Η άνοιξη είναι πέρα από κάθε αμφιβολία εδώ. «Σηματωροί της», όπως γράφαμε και στις παλιές εκθέσεις του δημοτικού, τα χελιδόνια που επιστρέφουν από τις θερμότερες χώρες. Γι’ αυτά, αλλά και για όλους τους υπόλοιπους φτερωτούς κατοίκους της Θεσσαλονίκης, ομάδα εθελοντών κατασκεύασε και τοποθέτησε πριν από λίγες ημέρες περισσότερες από 700 φωλιές!
→«Το έργο μας δεν εχει ολοκληρωθεί» λένε οι υπεύθυνοι
«Aπό τη στιγμή που η κατασκευή των σπιτικών των πουλιών με τον… φυσικό, προαιώνιο τρόπο αντιμετωπίζει δυσκολίες, η συνδρομή του ανθρώπου είναι λίγο-πολύ απαραίτητη – και εν προκειμένω ευπρόσδεκτη απ’ όλους.
Της Φεβρωνίας Παντελή
Δεν είναι μόνο η περίοδος αναπαραγωγής των… κομμάτων που έχει ξεκινήσει, αλλά και εκείνη των πουλιών. Και με αυτό σαν αφορμή, μια ομάδα εθελοντών από τη Θεσσαλονίκη πήρε την απόφαση να δείξει το φιλόξενο… πρόσωπο της πόλης στους «φτερωτούς κατοίκους» της –τους συγκατοίκους τους- με τη δράση «Φροντίζοντας τα πουλιά της πόλης μας», που διοργανώθηκε από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία σε συνεργασία με τη Θεσσαλονίκη-Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014 και με την υποστήριξη του Γραφείου Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. Φοιτητές, εθελοντές και μικρά παιδιά ανέλαβαν την κατασκευή και την τοποθέτηση ξύλινων και πήλινων φωλιών σε διάφορα σημεία της πόλης, με στόχο –όπως ένας βιολόγος θα έλεγε- να υποβοηθήσουν τη φωλεοποίηση των πουλιών και την ομαλότητα της διαδικασίας αναπαραγωγής τους. Η διατήρηση άλλωστε σε ένα οικοσύστημα –εν προκειμένω στο αστικό οικοσύστημα της Θεσσαλονίκης- όσο περισσότερων ειδών πουλιών και ζώων είναι δυνατόν είναι καθοριστική για τη διατήρηση της βιοποικιλότητάς του. Αλλά και δείκτης της ποιότητας ζωής σε αυτό! Κι αυτό το αντιλαμβάνονται ακόμα και όσοι δυσκολεύονται να το διατυπώσουν με επιστημονικούς όρους…
Για να… προσγειωθούμε άλλωστε στην πραγματικότητα και το σήμερα, τα πουλιά, μας εξηγούν οι υπεύθυνοι της δράσης, αντιμετωπίζουν μια ολόκληρη σειρά από προβλήματα στις μεγαλουπόλεις. Δυσκολεύονται περισσότερο απ’ όσο παλιότερα να βρουν, να συγκεντρώσουν και να μεταφέρουν τα υλικά που χρειάζονται για να φτιάξουν τις φωλιές τους, τα ξύλα, τα κλαδιά ή η λάσπη. Η κοπή των παλιών γέρικων δέντρων σε διάφορους δρόμους και πλατείες της πόλης –και η φύτευση νέων σε αντικατάστασή τους- λειτουργεί ανασταλτικά στην αναπαραγωγή των διαφόρων ειδών, καθώς οι τρύπες και τα κοιλώματα που δημιουργούνται στους κορμούς με την πάροδο του χρόνου αποτελούν ιδανική «εστία» για φώλιασμα.
Η περίοδος αναπαραγωγής για τα περισσότερα είδη πουλιών αρχίζει τον μήνα Μάρτιο και διαρκεί συνήθως ώς τον Μάιο, πράγμα που σημαίνει πως το «ή τώρα ή ποτέ» για τις φωλιές τους δεν είναι διόλου υπερβολή μα επιβεβλημένο από τη φύση. Και από τη στιγμή που η κατασκευή των σπιτικών των πουλιών με τον… φυσικό, προαιώνιο τρόπο αντιμετωπίζει δυσκολίες, η συνδρομή του ανθρώπου είναι λίγο-πολύ απαραίτητη – και εν προκειμένω ευπρόσδεκτη απ’ όλους.
