Η ταλαντούχα ηθοποιός πρωταγωνιστεί στην παράσταση «Αρμαντέιλ», διασκευή σκοτεινού μυθιστορήματος του Ουίλκι Κόλινς. Ερωτες, δολοπλοκίες, εγκλήματα φτάνουν από το 1866 στις μέρες μας, θέτοντας ερωτήματα για τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου, το πεπρωμένο και την ατομική ευθύνη
Της Εφης Μαρίνου
Η παράσταση διαρκεί τρεισήμισι ώρες. Kαι τα έχει όλα: μυστήριο, μοιραίους έρωτες, ίντριγκες, δολοπλοκίες, εγκλήματα. Το μυθιστόρημα του Ουίλκι Κόλινς «Αρμαντέιλ» (εκδόσεις Gutenberg) διασκευάστηκε και ανέβηκε στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ασπιώτη, με έναν πολυπληθή -για τις μέρες μας- θίασο.
Το «Αρμαντέιλ», γραμμένο το 1866, θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας, πατέρας του αγγλικού μυθιστορήματος μυστηρίου, σαράντα χρόνια πριν από την εμφάνιση της ψυχανάλυσης και τη διατύπωση της θεωρίας του ασυνείδητου από τον Ζίγκμουντ Φρόιντ, κινεί τους ήρωές του σαν να είχαν δύο πλευρές, μία φανερή και μία κρυφή. Και είναι αυτή η κρυφή πλευρά κυρίως που τους οδηγεί στις πράξεις τους.
Μια παράξενη διαθήκη γραμμένη στο νεκροκρέβατο ενός ευγενούς, το 1832, οδηγεί σε μια γοητευτική ιστορία μυστηρίου και εμπλέκει 20 χρόνια αργότερα δύο νέους κάτω από την κατάρα του κοινού ονόματός τους: Αρμαντέιλ. Ο ετοιμοθάνατος πατέρας αφήνει μια επιστολή στον γιο του αποκαλύπτοντάς του ένα έγκλημα που έκανε όταν ήταν νέος. Πιστεύει ότι ο γιος του, κάποια στιγμή, θα πληρώσει στη θέση του. Γι' αυτό τον εκλιπαρεί να φροντίσει να μη διασταυρωθεί ποτέ ο δρόμος του με τον γιο του δολοφονημένου – με τον οποίο μάλιστα έχει ίδιο όνομα και επίθετο. Αλλά το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον…
Πέτρα του βικτοριανού αυτού σκανδάλου είναι μια από τις πιο σκοτεινές και συναρπαστικές γυναίκες στην ιστορία της λογοτεχνίας, η όμορφη Λίντια Γκουίλτ. Την ερμηνεύει η καλή ηθοποιός Μαρία Κίτσου, που είχε πολλαπλά καθήκοντα στην παράσταση, αφού συμμετείχε στη διασκευή του έργου και υπήρξε αρωγός στη σκηνοθεσία.
«Μου αρέσει η μεταφορά της λογοτεχνίας στο θέατρο. Διαβάζω πολύ για να αντλώ υλικό. Κυρίως λατρεύω τις ιστορίες μυστηρίου του 18ου-19ου αιώνα. Το συγκεκριμένο έργο, αν και διαδραματίζεται σε μια τέτοια εποχή, αποκτά διαχρονική σημασία. Το διάβασα μονορούφι κι αμέσως σκέφτηκα πώς μπορεί να ανέβει στο θέατρο. Δουλεύοντάς το αγγίξαμε μια παράσταση διάρκειας… 15 ωρών. Τελικά καταφέραμε να συμπυκνώσουμε την ουσία του στις τρεισήμισι ώρες, χωρίς οι ήρωες να χάσουν την αρτιότητά τους. Το διακύβευμα είναι η εξουσία του πεπρωμένου μας και η δική μας δυνατότητα παρέμβασης σ' αυτό. Πόσο προκαθορισμένη είναι η μοίρα μας, πόσο μπορούμε να αλλάξουμε τα «δεδομένα» με τη στάση και τις επιλογές μας; Η παράσταση επιχειρεί να δώσει ένα είδος απάντησης. Μια γυναίκα που την εποχή του εγκλήματος ήταν 12 χρονών έρχεται να παίξει καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης. Η πρώην καμαριέρα μεγάλωσε. Εγινε ένα μυστηριώδες, σκοτεινό πρόσωπο που δεν ορρωδεί προ ουδενός. Φτάνει στο σημείο να οργανώσει τη δολοφονία ενός ανθρώπου. Η παράσταση κινείται από ανατροπή σε ανατροπή για να καταλήξει σε ένα φινάλε-έκπληξη».
