Με νομοσχέδιο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημιουργείται ταμείο εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων και διασφαλίζονται οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ

Της Αρτέμιδος Σπηλιώτη

Υπέρ της υιοθέτησης ενιαίου συστήματος εγγύησης καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες τάχθηκε η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίνοντας το σχετικό νομοσχέδιο. Με ακόμα δύο νομοσχέδια διασφαλίζεται ότι οι τράπεζες θα αναλαμβάνουν την ευθύνη της εκάστοτε αποτυχίας τους και δεν θα στηρίζονται στους πολίτες για τη διάσωσή τους. Οι χώρες που συμμετέχουν στην τραπεζική ένωση θα μοιραστούν το ταμείο εξυγίανσης των τραπεζών ύψους 55 δισ. ευρώ, το οποίο θα πρέπει να δημιουργηθεί σταδιακά σε διάρκεια άνω των 8 ετών. Οι χώρες εκτός τραπεζικής ένωσης θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα δικό τους ταμείο ύψους έως 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων, μέσα σε 10 χρόνια.

Ενιαίο σύστημα εποπτείας

Τα νέα μέτρα ολοκληρώνουν το ενιαίο σύστημα εποπτείας των τραπεζών και δρομολογείται πλέον η τραπεζική ένωση. Η διαπραγματευτική ομάδα του Κοινοβουλίου υπό την ηγεσία της Ελίζα Φερέιρα κέρδισε σημαντικές παραχωρήσεις από τους υπουργούς Οικονομικών και πέτυχε να μειωθούν τα περιθώρια για πολιτικά παιχνίδια που θα μπορούσαν να παρεμποδίζουν τη δράση κατά των τραπεζών.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπίστωσε ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης οι απώλειες πολλών τραπεζών μετατέθηκαν στους φορολογούμενους και την ίδια στιγμή η περιουσία των ίδιων των τραπεζών έμεινε άθικτη.

Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο για την «εξυγίανση των τραπεζών» θα διασφαλίζει ότι οι πρώτοι που θα υποστούν τις απώλειες θα είναι οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι, οι οποίοι είναι και οι κύριοι δικαιούχοι μιας τράπεζας που αντιμετωπίζει προβλήματα.

Παράλληλα διασφαλίζεται ότι οι καταθέτες θα λαμβάνουν τα χρήματά τους πίσω από τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων ταχύτερα στην περίπτωση εκείνη που μια τράπεζα αδυνατεί να τους αποζημιώσει η ίδια. Επίσης οι τράπεζες υποχρεούνται να τροφοδοτούν τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων με «πραγματικό χρήμα» και όχι απλώς με εγγυήσεις.

Είναι εξάλλου αξιοσημείωτο ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο προβλέπει και την προστασία προσωρινά υψηλών καταθέσεων πέραν των 100.000 ευρώ. Πρόκειται για καταθέσεις που προκύπτουν από ασφαλιστικές πληρωμές, διαζύγια ή πώληση ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας και θα προστατεύονται για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών και όχι μεγαλύτερο του ενός έτους. Ωστόσο το ύψος του ποσού άνω των 100.000 ευρώ που θα τελεί υπό προσωρινή προστασία θα καθορίζεται από το κάθε κράτος-μέλος λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες διαβίωσης.

Μεταβατική περίοδος

Επιπρόσθετα, σε περιπτώσεις αφερεγγυότητας οι προθεσμίες εκταμίευσης περιορίζονται στις εφτά εργάσιμες ημέρες αντί του ισχύοντος διαστήματος των 20 εργάσιμων ημερών. Ωστόσο παρέχεται στα κράτη-μέλη η δυνατότητα να θεσπίσουν μια μεταβατική περίοδο, η οποία από το τέλος του 2018 να μην υπερβαίνει τις 15 και από το 2021 τις 10 εργάσιμες ημέρες. Στην περίπτωση αυτή οι καταθέτες θα δικαιούνται μια πληρωμή έκτακτης ανάγκης εντός πέντε εργάσιμων ημερών προκειμένου να καλύψουν τα έξοδα διαβίωσής τους.

Στο ταμείο εγγύησης καταθέσεων οι συνεισφορές πραγματοποιούνται ανάλογα με το ύψος των καλυπτόμενων καταθέσεων και το επίπεδο κινδύνου του αντίστοιχου συμμετέχοντος πιστωτικού ιδρύματος.