Ερευνα της Greenpeace σε 12 ευρωπαϊκές χώρες έδειξε υψηλές συγκεντρώσεις έως και 17 διαφορετικών φυτοφαρμάκων. Συνολικά ανιχνεύτηκαν 53 διαφορετικές χημικές ουσίες
→Στην Ελλάδα βρέθηκαν 7 διαφορετικά φυτοφάρμακα σε 10 δείγματα γύρης που ελήφθησαν την περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου 2013 από Τρίκαλα, Βοιωτία, Αρτα, Χαλκιδική, Εβρο και Θεσσαλονίκη
Του Τάσου Σαραντή
Κοκτέιλ έως και 17 διαφορετικών τοξικών φυτοφαρμάκων περιέχουν περισσότερα από 2 στα 3 δείγματα γύρης που συλλέγουν οι μέλισσες από τους ευρωπαϊκούς αγρούς και μεταφέρουν στις κυψέλες για να ταΐσουν τις προνύμφες. Αυτό είναι το ανησυχητικό αποτέλεσμα νέας έρευνας της Greenpeace, στο πλαίσιο της εκστρατείας για την προστασία των μελισσών και τη βιώσιμη γεωργία.
Τα χημικά που βρέθηκαν στη γύρη που συλλέχθηκε από κυψέλες προέρχονται από διάφορες κατηγορίες φυτοφαρμάκων, όπως εντομοκτόνα, ακαρεοκτόνα, μυκητοκτόνα και ζιζανιοκτόνα. Τα προϊόντα αυτά ανήκουν σε μεγάλες αγροχημικές εταιρείες, όπως η BASF, η Syngenta και η Bayer.
Η έρευνα «Το φορτίο των μελισσών. Υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε κηρήθρα γύρης (ψωμί μέλισσας) και γύρη από συλλέκτες γύρης σε 12 ευρωπαϊκές χώρες» είναι η μεγαλύτερη του είδους της στην Ευρώπη, αναλύοντας περισσότερα από 100 δείγματα από 12 χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα. Συνολικά ανιχνεύτηκαν 53 διαφορετικές χημικές ουσίες.
Τα αποτελέσματα αυτά φωτογραφίζουν την τοξικότητα του υφιστάμενου αγροτικού μοντέλου στην Ευρώπη. Μερικά από τα πιο σημαντικά ευρήματα είναι: υψηλές συγκεντρώσεις διαφορετικών μυκητοκτόνων σε γύρη συλλεγμένη γύρω από αμπελώνες στην Ιταλία, ευρεία χρήση θανατηφόρων εντομοκτόνων για τις μέλισσες σε γύρη από αγρούς στην Πολωνία, ανίχνευση DDE (ένα τοξικό, βιοσυσσωρεύσιμο προϊόν αποδόμησης του απαγορευμένου DDT), συχνή ανίχνευση στη Γερμανία της ουσίας thiacloprid, η οποία έχει νευροτοξικές ιδιότητες για τα έντομα και ανήκει στα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα.
Τα αποτελέσματα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα βρέθηκαν 7 διαφορετικά φυτοφάρμακα σε 10 δείγματα γύρης που ελήφθησαν την περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου 2013 από τα Τρίκαλα, τη Βοιωτία, την Αρτα, τη Χαλκιδική, τον Εβρο και τη Θεσσαλονίκη.
Τα αποτελέσματα επίσης δείχνουν ότι μια ευρεία ποικιλία φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ιδιαίτερα μυκητοκτόνα, ανιχνεύονται στη γύρη, με τον μέγιστο αριθμό να φτάνει τα 17 υπολείμματα από διαφορετικά προϊόντα (τρία εντομοκτόνα/ακαρεοκτόνα και 14 μυκητοκτόνα) σε ένα μόνο δείγμα από την Ιταλία.
Συνολικά, τα αποτελέσματα που αναφέρονται στην παρούσα έρευνα συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τα αποτελέσματα ανάλογων ερευνών σε γύρη από συλλέκτες και μελισσοκομικά προϊόντα, στις οποίες επίσης ανιχνεύτηκε μεγάλος αριθμός φυτοφαρμάκων.
Συνεργιστική δράση
Η έκθεση των μελισσών και των προνυμφών τους σε μείγματα φυτοφαρμάκων είναι σημαντική, καθώς πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι κάποια συστατικά των μειγμάτων μπορούν να έχουν συνεργιστική δράση, με αποτέλεσμα το μείγμα να αποδεικνύεται πιο τοξικό από τα μεμονωμένα συστατικά του.
