26/03/14 ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Αλέξης Κυριτσόπουλος, «Οι περιπέτειες της Ρόζας»

Εικονογράφηση: Αλέξης Κυριτσόπουλος
Εκδόσεις: Μουσείο Μπενάκη - Ίκαρος (Βουλής 4, Αθήνα, τηλ. 210 3225152)
σελ. 64
ISBN 978-960-9527-79-8 .
      Pin It

Ένα πολύχρωμο παραμύθι, εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου… ένα παραμύθι για τις περιπέτειες της Ρόζας, ενός μικρού κοριτσιού, που κυνήγησε μια πεταλούδα μέσα στην καταιγίδα.
kyritsopoulos-vivlio«Ο βαρύς χειμώνας, τα μαύρα σύννεφα, η άνοιξη, όλα στριμώχνονται να χωρέσουν στο χείμαρρο των ποιημάτων του Γιάννη Ρίτσου. Ζήτησα την άνοιξη, ωστόσο παραμονεύουν σύννεφα που δεν ξεδίψασαν και που τα τραγούδια δεν ξορκίζουν. Πρώτη μου συντροφιά σ’ αυτή την αναζήτηση στάθηκε η ανθολογία των ποιημάτων του Ρίτσου από τη Χρύσα Προκοπάκη. Χρειάστηκε, όμως, να ανατρέξω στο σύνολο του έργου του για να έχω τη δική μου γνώμη. Από δίπλα και η βιογραφία του ποιητή από τον Παντελή Πρεβελάκη. Τριγύρισα και σε άλλα βιβλία· μέχρι και στις «Μεγάλες προσδοκίες» του Ντίκενς για να θυμηθώ πώς περιγράφει την κυρία Χάβισαμ. 
Θα ευχηθούμε, λοιπόν, μαζί με τον ποιητή να τα συμφιλιώσει όλα αυτά το κορίτσι που αγαπά τις πεταλούδες. Με τόσες πολλές πεταλούδες που μαζεύτηκαν, δεν θα ’ρθει η άνοιξη;!»…
Με αυτά στο νου του, ο Αλέξης Κυριτσόπουλος γράφει ένα παραμύθι για τις περιπέτειες της Ρόζας, ενός μικρού κοριτσιού που κυνήγησε μια πεταλούδα μέσα στην καταιγίδα.

 

Αλέξης Κυριτσόπουλος – Βιογραφικό
Γεννήθηκε στην Αθήνα και γνώρισε τη ζωγραφική στο Παρίσι. Η ζωγραφική του φιλοξενείται σε γκαλερί, σε βιβλία, δίσκους βινυλίου, CD και αφίσες. Έχει ζωγραφίσει μουσικά θεάματα και έχει δημιουργήσει «κινούμενη ζωγραφική»(ή αλλιώς κινούμενα σχέδια). Μερικές φορές γράφει και ζωγραφίζει και δικά του βιβλία. Άλλες πάλι ζωγραφίζει βιβλία που έχουν γράψει άλλοι.
kyritsopoulosΔικά του είναι τα: «Παραμύθι με τα χρώματα»
- «Ένα παραμυθάκι για χειμώνα και καλοκαίρι
»- «Άσπρο άλογο» (εκδ. Κέρδος)
 – «Έλα, μάτια μου, στολίσου» (εκδ. Άγρα).
 Συνεργάζεται με τον Στέλιο Ράμφο για τα βιβλία του και με τον Διονύση Σαββόπουλο για τα μουσικά θεάματα (Αχαρνείς, Κούρεμα, Σαββόραμα), τους δίσκους και τα CD του. Ζωγραφίζει για τη μουσική του Νίκου Ξυδάκη (εξώφυλλα δίσκων, CD και αφίσες). Έχει επίσης ζωγραφίσει «Τα παράλογα» του Μάνου Χατζιδάκι. Ζωγραφίζει για το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Ο Πέτρος κι ο λύκος, Σαββόραμα, Λυσιστράτη). Συνεργάζεται με την καθηγήτρια Βάσω Τοκατλίδου (τμήμα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας του Α. Π. Θ.) για το graphic concept και την εικονογράφηση γαλλικών εκπαιδευτικών βιβλίων.

 

Ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

 

