Η σύγχρονη όψη του παγκοσμιοποιημένου, «μικρού μας πλανητικού χωριού», μέσα από πολυάριθμα παραδείγματα απ’ όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής.
Για να καταλαβαίνουμε τι ζούμε!
Η παγκοσμιοποίηση αποτελεί αντικείμενο ενδιαφέροντος σε όλα τα επίπεδα της καθημερινότητας· συζητείται στα κοινοβούλια, στα μαζικά μέσα ενημέρωσης, σε επιχειρηματικά συμβούλια, σε συνεδριάσεις εργατικών συνδικάτων, στην αγορά. Παρόλα αυτά, δεν έχει καθιερωθεί ένας κοινά αποδεκτός ορισμός που να αποτυπώνει μ ε πληρότητα το φαινόμενο. Μάλιστα, η οπτική γωνία από την οποία προσεγγίζεται διευρύνεται όλο και περισσότερο, έτσι ώστε πλέον να περιλαμβάνει πολιτικές, κοινωνικές, τεχνολογικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές πτυχές.
Κυριολεκτικά, παγκοσμιοποίηση είναι η διαδικασία μετασχηματισμού τοπικών ή περιφερειακών πραγμάτων ή καταστάσεων σε παγκόσμια. Ο όρος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τη διαδικασία με την οποία οι λαοί του κόσμου ενσωματώνονται και λειτουργούν σε μια ενιαία κοινωνία.
Σύμφωνα με τους Begg, Fischer και Dornbusch (2005), παγκοσμιοποίηση είναι η διαρκώς αυξανόμενη ολοκλήρωση των εθνικών αγορών, οι οποίες προηγουμένως ήταν κατακερματισμένες, λειτουργώντας πολύ περισσότερο ανεξάρτητα η μία από την άλλη.
Καταλήγουμε, λοιπόν, στο συμπέρασμα πως η παγκοσμιοποίηση, πολυσυζητημένη και για πολλούς αμφιλεγόμενη έννοια, είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε πλανητικής εμβέλειας αλληλεπιδράσεις και δομές. Το σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται για μια αυτόνομη διαδικασία, ένα ασυγκράτητο ιστορικό κίνημα ή μια επιτακτική πολιτική αναγκαιότητα: ο όρος αναφέρεται στην εξελικτική πορεία μιας σειράς διαδικασιών, οι οποίες δεν προχωρούν με την ίδια ταχύτητα, ούτε υποχρεωτικά προς την ίδια κατεύθυνση, και δεν επηρεάζουν όλες τις χώρες το ίδιο.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι παγκόσμιες διασυνδέσεις σφυρηλατούνται, συντηρούνται, αναμορφώνονται και καταστρέφονται από κράτη, εταιρείες, ομάδες και άτομα με μια μεγάλη γκάμα οραμάτων και στρατηγικών. Γίνονται αντικείμενο σύγκρουσης συμφερόντων και πολιτικών σχεδιασμών, εξισορροπούν διαφορές αλλά και δημιουργούν άλλες. Οι συγγραφείς, επιστρατεύοντας πολυάριθμα παραδείγματα, καταγράφουν την ιστορία της παγκοσμιοποίησης με την πεποίθηση πως η μελέτη του φαινομένου μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση του σύγχρονου κόσμου, αφού αγγίζει κάθε τομέα της ζωής: την οικονομία, την πολιτική, την κοινωνία, τον πολιτισμό.
Γιούργκεν Όστερχαμελ – βιογραφικό
Ο Γιούργκεν Όστερχαμελ (1952-) σπούδασε ιστορία, πολιτικές επιστήμες, γερμανική φιλολογία και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια του Μάρμπουργκ, του Αμβούργου και του Λονδίνου. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην ιστορία, στο Πανεπιστήμιο του Κάσελ. Από το 1999 διδάσκει νεότερη και σύγχρονη ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς, στη Γερμανία, και το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο G.W.Leibniz.
Νιλς Π. Πέτερσον – βιογραφικό
Ο Νιλς Π. Πέτερσον (1968-) σπούδασε ιστορία, φιλοσοφία και πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Τίμπιγκεν. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Φερν της Χάγης και για μια δεκαετία περίπου εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Κόνσταντς. Σήμερα διδάσκει ιστορία στο Πανεπιστήμιο Σέφιλντ Χάλαμ.
Επιμέλεια: Νόρα Ράλλη – [email protected]