Μείγματα που θεωρούνται προβληματικά περιλαμβάνουν αυτά που περιέχουν θεραπεία ακάρεων εντός της κυψέλης, μαζί με μυκητοκτόνα που δρουν μέσω παρεμπόδισης βιοσύνθεσης στερολών. Αυτή η κατηγορία μυκητοκτόνων εμφανίζεται συχνά στα δείγματα της έρευνας, κάτι που σημαίνει ότι αυξάνεται η πιθανότητα αυτά τα μείγματα να έχουν τοξικολογική δράση στις μέλισσες που εκτίθενται σε αυτά.
Αυτό είναι άλλη μία απόδειξη ότι υπάρχουν δομικά λάθη στο αγροτικό μοντέλο της Ευρώπης που βασίζεται στην ευρεία χρήση τοξικών φυτοφαρμάκων, τις εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες και τον έλεγχο της γεωργίας από εταιρείες κολοσσούς, όπως η Bayer και η Syngenta, επισημαίνει η Greenpeace.
Λαμβάνοντας υπόψη και αυτή την έρευνα, η Greenpeace καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επεκτείνει τους περιορισμούς που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ για συγκεκριμένα φυτοφάρμακα που βλάπτουν τις μέλισσες, ώστε η χρήση τους να απαγορευτεί πλήρως. Και επιπλέον, να απαγορεύσει πλήρως όλα τα υπόλοιπα φυτοφάρμακα που βλάπτουν τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές (ανάμεσά τους τα chlorpyrifos, cypermethrin και deltamethrin), να ενθαρρύνει την έρευνα και την ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης των ζιζανίων χωρίς τη χρήση χημικών και να προωθήσει την ευρεία εφαρμογή βιώσιμων αγροτικών πρακτικών.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
15.000 «όχι» στην επένδυση της KfW σε λιγνιτικές μονάδες
Τη φωνή 15.000 πολιτών, οι οποίοι μέσα σε έναν μήνα υπέγραψαν διαμαρτυρία κατά της χρηματοδότησης νέων λιγνιτικών μονάδων, με αφορμή την «Πτολεμαΐδα 5», παρέδωσε ο διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας, στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του κρατικού γερμανικού τραπεζικού ομίλου KfW.
Με δάνειο που ανέρχεται περίπου στο 50% του συνολικού κόστους και με τον ρόλο χρηματοπιστωτικού συμβούλου που έχει αναλάβει, η KfW αναδεικνύεται σε κύριο επενδυτή για τον λιγνίτη στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έχει ήδη ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσει τη νέα λιγνιτική μονάδα, καθώς οι εκπομπές CO2 της σχεδιαζόμενης νέας εγκατάστασης ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια που η ΕΤΕπ έχει θέσει.
Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει για την KfW είναι: γιατί στην Ελλάδα επιλέγει να υποστηρίξει τον άνθρακα, αντί να προωθήσει την ίδια καινοτόμο και περιβαλλοντικά φιλική στρατηγική που εφαρμόζει εντός γερμανικών συνόρων;
Η νέα μονάδα θα εκπέμπει περίπου 4,6 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα τον χρόνo. Οι εκπομπές ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας θα είναι περίπου διπλάσιες από το όριο των 550 gr/KWh που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση νέων ανθρακικών σταθμών. Εκτιμάται ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της νέας μονάδας θα κοστίζουν 92 εκατ. ευρώ το 2020, 184 εκατ. ευρώ το 2030 και περίπου 240 εκατ. ευρώ από το 2040 και μετά.
Οι δε απαιτούμενες ποσότητες νερού για τη λειτουργία της νέας μονάδας υπολογίζονται σε 14 εκατ. κυβικά μέτρα ετησίως. Θα προέλθουν από την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου. Οι λειτουργικές ανάγκες των ορυχείων θα απαιτήσουν επιπλέον 25 εκατ. κ.μ. ετησίως. Οι απορροές και τα λύματα θα καταλήγουν στο ρέμα Σούλου, το οποίο ρέει στη λίμνη Βεγορίτιδα (περιοχή Natura 2000) που είναι ήδη βαριά υποβαθμισμένη από τις μονάδες και τα λιγνιτωρυχεία της Πτολεμαΐδας.
Τάσος Σαραντής