(Τι έγραψε πριν λίγους μήνες, ο μεγάλος διανοούμενος, που έφυγε τόσο πρόωρα από κοντά μας):
«Για να επιτύχει κανείς κατιτίς ακέραιο θα πρέπει να του λείπει κάτι ουσιώδες. Όταν κοιτάζουμε τον κόσμο ολόγυρα δεν έχουμε φωνή, γιατί τα μάτια έγιναν για να βλέπουν και όχι για να μιλούν, όπως άλλωστε ένας λαλίστατος άνθρωπος που δεν βλέπει είναι από την τύχη του καταδικασμένος να καταστήσει τη μισερή του ζωή τέχνη ζηλευτή. Κάθε τέχνη έχει δικό της αλφάβητο κι από κοντά ο νους με μια αρμάθα κλειδιά, πολύ κοντά και απείρως μακριά από τα εργαστήρια των τεχνών. Παίρνοντας αφορμή από τα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, ο Κυριτσόπουλος στήνει τις μηχανές και τα χρώματά του με τρόπο λοξό και αμίλητο. Η βασική του πρόθεση, ως τιμητική προδοσία του ποιητή, δεν σκοπεύει να επαναλάβει τα νοήματα του ποιήματος. Αυτά ειπώθηκαν και αιχμαλωτίστηκαν στο χαρτί. Η δική του ρότα αφορά το αρχέγονο λίκνισμα της αφήγησης που –τι παράξενο!– ανήκει στην παιδική νοημοσύνη. Οι πεταλούδες, για παράδειγμα, στο ποίημα κατονομάζονται, αλλά δεν βλέπονται, αντίθετα στον πίνακα του Κυριτσόπουλου είναι πεταλουδένιες και πολύχρωμες, λες και ξεγέλασαν τον εαυτό τους για να παραδοθούν έτοιμες και ωραίες στα παιδικά και κοριτσίστικα μάτια.
Το ποίημα του Ρίτσου υποστηρίζει την αφήγηση, χωρίς να παρεμβαίνει δεσμευτικά. Η Ρόζα, για παράδειγμα, δεν είναι ποιητική περσόνα, την επινόησε ο Κυριτσόπουλος για να κερδίσει την ελευθερία του και να χαράξει τρυφερά τον παιδικό ορίζοντα. Ειδικά η αφαίρεση σε κάθε σελίδα προσθέτει τη λεπτομέρεια με πάσα πιστότητα. «Μέσα στη βαρυχειμωνιά η Ρόζα φτιάχνει έναν χιονάνθρωπο». Στην επόμενη σελίδα οι χιονάνθρωποι έγιναν κιόλας πέντε (ολόλευκοι στη σελίδα, λες και το χιόνι είναι το δέρμα τους), για να πολλαπλασιαστούν τόσο πολύ ώστε η γειτονιά να γεμίσει χιονανθρώπους. «Χωρίστηκαν σε ομάδες, σε στρατόπεδα. Έκαναν στρατούς κι άρχισε ο πόλεμος». Εχθρός τους, βέβαια, δεν είναι ο πόλεμος αλλά ο ήλιος που έχει δόντια και κάνει τους χιονανθρώπους να λιώνουν. Όταν αρχίζουν οι ολόμαυρες σελίδες, με τις υποβλητικές εικόνες που έχουν τίτλο «Μαύρα, βαριά σύννεφα μαζεύτηκαν», «Μέσα στον χαλασμό πέταξε μια πεταλούδα σαν ψυχούλα», «Με αυτό τον καιρό δεν είχε πού να σταθεί», οι αντιθέσεις που ακολουθούν θυμίζουν μουσικό κομμάτι όπου τα τύμπανα πρωταγωνιστούν για να σωπάσουν ενώπιον του βιολιού. Η κυρία Φαίδρα (το πρότυπο της οποίας ο Κυριτσόπουλος το ψάρεψε στον Ντίκενς) είναι ο πρώτος άνθρωπος που αντίκρισε το κορίτσι μέσα στις ερημιές του. «Κάθισε να ξεκουραστείς, δεν έρχεται κανείς να με δει» λέει η κυρία Φαίδρα με εμφανές γεροντικό παράπονο, που γίνεται ακόμα πιο έντονο όταν ξεστομίζει το υπέροχο «Μόνο οι πεταλούδες μού θυμίζουν τους παλιούς φίλους». Άραγε, γιατί δεν έχουμε και μιαν άλλη Ρόζα για να συντροφεύσει το κορίτσι που νιώθει έρημο και μόνο στις ερημιές όπου τριγυρνά; Προφανώς, η κυρία Φαίδρα είναι υπέργηρη εκδοχή της, οπότε δεν μπορούμε να συμπληρώνουμε τα ασυμπλήρωτα. Πέφτοντας στο κρεβατάκι που βρήκε σε μια γωνιά, η Ρόζα πέφτει να κοιμηθεί και εφιάλτες ταράζουν τον ύπνο της. Η επόμενη σελίδα είναι αληθώς συναρπαστική, καθώς ο εφιάλτης επικρέμαται από το κενό της κάμαρης, ωσότου η κυρία Φαίδρα την ξυπνήσει για να της δείξει την άνοιξη… Τα παιδικά χρόνια, ό,τι κι αν είναι, ό,τι κι αν ήταν, αποτελούν την αρχέγονη εποχή κάθε ψυχισμού που, επειδή ακριβώς αδυνατεί να τα παραστήσει, παραμένουν ανεξιχνίαστα και αινιγματικά. Τα παιδιά ανακαλύφθηκαν –τουλάχιστον στο μυθιστόρημα– κατά τον 19ο αιώνα και από τότε οι Καλές Τέχνες έστησαν μέγα χορό γύρω από την παιδική σιωπή, την παιδική έκφραση και την παιδικότητα γενικά».
Επιμέλεια: Νόρα Ράλλη, [email protected]

Scroll to top