ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης της πρωτεύουσας Λα Παζ, μέσω θυγατρικής της «Σουέζ», αποδείχθηκε άλλη μια πρόκληση, καθώς η εταιρεία άφησε 200.000 καταναλωτές χωρίς νερό και αύξησε τα τιμολόγια σε ύψη δυσθεώρητα για την πλειονότητα του πληθυσμού που ζει στη φτώχεια. Η εταιρεία εκδιώχθηκε τελικά από τη χώρα τελεσίδικα από την κυβέρνηση Μοράλες.
Ο Πάμπλο Σεζάρ Γκρου Κανέδο, υπουργός Πολιτισμού της Βολιβίας, μιλώντας στην «Εφ.Συν.» πριν από μερικούς μήνες, θυμήθηκε τι συνέβη, όταν η εταιρεία «Σουέζ» ανέλαβε τη διαχείριση του νερού στην πατρίδα του: «Η τιμή του ανέβηκε κατά 300%, ενεργοποιήθηκαν μέχρι και υδροφόρες που μετέφεραν νερό στα χωριά και το πουλούσαν, ακόμη και νερό βροχής που αποθηκευόταν σε συλλέκτες, το χρέωναν. Φαίνεται απίστευτο, αλλά και η βροχή είχε τιμή. Είναι εταιρεία κι έχει ένα και μόνο ενδιαφέρον: να κερδίσει χρήματα. Αυτά τα φαινόμενα μόνο η αξιοπρέπεια και η κινητοποίηση του λαού μπορούν να τα σταματήσουν».
………………………………………………………………………………………
Πηγές:
- Σύλλογος Αλληλεγγύης στον Παλαιστινιακό Λαό
- Συνασπισμός Υπεράσπισης της Γης
- stopmekorot.org
- Εκθεση Ελεγκτικού Συνεδρίου της Γαλλίας «Courdes Comptes»
- SOSte το νερό
- Σωματείο Εργαζομένων ΕΥΑΘ
- Κίνηση 136
- Water Warriors
- Παλαιότερες συνεντεύξεις και δημοσιεύματα της «Εφ.Συν.»
