Επιχορηγούμενοι θίασοι δεν υπάρχουν πια. Ο χώρος οργανώνεται και ζητά ολοκληρωμένη πολιτική στήριξης και όχι απλώς χρήματα
«Οι μεγάλοι ιδιωτικοί οργανισμοί, που ολοένα και περισσότερο τείνουν να διαμορφώνουν το πολιτιστικό τοπίο, είναι πράγματι αυτοί που δημιουργούν τη σύγχρονη τέχνη; Ο δημιουργικός χώρος των μη κερδοσκοπικών θιάσων, δεν έχει ανάγκη στήριξης;»
Της Εφης Μαρίνου
Στον ίσκιο του φαντάσματος της επιχορήγησης, αλλά και μ’ ένα σοβαρό πακέτο θεμάτων που αφορούν την πορεία του θεάτρου συναντήθηκαν χτες στο «Πόλις Καφέ» τα μέλη της Ενωσης Μη Κερδοσκοπικών Θιάσων (ΕΜΚΕΘΙ). Δημιουργήθηκε πριν από δυόμισι χρόνια, εξελίχτηκε σ’ ένα συλλογικό όργανο που σήμερα αριθμεί 85 θιάσους -ηλικίας από 45 χρόνων έως και ενός έτους- ενώ πληθαίνουν νέα αιτήματα για εγγραφές. Το ΕΜΚΕΘΙ από την ίδρυσή του πρωτοστάτησε στον αγώνα κατά της σφράγισης των θεάτρων από τον δήμο την περασμένη άνοιξη, καθώς και στην κατάρτιση του νέου νόμου για την αδειοδότηση των θεάτρων και των χώρων πολιτισμού.
Στη συνάντηση έδωσαν το «παρών» πάμπολλες νέες ομάδες, αλλά και τα πρώην επιχορηγούμενα θέατρα, αφού η μοίρα τους είναι πια κοινή. Ηταν εκεί οι Ξένια Καλογεροπούλου, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, Τάκης Βουτέρης, Αννα Κοκκίνου, Νίκος Καμτσής, Διαγόρας Χρονόπουλος, Βασίλης Πουλαντζάς, Θανάσης Παπαγεωργίου, Φώτης Μακρής, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος κ.ά.
Με 9μελές Δ.Σ. (Ροζαμάλια Κυρίου, Αννίτα Δεκαβάλλα, Νίκος Χατζηπαπάς, Γιώργος Αγγελόπουλος, Κώστας Δελακούρας, Σοφία Καραγιάννη, Πέρης Μιχαηλίδης, Ρουμπίνη Μοσχωρίτη, Ασπα Τομπούλη) στοχεύει «στην αλληλοσυμπαράσταση των θιάσων, τη συλλογική αντιμετώπιση της κρίσης, την αντίσταση απέναντι στην απαξιωτική στάση του κράτους για τον πολιτισμό».
Η πρόεδρος του ΕΜΚΕΘΙ Ροζαμάλια Κυρίου υπογράμμισε ότι «οι μη κερδοσκοπικοί θίασοι συγχέονται, εκ του πονηρού ή όχι, με ΜΚΟ και δέχονται έτσι τον χαρακτηρισμό κρατικοδίαιτων σχημάτων. Οι μεγάλοι ιδιωτικοί οργανισμοί, που ολοένα και περισσότερο τείνουν να διαμορφώνουν το πολιτιστικό τοπίο, είναι πράγματι αυτοί που δημιουργούν τη σύγχρονη τέχνη; Ο ουσιαστικότατα δημιουργικός χώρος των μη κερδοσκοπικών θιάσων δεν έχει ανάγκη στήριξης;».
Αναφέρθηκε επίσης στην αναγκαιότητα της επιχορήγησης: «Πολλοί αξιόλογοι ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς και σκηνογράφοι, που διακρίνονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, μπόρεσαν να διαμορφώσουν το καλλιτεχνικό τους στίγμα χάρη στη δυνατότητα της επιχορήγησης».
Επίσης τέθηκε το ερώτημα: «Γιατί το κράτος θεωρεί ανειλημμένη υποχρέωσή του την κάλυψη των υπέρογκων χρεών του Μεγάρου Μουσικής, ενώ δεν εκπληρώνει τις ανειλημμένες υποχρεώσεις του στους θιάσους και με συντριπτικά μικρότερα ποσά;».
Η αλήθεια είναι ότι κατόπιν μεγάλης πίεσης το ΥΠΠΟ είχε διαβεβαιώσει τους θιάσους ότι τα χρωστούμενα από τις επιχορηγήσεις θα δοθούν σε όλους. Τελικά, με την εκπνοή του 2013 εκταμιεύτηκαν τα ποσά για 29 θιάσους -χρειάστηκε να καταθέσουν τα χαρτιά τους μέχρι και 5 φορές- και έμειναν απέξω 34 ακόμα. Η Ξένια Καλογεροπούλου τόνισε ότι η Λίνα Μενδώνη τη διαβεβαίωσε πως η εκκρεμότητα θα τακτοποιηθεί προς όλους. Η Μαρία Μαγκανάρη εξήγησε πως χάρη στην κινητοποίηση του ΕΜΚΕΘΙ τις ημέρες των Χριστουγέννων και την παραμονή Πρωτοχρονιάς, ο υπουργός υπέγραψε στο παρά πέντε. Για τους υπόλοιπους δεν πρόλαβαν τις εφορίες.