Την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στον χώρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου για να συναρμολογήσει συνολικά 200 ξύλινες φωλιές, σε διάφορα μεγέθη, ανάλογα με το είδος των πουλιών, υπό τις οδηγίες της επιστημονικής ομάδας της Ορνιθολογικής Εταιρείας. Το κέφι και η δημιουργική διάθεση περίσσεψαν σε μικρούς και μεγάλους. Στο κάτω κάτω, ποιος αλήθεια στο βάθος της ψυχής του δεν έχει κάποια στιγμή ζηλέψει τα πουλιά και την ελευθερία που τα φτερά τούς χαρίζουν;
Στη συνέχεια, οι εθελοντές έκαναν στάση στο Πάρκο των Γλυπτών, στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, και κατασκεύασαν περίπου 450-500 πήλινες φωλιές για να υποδεχτούν τα χελιδόνια. Οι φωλιές εγκαταστάθηκαν στον χώρο του ΑΠΘ, σε σχολεία, σε σπίτια και σε οποιοδήποτε σημείο της πόλης εκτιμάται ότι μπορεί να επιλεγεί από τα πουλιά με την ψαλιδωτή ουρά ως καταφύγιο για αναπαραγωγή. Οι εθελοντές είχαν επιπρόσθετα την ευκαιρία να ενημερωθούν με εύληπτο τρόπο από τους ειδικούς για θέματα που αφορούν τα πουλιά, όπως για τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, τις διαφοροποιήσεις ανάλογα με το είδος, αλλά και τη σημασία της δημιουργίας των φωλιών. Το έργο, απ’ ό,τι μας λένε οι άνθρωποι της Ορνιθολογικής Εταιρείας, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα στο σύνολό του και έχει δρομολογηθεί εντός των ημερών η τοποθέτηση φωλιών σε διάφορα πάρκα της Θεσσαλονίκης. Θα ακολουθήσει η παρατήρηση και η καταγραφή της επισκεψιμότητας και της αξιοποίησής τους από τα είδη, όπως κάθε φορά συμβαίνει τα τελευταία χρόνια που πραγματοποιείται η συγκεκριμένη περιβαλλοντική δράση. Οπως μας πληροφορούν, η διαδικασία της παρακολούθησης των φωλιών θα μπορούσε να αποτελέσει και αντικείμενο μελέτης για πτυχιούχους φοιτητές, εφόσον το Πανεπιστήμιο αξιολογήσει ότι θα ήταν χρήσιμο κάτι τέτοιο. Πάντως, είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα αποτελέσματα από τα στοιχεία που συλλέγονται, οι πήλινες φωλιές –οι ξύλινες τοποθετήθηκαν φέτος μαζικά, για πρώτη φορά- γεμίζουν και κατοικούνται στην πλειονότητά τους, με αποτέλεσμα η δράση να θεωρείται επιτυχημένη.
«Οχι μόνο ως προς το πρακτικό κομμάτι της, αλλά και για τα μακροπρόθεσμα οφέλη της, όπως η ευαισθητοποίηση των κατοίκων και κυρίως των παιδιών, η ενημέρωση του κοινού για τον διαχωρισμό των ειδών, αλλά και για άγνωστες λεπτομέρειες γύρω από τις συνήθειές τους. Παράλληλα, όταν ο κόσμος αρχίζει να έρχεται σε επαφή με τέτοιες δράσεις, ουσιαστικά αποκτά περιβαλλοντική συνείδηση και «μυείται» σε κάθε είδους αντίστοιχες ενέργειες με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας», θα πει η Ελένη Βορδογιάννη, συνεργάτις της Ορνιθολογικής Εταιρείας και συντονίστρια της δράσης της Θεσσαλονίκης.
