Χιώτικης καταγωγής, Πειραιώτης πρόσβαρος μάγκας, ο πατέρας του Διαμαντής. Η μάνα του διατηρεί αριστοκρατικό κέντρο διασκέδασης στο Ναύπλιο· οίκο ανοχής πολυτελείας πά' να πει. Γεννιέται κατά την εαρινή ισημερία, σαν σήμερα, στα 1920 ή ’21 στη Θεσσαλονίκη όπου έχει μεταφερθεί ένα φεγγάρι το κατάστημα. Μοναχοπαίδι και μοναχογιός ο Μανώλης Χιώτης μεγαλώνει στα πούπουλα, στα χάδια και τις φροντίδες της σπάταλης μαμάς, που εννοεί να μην του λείψει τίποτα, και των ντελικάτων κοριτσιών της.
Ιδιοφυής μαθητής εξαίρετων δασκάλων, μαθαίνει μουσική μικρός. Κιθάρα, βιολί, ούτι. Λάτρης του μπουζουκιού ο μπαμπάς, τον παίρνει μαζί του κάθε βράδυ στα ρεμπέτικα στέκια, όταν μετακομίζουν στην Αθήνα. Γνωρίζεται με τις φυσιογνωμίες του προπολεμικού λαϊκού τραγουδιού και αμούστακος ακόμα ανεβαίνει μαζί τους στο πάλκο. Πιάνει το τρίχορδο και το απογειώνει. Ο Στράτος Παγιουμτζής τον πάει στην «Κολούμπια» όπου υπογράφει συμβόλαιο ως «διευθύνον πρίμο όργανο».
Ωθηση για μια σπουδαία καριέρα τού δίνει η πρώτη του γραμμοφώνηση το 1937. «Το χρήμα δεν το λογαριάζω», σε μουσική και στίχους δικούς του, τραγουδισμένο μαγικά από τον Στράτο, γίνεται αμέσως επιτυχία. Η λογοκρισία του Μεταξά και αργότερα η Κατοχή δεν του επιτρέπουν να ηχογραφήσει τις ουκ ολίγες συνθέσεις του. Από το ’47 ώς το ’55 γράφει δεκάδες υπέροχα τραγούδια σε κλασικό ρεμπέτικο στιλ με τις φωνές των Στέλλας Χασκίλ, Σωτηρίας Μπέλλου, Μαρίκας Νίνου κ.ά.
Την περίοδο εκείνη λανσάρει το τετράχορδο μπουζούκι, που κακώς θεωρείται δική του επινόηση. Τον βολεύει στις ασύλληπτες σε ταχύτητα ερμηνείες του, στα μοναδικά του σόλα. Τετράχορδο παίζει ο παλιός μπουζουξής και δάσκαλός του Στεφανάκης Σπιτάμπελος και άλλοι πριν απ' αυτόν. Μάλιστα ο Αργύρης Βαμβακάρης, αδελφός του Μάρκου, σκαρφίζεται το δεκάχορδο μπουζούκι -με πέντε ζεύγη των δύο χορδών- το οποίο δεν μακροημερεύει.
Η ρεμπέτικη πιάτσα υπολογίζει πάντοτε τον Χιώτη σαν μάγκα. Ακόμα κι όταν βάζει το ζητιανόξυλο στα σαλόνια με τα μάμπο και τις ρούμπες, κι όταν συμφιλιώνει τη Μαρία Κάλας με την Γκρέις Κέλι και τον Ωνάση με τον Ρενιέ του Μονακό, κι όταν εμφανίζεται στον Λευκό Οίκο να παίξει προς τιμήν του προέδρου Λίντον Τζόνσον. Μαγκιά άλλωστε δεν είναι το «φαίνεσθαι» αλλά οι εξηγήσεις. Ο Χιώτης έχει το σθένος να χλευάσει δημόσια τον δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλο στα χρόνια της παντοκρατορίας του, όταν κάποιοι δήθεν μάγκες τραγουδούσαν τον ύμνο της χούντας.
Συμφωνικός καλλιτέχνης ο Θεοδωράκης, ξέρει πως χωρίς λαϊκό χρώμα ο «Επιτάφιος» του Ρίτσου δεν θα περάσει στο ευρύ κοινό. Την ενορχήστρωση αναλαμβάνει ο Μανώλης. Θρυλείται ότι παίζουν στο Σικάγο σε κοντινά μαγαζιά με τον Τζίμι Χέντριξ, ο οποίος όταν σχολάει πάει και τον ακούει. «Ο Χιώτης είναι ο μεγαλύτερος σολίστας στον κόσμο», ομολογεί. Πεθαίνει ανήμερα των γενεθλίων του στα 1970, εαρινή ισημερία που τα μετέωρα προοιωνίζονται ηλιόλουστη.
Μετέωρος [email protected]
