Πολλαπλασιάζονται το τελευταίο διάστημα οι δράσεις για να μπορούν για αρχή οι άνεργοι, με επίδειξη της κάρτας ανεργίας τους αντί για εισιτήριο, να χρησιμοποιούν τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς
Της Αφροδίτης Τζιαντζή
Την 1η Δεκεμβρίου του 1955, μια μικρόσωμη γυναίκα στο Moντγκόμερι της Αλαμπάμα ανέβηκε στο λεωφορείο. Παραβαίνοντας τον ρατσιστικό νόμο κάθισε στις θέσεις που προορίζονταν για λευκούς. Οταν ο οδηγός τής είπε να σηκωθεί, αρνήθηκε. Η αστυνομία τη συνέλαβε και όσα ακολούθησαν -μαζικές διαδηλώσεις και μποϊκοτάζ- ανήκουν στην ιστορία του αφρο-αμερικανικού κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα και την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων.
Αρκετοί γνωρίζουν την ιστορία της Ρόζα Παρκς, ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι η 42άχρονη μοδίστρα δεν ήταν μια τυχαία επιβάτιδα και η κίνησή της δεν ήταν αυθόρμητη, αλλά συλλογικά προετοιμασμένη, μήνες και χρόνια.
Η Ολγα Λ., μία άνεργη γυναίκα από το Πέραμα που, στις 5 Απριλίου, το Σάββατο, ανέβηκε χωρίς εισιτήριο στη γραμμή 843 Πέραμα – Πειραιάς, σε μια ομαδική δράση διεκδίκησης δωρεάν μετακινήσεων για ανέργους και μαθητές, δεν είναι η Ρόζα Παρκς της εποχής μας. Κάθε τέτοια σύγκριση είναι ιερόσυλη.
Ομως, αν η φτώχεια και η ανεργία είναι μορφές σύγχρονου απαρτχάιντ (ακόμα χειρότερα, όταν οι φτωχοί είναι και μετανάστες, γυναίκες, ομοφυλόφιλοι ή απλώς «διαφορετικοί»), τότε ένα σύγχρονο κίνημα ανέργων δεν μπορεί παρά να χρησιμοποιήσει και συλλογικές πράξεις, μη βίαιης πολιτικής ανυπακοής, όπως αυτή της Ολγας και των συντρόφων της. Μια άλλη διαφορά είναι ότι εδώ δεν μπορούμε ακόμα να μιλάμε για οργανωμένο και μαζικό κίνημα ανέργων, κι ας πλησιάζουν επισήμως το 1,5 εκατομμύριο.
Πολλαπλασιάζονται, ωστόσο, το τελευταίο διάστημα οι δράσεις για δωρεάν μετακινήσεις, ειδικά των ανέργων, με επίδειξη κάρτας ανεργίας του ΟΑΕΔ ή από τα σωματεία. Κι ενώ στη Θεσσαλονίκη άνεργοι έσβησαν τα πρόστιμα που τους είχαν επιβληθεί με παρέμβαση στον ΟΑΣΘ – δράση που θα επαναλαμβάνουν κάθε 28 του μήνα, πρόσφατα στην Αθήνα Εργατικές Λέσχες και σωματεία συγκεντρώθηκαν στη ΣΤΑΣΥ ζητώντας δωρεάν συγκοινωνίες, ενώ Επιτροπές Ανέργων από τον Πειραιά συγκεντρώθηκαν στα γραφεία της ΟΣΥ στου Ρέντη.
Συνελεύσεις και συλλογικότητες που δρουν αντι-ιεραρχικά προτιμούν παρεμβάσεις κατευθείαν στα ΜΜΜ, με σύνθημα «Ακυρώστε τους ελεγκτές», ενώ κατά καιρούς έχει εφαρμοστεί το μποϊκοτάζ στα ακυρωτικά μηχανήματα. Ολα αυτά, όμως, θα αποτελούν παρελθόν όταν εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό εισιτήριο και οι μπάρες, όπως και ο θεσμός του «ιδιωτικού ελεγκτή» που προβλέπει το πολυνομοσχέδιο.
Οι κεφαλοκυνηγοί
«Να δείτε τώρα με τους ιδιώτες ελεγκτές τι καλά που θα ’ναι», έλεγε στους ακτιβιστές της «Γραμμής Αξιοπρέπειας» -όπως έχει ανακηρυχθεί η γραμμή 843- ο οδηγός του λεωφορείου. «Ενας παραπάνω λόγος να είστε στο πλευρό μας. Αφού τελειώνει και για σας η αρπαχτή», η απάντηση.
Στα λεωφορεία, σε αντίθεση με τον Ηλεκτρικό και το μετρό, οι ελεγκτές είναι εθελοντές, εκτός ωραρίου, που εισπράττουν περίπου το 40% του προστίμου. «Στο λεωφορείο αυτό ανθίζει ο κήπος με τους ανέργους, που έρχεται ο κεφαλοκυνηγός να κόψει πρόστιμα σαν μαρούλια», εξηγούσε μεγαλοφώνως στους επιβάτες ο Αντρέας από τη Συνέλευση Περάματος.
