Του Μπάμπη Μιχάλη
Καθώς η χειρότερη οικονομική κρίση από τη δεκαετία του 1930 βαίνει προς το τέλος της, όσοι είχαν την ατυχία να ενηλικιωθούν στη διάρκειά της μελαγχολούν. Αποτελούν τη χαμένη γενιά, αυτή που θα κληθεί να πληρώνει επί δεκαετίες τα σπασμένα αυτής της κρίσης. Οπως επισημαίνει πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg, η σημερινή «χαμένη γενιά» δεν περιορίζεται σε κάποιες περιοχές, απλώνεται σχεδόν παντού στον πλανήτη. Και πάνω απ’ όλα στον Νότο της ανεπτυγμένης Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου η ανεργία των νέων -ξεπερνώντας το 50% στην Ισπανία και το 60% στην Ελλάδα- είναι, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, χειρότερη ακόμη και από αυτήν της Μεγάλης Υφεσης.
Στις ΗΠΑ, η ανεργία των νέων 20-24 ετών ήταν στους πρώτους μήνες του 2014 διπλάσια από τον εθνικό μέσο όρο (13,5%), ενώ για τους μαύρους νέους άγγιζε το 20%. Η ανεργία δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα αυτής της γενιάς. Ενα μεγάλο μέρος αυτής, ακόμη κι όταν έχει δουλειά, εργάζεται σε θέσεις χαμηλότερων δεξιοτήτων από αυτές που κατέχει μέσω σπουδών και εκπαίδευσης. Το 2012 και το 2013 μόνο το 44% των νεαρών πτυχιούχων στις ΗΠΑ εργαζόταν σε θέσεις εργασίας που σχετίζονταν με την εκπαίδευσή τους.
Επιπλέον, καθώς λιγότεροι εργαζόμενοι παραιτούνται και λιγότεροι προσλαμβάνονται σε αυτήν την περίοδο, οι φυσικές μεταβολές στην αγορά εργασίας είναι βραδύτερες του συνηθισμένου. Κάτι που μειώνει τις πιθανότητες εύκολης αλλαγής θέσης εργασίας, που αποτελεί κλειδί για την προώθηση της καριέρας ενός νέου.
Οπως αποδεικνύει η ιστορία, οι νέοι αυτοί δύσκολα θα καταφέρουν να ανακτήσουν στη διάρκεια του βίου τους τις ευκαιρίες που έχασαν λόγω της κρίσης: Και πιο συγκεκριμένα, την πρόσβαση: α) στις κατάλληλες πρώτες θέσεις εργασίας που αποτελούν κομβικό σημείο για το ξεκίνημα μιας καλής καριέρας και τη μισθολογική εξέλιξη, β) στις πρόωρες προαγωγές, γ) στις ταχύτατες αυξήσεις μισθών, δ) στις στρατηγικές «μεταγραφές» από τον ένα εργοδότη στον άλλο.
Εχοντας χάσει μερικές από τις παραπάνω ευκαιρίες, οι νέοι που αποφοίτησαν από τα αμερικανικά κολέγια στην περίοδο της ύφεσης 1981-82 έμειναν πίσω σε σχέση με τους ομολόγους τους των άλλων γενιών για πολύ καιρό ακόμη και όταν η οικονομία είχε ανακάμψει. Οπως έδειξαν πρόσφατες έρευνες, ακόμη και 17 χρόνια μετά την ύφεση, οι νέοι αυτοί -μεσήλικοι πια- έβγαζαν κατά μέσο όρο 10% λιγότερα απ’ ό,τι οι συνάδελφοί τους που είχαν ξεκινήσει την καριέρα τους σε περιόδους οικονομικής ανάπτυξης. Μέχρι τότε, το αθροιστικό κόστος μιας αποφοίτησης σε κακή χρονική στιγμή είχε κατά μέσο όρο ξεπεράσει τα 100.000 δολάρια. Ακόμη λιγότερα από τα μέλη αυτής της γενιάς σε σχέση με τις υπόλοιπες κατείχαν μια θέση κύρους ή μια θέση επαγγελματία.
