Καταπέλτης η ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, που τονίζει ότι «η πολιτική διαχείριση δεν μπορεί να εξαντλείται σε μια στενά δημοσιονομική λογική» – Εκρηκτική αύξηση σε όλες τις αναφορές για την ανατροπή στο κράτος Πρόνοιας και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Του Δημήτρη Αγγελίδη

«Τα τελευταία χρόνια η πρόοδος στα ανθρώπινα δικαιώματα κινδυνεύει να ανατραπεί από ξενοφοβικές και αμυντικές στάσεις και συμπεριφορές, ενώ η κρίση αφήνει πίσω τους πιο αδύναμους –φτωχούς, ανέργους, αναπήρους, μετανάστες, διαφορετικούς. Δεν μπορεί όμως να αντιμετωπίζονται όλοι αυτοί μοιρολατρικά ως παράπλευρες απώλειες… Πρόκειται για μια τάση που πρέπει συνειδητά να αντιμετωπιστεί, πριν φτάσουμε κάποια στιγμή να αναρωτηθούμε τι έγινε και πώς, πότε «χτίστηκαν ανεπαισθήτως» τείχη και χάθηκαν οι βασικές αξίες της συλλογικής συνύπαρξης και της εγγύησής της από την πολιτεία. Η πολιτική διαχείριση δεν μπορεί να εξαντλείται σε μια στενά δημοσιονομική λογική, που κινδυνεύει να καταστήσει άνευ αντικρίσματος κανόνες, αρχές δικαίου, συνταγματικά δικαιώματα».

Η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για το 2013, που δημοσιοποιήθηκε χτες, δεν μένει στη διαπίστωση των αυξημένων προβλημάτων που αντιμετώπισαν πέρσι οι πολίτες, αλλά εκφέρει -όσο του επιτρέπει ο ρόλος του- λόγο πολιτικό απέναντι στις ακολουθούμενες πολιτικές διαχείρισης της κρίσης.

Αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών είναι ο αριθμός – ρεκόρ των αναφορών που δέχτηκε πέρσι ο Συνήγορος – έφτασαν τις 14.738, ήτοι 26% περισσότερες από το 2012. Οι πιο πολλές, το 27,8%, αφορούν ασφαλιστικά ταμεία και άλλους φορείς που εποπτεύονται από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Ακολουθούν αυτές που σχετίζονται με το υπουργείο Οικονομικών (17,4%), την Αυτοδιοίκηση (15,77%), τις Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης (8,81%) και το υπουργείο Δημόσιας Τάξης (6,24%).

Κυριότερες αιτίες

● «Τα προβλήματα των πολιτών στις συναλλαγές τους με τη δημόσια διοίκηση οξύνονται ιδιαίτερα σε τομείς όπου τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται ραγδαίες αλλαγές στις νομοθετικές ρυθμίσεις, αλλά και σε τομείς όπου παρατηρείται αδυναμία ανταπόκρισης των υπηρεσιών στο έργο τους, εξαιτίας των αυξανόμενων περιπτώσεων υποστελέχωσης και περικοπών πόρων», σημειώνει ο Συνήγορος.

● Φυσικά, τα προβλήματα δεν περιορίζονται στις δυσλειτουργίες της διοίκησης, αλλά αφορούν τη συρρίκνωση των εισοδημάτων. Μεγάλο μέρος των αναφορών προέρχονται από ευάλωτες ομάδες, που εκφράζουν αντικειμενική δυσκολία να ανταποκριθούν στις οικονομικές υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο.

● Αυξημένες κατά 54% είναι και οι αναφορές για θέματα κοινωνικής προστασίας (ασφάλιση), όπου ο Συνήγορος διαπιστώνει συνολική επιδείνωση των δυσλειτουργιών που είχε καταγράψει παλιότερα. Ανάλογη είναι και η εικόνα στους τομείς υγείας και πρόνοιας.

● Αύξηση σημειώνουν οι αναφορές για ζητήματα διακρίσεων, ενώ παραμένει σταθερός ο αριθμός των αναφορών για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Συνήγορος επαναλαμβάνει και φέτος ότι οι κίνδυνοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν προέρχονται μόνο από τις παθογένειες των κρατικών δομών (φυλακές, κέντρα κράτησης, αστυνόμευση), αλλά και από την ίδια την κοινωνία, «η οποία απειλείται να υποκύψει σε Σειρήνες μισαλλοδοξίας και στην ανοχή απεχθών και επικίνδυνων πρακτικών».

● Αυξημένες κατά 17% είναι και οι αναφορές για παραβιάσεις δικαιωμάτων ανηλίκων. Μεγάλο μέρος τους σχετίζεται με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην οικογενειακή ζωή, με τη συρρίκνωση των υπηρεσιών και την ανεπάρκεια των υποστηρικτικών μηχανισμών στις τοπικές κοινωνίες.