«Δεν είμαι τζαμπατζής, άφραγκος είμαι και άνεργος, όπως πολλοί από εσάς. Διεκδικούμε το αυτονόητο δικαίωμα στη μετακίνηση, όμως κυρίως το δικαίωμα στη δουλειά. Το ζητούμενο είναι αν βρεθώ στα χέρια ελεγκτή να με υπερασπιστείτε. Αν όλοι είχαν μιλήσει όταν έπιασαν το παλικαράκι στο τρόλεϊ στο Περιστέρι, ίσως τώρα να ζούσε».
«Αντί να μπαίνω στο λεωφορείο με το άγχος μη με πιάσουν, εμένα ή τα παιδιά μου που που δεν έχουμε να πληρώσουμε, διεκδικούμε μετακίνηση με αξιοπρέπεια. Είναι μια ανάσα», λέει η Αντωνία, άνεργη με δύο ανήλικες κόρες. «Την 16άχρονη κόρη μου την πήγαν στο τμήμα επειδή δεν είχε εισιτήριο. Χαριστικά μου είπαν θα σου κόψουμε 18 ευρώ. Δεν τα είχα. Ας το πάνε στην Εφορία».
Πρόστιμο 700 ευρώ στην Εφορία κινδυνεύει να πληρώσει και η Ολγα, για την 20άχρονη κόρη της, άτομο με ειδικές ανάγκες. «Περιμέναμε να ανανεωθούν τα κουπόνια στην κάρτα που δικαιούται. Ομως ο ελεγκτής ήταν ανένδοτος».
Το 843 ταξιδεύει ασφυκτικά γεμάτο. Ορθοστασία, στρίμωγμα, κουρασμένα βλέμματα, η τυπική εικόνα ενός αστικού λεωφορείου. Οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές για πολιτική παρέμβαση. Κι όμως, η προκήρυξη διαβάζεται με ενδιαφέρον. «Στις τρεις εβδομάδες που προετοιμάζουμε την κίνηση έχουμε μοιράσει σχεδόν 10.000 ανακοινώσεις. Ο κόσμος μάς έχει μάθει».
«Πολλοί είναι αμήχανοι, ελάχιστοι αντιδρούν αρνητικά, πάνω από 10% ενδιαφέρονται να συμμετέχουν. Σκοπός μας είναι την πρωτοβουλία αυτή να την υιοθετήσουν και άλλοι. Κυρίως να συμπαραστέκονται στον συνεπιβάτη τους. Γιατί σήμερα είμαι άνεργος εγώ, αύριο θα είσαι εσύ».
Μέλη της Παμπειραϊκής Πρωτοβουλίας θα βρίσκονται καθημερινά στη γραμμή 843, ειδικά τις πρωινές και μεσημεριανές ώρες που μετακινούνται οι μαθητές, ενώ τη Μεγάλη Δευτέρα 14 Απριλίου συμμετέχουν στην παναττική κινητοποίηση ανέργων στο υπουργείο Μεταφορών.
…………………………………………………………………………..
Πού έχει εφαρμοστεί το μέτρο στον πλανήτη
Το αίτημα για δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες, ειδικά σε τοπικό επίπεδο, σε δημοτικές και διαδημοτικές γραμμές αλλά και σε μικρές και μεσαίες πόλεις και σε τουριστικές περιοχές υποστηρίζεται παγκοσμίως από περιβαλλοντικές οργανώσεις, συγκοινωνιολόγους και οργανώσεις πολιτών.
Οι υπέρμαχοι, εκτός από κοινωνικούς λόγους, επικαλούνται τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, μικρότερο ενεργειακό κόστος, ακόμα και αποφυγή κατασκευής πολυδάπανων αυτοκινητόδρομων.
Μέτρα για δωρεάν μεταφορές εφαρμόζονται σε Γαλλία (9 πόλεις), Τσεχία, Δανία, Αγγλία (3 πόλεις), Ουαλία, Σουηδία (6 πόλεις), Βέλγιο (η πόλη της Ασελτ, από τα πιο πετυχημένα πειράματα «μηδενικών εισιτηρίων» παγκοσμίως), στην πρωτεύουσα της Εσθονίας, Ταλίν (με μεγάλα κέρδη για την πόλη), Πολωνία (3 πόλεις), Ισπανία, Ισλανδία, Ρωσία, Κίνα (δύο πόλεις, η μία των 5 εκατομμυρίων και 15 εκατ. επιβατών), σε 21 πόλεις των ΗΠΑ, στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης με δωρεάν λεωφορείο χωρίς κλιματισμό «για τον λαό», Αυστραλία (4 πόλεις), Βραζιλία (8 πόλεις), Καναδά.
Πηγή: freepublictransports.com
