Ετσι χαρακτήρισε η μεγάλη ερμηνεύτρια το βιβλίο «Πάντα ήρωες» που αποφάσισε να μεταφέρει στα ελληνικά. Σ’ αυτό ο Γάλλος μουσικός της ραπ Φαμπιέν Μαρσό διηγείται πώς ξεπέρασε την τετραπληγία του. Είχε ζήσει και η ίδια από κοντά μια ανάλογη ιστορία στην οικογένειά της
Της Παρής Σπίνου
Aισθαντική ερμηνεύτρια που έχει κάνει κατάληψη στις καρδιές μας εδώ και δεκαετίες, η Χάρις Αλεξίου έχει αποδείξει το ταλέντο της και στον στίχο και στη σύνθεση. Τωρα αποκαλύπτει ακόμα μια πτυχή της, αυτή της μεταφράστριας. Αφορμή στάθηκε η γνωριμία της με τον δημοφιλή Γάλλο καλλιτέχνη Φαμπιέν Μαρσό και το βιβλίο του «Πάντα ήρωες»: μια συγκλονιστική μαρτυρία για το ατύχημα, που τον κατέστησε ατελώς τετραπληγικό και την εμπειρία του σε κέντρο αποκατάστασης. Η Αλεξίου είδε στο πρόσωπο του Φαμπιέν, γνωστού με το ψευδώνυμο Grand Corps Malade (Ψηλό άρρωστο κορμί) την περιπέτεια του αδελφού της Γιώργου Σαρρή, αλλά και τη δίψα για ζωή ενός νέου ανθρώπου, ο οποίος έγινε στη Γαλλία σύμβολο δύναμης και κουράγιου. Ενός μικρού ήρωα από αυτούς που ζουν ανάμεσά μας.
«Μεταφράζοντας το βιβλίο ξαναζούσα την ιστορία του αδελφού μου στην εντατική και στο κέντρο αποκατάστασης. Γνώριζα την απίστευτη ταλαιπωρία των αναπήρων, που στερούνται την ικανότητα, όπως λέει και ο Φαμπιέν, να ξύσουν το φρύδι τους ή να κρατήσουν το κουτάλι τους, ακόμα και να πατήσουν ένα κουμπί για βοήθεια. Ο Γιώργος βγήκε νικητής και αυτό το βιβλίο είναι ένα φιλί προς αυτόν», τόνισε η Χάρις Αλεξίου κατά την παρουσίαση του βιβλίου (εκδόσεις Μεταίχμιο), τη Δευτέρα το βράδυ, στο Public Συντάγματος, που γέμισε από φίλους και θαυμαστές. Αφηγήθηκε πώς της μπήκε το μικρόβιο της μετάφρασης.
«Διάβασα το βιβλίο που μου χάρισε ο Νίκος Αλιάγας μια περίοδο που ήθελα να πάρω ανάσα από τη δουλειά μου. Τον Φαμπιέν τον είχα συναντήσει στο τηλεοπτικό στούντιο, στην εκπομπή του Μισέλ Ντρακέ, σε ένα αφιέρωμα στον Ντέμη Ρούσσο και μου έκανε εντύπωση αυτός ο πανύψηλος νεαρός άντρας με την πατερίτσα. Ηξερα ότι εκφράζει την ποιητική ραπ. Απαγγέλλει στίχους σε μίνιμαλ μουσική, τον λατρεύει η νεολαία στη Γαλλία και περιοδεύει σε όλο τον κόσμο. Στα 20 του ήθελε να γίνει αθλητής. Ομως το καλοκαίρι του 1997 κάνοντας μια βουτιά σε πισίνα, σε αθλητική κατασκήνωση, τραυματίστηκε πολύ σοβαρά η σπονδυλική του στήλη. Η διάγνωση ήταν ότι δεν θα μπορούσε να περπατήσει ξανά. Ωστόσο ύστερα από ένα χρόνο εντατικής θεραπείας και επίμονης προσπάθειας, διέψευσε τις προβλέψεις. Τον έχασε ο αθλητισμός, τον κέρδισε το τραγούδι».
Για την ίδια ήταν τόλμημα να μεταφράσει ένα ολόκληρο βιβλίο. Ξεκίνησε χωρίς να σκεφτεί αν θα εκδοθεί ποτέ. «Αυτό κάνω και με τα τραγούδια μου. Τα γράφω και κάποια στιγμή…». Αναφέρθηκε επίσης στις δυσκολίες της μετάφρασης. «Η σύγχρονη γλώσσα των νέων, η αργκό που αν δεν ζεις στη Γαλλία δεν την καταλαβαίνεις. Ευτυχώς όμως με βοήθησαν οι φίλοι να γνωρίσω νέες εκφράσεις». Τους επιστημονικούς όρους τούς απέδωσε με τη βοήθεια του καθηγητή Ορθοπεδικής Παναγιώτη Σουκάκου. Ο ίδιος, παρών στην εκδήλωση, μαζί με την Κωνσταντίνα Πετροπούλου, διευθύντρια Β′ Κλινικής Αποκατάστασης στο Εθνικό Κέντρο Αποκατάστασης, εξήγησαν τι σημαίνει τετραπληγία και τις νέες μεθόδους που εφαρμόζονται για την ίαση των ασθενών.
«Αριστοτεχνική» χαρακτήρισε τη μετάφραση ο Μάνος Ελευθερίου, ενώ διάβασε χαρακτηριστικό απόσπασμα από την έκδοση. «Ο Φαμπιέν δεν ζητάει τη λύπη μας, δεν είναι μίζερος. Μας υπενθυμίζει όμως ότι η ύπαρξη είναι εύθραυστη σαν αυχενικός σπόνδυλος», είπε. «Είναι ένα βιβλίο γραμμένο με σπάνιο χιούμορ και άφατο πόνο, με αγάπη για τη ζωή. Δεν είναι φιλοσοφικό, έχει όμως τη φιλοσοφία της πίστης που μπορεί να κάνει θαύματα, τη σιγουριά ότι συμπλέουν δίπλα μας υπερφυσικές δυνάμεις».
Η Χάρις Αλεξίου τόνισε πως το «Πάντα ήρωες» είναι ένα κλείσιμο του ματιού προς τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν ζήσει μια περιπέτεια που δεν μπορούμε να φανταστούμε. «Συνήθως στεκόμαστε στην εικόνα του ανάπηρου στο καροτσάκι, δεν σκεφτόμαστε ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος, ότι είναι μια προσωπικότητα, όχι ένα κορμί πάνω σε ένα καροτσάκι. Μακάρι το βιβλίο να αποτελέσει αφορμή για να τους καταλάβουμε καλύτερα».
Οπως γράφει και ο Φαμπιέν: «Θέλω να ακούω, να μιλώ, να δείχνω και να βλέπω, τι! Μου αρέσει να μοιράζομαι και να γυρνώ σελίδα, όσο υπάρχει ανταλλαγή υπάρχει και ελπίδα».