Τα κοστούμια φέρουν την ατμόσφαιρα της εποχής, αλλά το σκηνικό είναι απολύτως γυμνό. «Το αφήσαμε επίτηδες έτσι για να το φανταστούν οι θεατές όπως θέλουν, έτσι όπως γίνεται με τα παραμύθια που διηγείσαι στα παιδιά», λέει η Μαρία Κίτσου. «Πέρα από τη σκηνική δράση, υπάρχουν κομμάτια στην παράσταση που εξηγούν τι σκέφτονται οι ήρωες. Κι αυτό γιατί η ψυχολογική διάσταση στο κείμενο είναι έντονη. Πρόκειται για λόγια ανείπωτα, που όμως ακούγονται ως σκέψεις τους. Το βιβλίο ανήκει στην κατηγορία της συγκινησιακής λογοτεχνίας, στο είδος που στη βικτοριανή εποχή αναμόχλευε τα πιο ισχυρά αισθήματα των αναγνωστών και στόχευε στο θυμικό».
Η Μαρία Κίτσου δηλώνει ευχαριστημένη από την πορεία της μέχρι σήμερα στο θέατρο αλλά και ανικανοποίητη.
«Κάθε παράσταση αποτελεί ένα στοίχημα που ανοίγει καινούργιους δρόμους για τον ηθοποιό. Ο Κωνσταντίνος δούλεψε το συγκεκριμένο έργο με τέτοιο τρόπο που, στ' αλήθεια, ανακάλυψα υποκριτικά στοιχεία που ώς τώρα δεν ήξερα ότι διαθέτω. Μέσα σ' αυτή την κρίση αισθάνομαι τυχερή που εργάζομαι και μάλιστα σε πράγματα που με ενδιαφέρουν πολύ. Σήμερα, όσο ψυχικό κόπο κι αν απαιτεί, η αισιοδοξία είναι μονόδρομος. Αν μας πάρει από κάτω, όλα θα σταματήσουν. Και είναι πολύ ελπιδοφόρο το μήνυμα που δίνουν οι νέοι, οι οποίοι επιμένουν να παλεύουν για τα όνειρά τους, δεν απογοητεύονται, δεν χάνουν την αγάπη τους για το αντικείμενο. Φυσικά, οι τέχνες έχουν ανάγκη από την Πολιτεία. Ομως στην Ελλάδα όχι μόνο δεν μπορούμε να μιλάμε για υποστήριξη από το κράτος, αλλά μάλλον για πόλεμο προς τους καλλιτέχνες. Εισπράττουμε στάση αδιαφορίας, αναλγησίας, προχειρότητας. Είναι πια σαφές ότι δεν πρέπει να περιμένουμε τίποτα από το υπουργείο Πολιτισμού. Ας κάνει ο καθένας τις επιλογές του όσο γίνεται πιο ευσυνείδητα, ακόμα και στους πολιτικούς που θέλει να τον κυβερνήσουν».
* INFO: Σύγχρονο Θέατρο-Εταιρεία Θεάτρου (Ευμολπιδών 45, Γκάζι, τηλ.: 210 3464380), «Αρμαντέιλ» του Ουίλκι Κόλινς. Μετάφραση: Σάντυ Παπαϊωάννου. Διασκευή: Μαρία Κίτσου – Κωνσταντίνος Ασπιώτης. Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Ασπιώτης. Μουσική: Δημήτρης Καμαρωτός. Σκηνικά: Ηλένια Δουλαδίρη. Κοστούμια: Ηλένια Δουλαδίρη – Παναγιώτης Λαμπριανίδης. Φωτισμοί – βίντεο: Τάκης Λυκοτραφίτης. Παίζουν: Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Χάρης Αττώνης, Λάζαρος Βαρτάνης, Ελένη Κάκκαλου, Ζωή Καραβασίλη, Μαρία Κίτσου, Μάριος Μακρόπουλος, Σύνθια Μπατσή, Φάνης Παυλόπουλος. Δευτέρα και Τρίτη στις 20.00. Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ γενική είσοδος και 10 ευρώ μειωμένο (φοιτητικό, νεανικό έως 18 και συνταξιούχων άνω των 65)