Ο Γιώργος Κυρίτσης (βουλευτης ΔΗΜΑΡ) πρότεινε η Ενωση να κινητοποιηθεί υπερασπιζόμενη το σύνολο των τεχνών: «Να εκπονήσουμε και να προτείνουμε νομοσχέδιο που θα αφορά όλες τις τέχνες στη σύγχρονη εποχή. Γιατί είναι πλέον βέβαιο ότι το υπουργείο Πολιτισμού είναι αντίθετο προς τον πολιτισμό».
Η Μαρία Κανελλοπούλου (βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ) σχολίασε τη δεινή θέση νέων αλλά και παλαιών ηθοποιών σήμερα. «Στο ΚΘΒΕ είναι απλήρωτοι 4 μήνες. Παλαιότεροι αδυνατούν να κάνουν τις χημειοθεραπείες τους».
Η Λίλα Καφαντάρη, συνδικαλιστική εκπρόσωπος του ΚΚΕ στο ΣΕΗ, διαπληκτίστηκε έντονα με τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, όταν ο τελευταίος τής είπε ότι ο χώρος της σε συνέλευση του Σωματείου στράφηκε εναντίον των ομάδων και ζήτησε να εξαιρεθούν. «Αποχωρήστε αν δεν σας αρέσουν όσα λέω», είπε εκείνη. «Εσείς να αποχωρήσετε», απάντησε εκείνος. Και τελικά ο σκηνοθέτης έμεινε με τη… ρετσινιά ότι είναι «αφεντικό».
Ο Τάκης Βουτέρης θεωρεί χρήσιμη τη διεκδίκηση της κρατικής επιχορήγησης παράλληλα με την ιδιωτική, ακόμα κι αν ο χορηγός έχει λόγο στο ρεπερτόριο. «Αλλωστε μ’ έναν τρόπο δεν ζητάμε και τη γνώμη του κοινού γι’ αυτό;».
Δημοσιογραφική ερώτηση ότι κυριαρχεί η αίσθηση γκρίνιας από τις ομάδες σχετικά με τα χρήματα της επιχορήγησης ανέβασε τη θερμοκρασία. «Διεκδικούμε να μη διαλυθεί ο πολιτισμός, όχι τόσο χρήματα. Αυτά αποτελούν μέρος της εικόνας ενός δύσκολου για μας τοπίου». «Δεν πρόκειται για επαιτεία, αλλά για απαίτηση», είπε ο Πέρης Μιχαηλίδης. «Εχουμε συγκεκριμένες προτάσεις και λεφτά, ναι, υπάρχουν. Τα βλέπω σε άπειρα τραπεζοκαθίσματα και σε φραπέδες. Δεν είναι δυνατόν ένας τόπος να στερείται πολιτιστική προοπτική».
«Ας αφήσουμε ότι λειτουργεί ένα πλήθος παρατυπιών μέσα στα μούτρα μας», είπε η Ροζαμάλια Κυρίου. «Οι μη κερδοσκοπικές ομάδες δεν συμπεριλαμβάνονται στα ΕΣΠΑ, τα ασφάλιστρα είναι υπερβολικά. Από τότε που φτιάχτηκε το μητρώο για τις επιχορηγήσεις υποσχέθηκαν χρήματα για να κάνουμε συγκεκριμένες παραγωγές, εμείς τα ξοδέψαμε, αυτοί μας κρέμασαν και μένουμε τώρα με υποχρεώσεις και χρέη».
Πάντως η σύνδεση των κινητοποιήσεων με κονδύλια επιχορήγησης απαιτεί προσεκτικό λόγο και χειρισμούς. Ωστόσο το ΕΜΚΕΘΙ ισχυρίζεται ότι «δεν υπάρχουν πια στο θέατρο επιχορηγούμενοι θίασοι, αλλά μη κερδοσκοπικές εταιρείες. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να γίνει ένα «update» σε ό,τι αφορά τους όρους. Δεν είμαστε επιχορηγούμενοι που ζητούν τη δόση τους».
………………………………………………………………………………………..
Η άδικη επιβάρυνση των μη κερδοσκοπικών θιάσων:
* Υπάγονται κανονικά σε ΦΠΑ 23% και φορολογούνται με 25%, περισσότερο δηλαδή από τις κερδοσκοπικού χαρακτήρα εταιρείες.
* Οι αμοιβές και το ασφαλιστικό κόστος δεν γίνονται αποδεκτά ως έξοδα, άρα φορολογούνται διπλά.
* Επιστρέφουν άμεσα στο κράτος πάνω από το 40% των επιχορηγήσεών τους, ακόμα κι όταν δεν έχουν εκταμιευτεί.
* Σε αντίθεση με ό,τι γίνεται στην Ευρώπη, δεν έχουν κανένα φορολογικό κίνητρο και καμιά φοροαπαλλαγή.
