Μια πλημμυρίδα ανθρώπων έχει φτάσει τα τελευταία χρόνια μέχρι τα σύνορα της Ευρώπης (μετανάστες που έχουν τραπεί σε φυγή από χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής) και συνήθως το αγωνιώδες ταξίδι τους βλέπει το φως της δημοσιότητας, όταν -ένα βήμα πριν από τον «παράδεισο»- χάνονται μαζικά ζωές, όπως τον Φεβρουάριο στη Θέουτα της Ισπανίας ή τον περασμένο Οκτώβριο στη Λαμπεντούζα.

Στην πραγματικότητα, όμως, είναι μια ιστορία χωρίς τέλος, με χιλιάδες απώλειες στις πύλες εισόδου της Ευρώπης. Η καταγραφή τους ήταν δύσκολη, αν όχι αδύνατη, μέχρι σήμερα που μια ομάδα από περίπου 10 Ευρωπαίους δημοσιογράφους βάλθηκε να φτιάξει τους Φακέλους των Μεταναστών, την πιο ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για τα θύματα μεταξύ των μεταναστών στα σύνορα της ηπείρου.

Ο τελικός απολογισμός τους είναι σοκαριστικός: από το 2000 και μετά, πάνω από 23.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή εξαφανίστηκαν από προσώπου γης, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Με μια μέθοδο που χρησιμοποιούσαν παλιά οι μυστικές υπηρεσίες, άντλησαν στοιχεία από δημόσιες πηγές, όπως μέσα ενημέρωσης, δημόσιες βάσεις δεδομένων και ιστοσελίδες, στοιχεία τα οποία ήλεγξαν, διασταύρωσαν, ανέλυσαν και κατέγραψαν σε μια δική τους λίστα.

Οι Φάκελοι αυτοί δείχνουν πως οι δρόμοι που ακολουθούν οι μετανάστες αλλάζουν ανάλογα με τις εποχές, τις τοπικές συρράξεις, τις προτιμήσεις των δουλεμπόρων και τα μέτρα ασφαλείας που παίρνει η Ευρώπη στα σύνορά της. Για παράδειγμα, το πλήθος αυτό συχνά μετακινείται από την Ισπανία στην Ιταλία και μετά στην Ελλάδα, με πιο δημοφιλές «εφαλτήριο» προς το παρόν τη Λιβύη.

Πρόσφατα το περιοδικό Spiegel έγραφε ότι πολλοί ανησυχούν στην Ευρώπη έπειτα από πληροφορίες για μεγάλα καραβάνια ημιφορτηγών και τζιπ που συγκεντρώνονται στην πόλη Γκατ της Λιβύης, στα σύνορα με την Αλγερία. Η υπόθεση είναι ότι οι δουλέμποροι ετοιμάζονται με την έναρξη του καλοκαιριού να μεταφέρουν μεγάλα φορτία ανθρώπων στις ακτές με τελικό προορισμό την Ιταλία.

Ελλη Πάνου