Ο πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, του πνευματικού σωματείου που δημιουργήθηκε το 1981 από θηρία της ελληνικής λογοτεχνίας μέσα σε κλίμα γενικής χαράς, ανακούφισης και ελπίδων, συνομιλεί με τον συγγραφέα Φίλιππο Δ. Δρακονταειδή. Τι έγινε όλα αυτά τα χρόνια; Ποια η στρατηγική του σήμερα;
Του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή
• Η Εταιρεία Συγγραφέων ιδρύθηκε το 1981 με πρωτοβουλία γνωστών πεζογράφων, ποιητών, μεταφραστών, όπως ο Αλέξανδρος Κοτζιάς, ο Μανόλης Αναγνωστάκης, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Παύλος Ζάννας. Εχουν περάσει τριάντα τρία χρόνια. Με την ιδιότητα του προέδρου του Δ.Σ., ποιος είναι ο απολογισμός;
«Η Εταιρεία ξεκίνησε με 170 ιδρυτικά μέλη, μεταξύ των οποίων οι Νάνος Βαλαωρίτης, Θανάσης Βαλτινός, Κική Δημουλά, Νίκος Εγγονόπουλος, Διδώ Σωτηρίου, Τίτος Πατρίκιος, Κώστας Ταχτσής, Γιώργος Χειμωνάς και ισόβιο επίτιμο πρόεδρο τον Ελύτη. Από τότε τα μέλη της διπλασιάστηκαν, έχουμε επίσης πολλά επίτιμα μέλη από την Ευρώπη, την Αμερική, ώς τη Γεωργία και τη Χιλή. Ο καταστατικός στόχος μας είναι να ενεργούμε ως σύνδεσμος μεταξύ των μελών, να προβάλλουμε το έργο τους και να υπερασπιζόμαστε την ελευθερία της έκφρασης. Ως προς την παρουσία της Εταιρείας εκτός των συνόρων, συμμετέχουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συγγραφέων, στο Διεθνές Συμβούλιο των Τριών Θαλασσών, στον συντονισμό του Ευρωπαϊκού Βραβείου Λογοτεχνίας για νέους πεζογράφους, σε διεθνείς εκθέσεις βιβλίου, φεστιβάλ κ.λπ. Επιπλέον το διοικητικό συμβούλιο συστρατεύεται με εκείνους οι οποίοι υπερασπίζονται θεσμούς που τίθενται σε κίνδυνο και την αφορούν καταστατικά (όπως το ΕΚΕΒΙ ή η ενιαία τιμή βιβλίου). Από το 1992 εκδίδουμε κάθε χρόνο το «Ημερολόγιο» της Εταιρείας και κατά διαστήματα μονογραφίες, βιβλιογραφίες, πεπραγμένα σημαντικών συνεδρίων, ποικίλα χρηστικά έντυπα και, κατά καιρούς, ενημερωτικά περιοδικά».
• Η Εταιρεία είχε την τύχη να αποκτήσει στέγη χάρη στη διαθήκη της Διδώς Σωτηρίου. Εκτός αυτής της κληρονομιάς, ποιοι άλλοι συνέβαλαν και συμβάλλουν στην επιβίωση και στο έργο της;
«Οι μόνοι πόροι της Εταιρείας Συγγραφέων προέρχονται από επιχορηγήσεις που έδινε μέχρι πρότινος το υπουργείο Πολιτισμού, από χορηγίες ιδρυμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, τη συμπαράσταση του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Εργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) και τις συνδρομές των μελών. Τα γραφεία της Εταιρείας είναι εγκατεστημένα στον ιστορικό χώρο της οδού Κοδριγκτώνος 8, απέναντι από το Πεδίον του Αρεως, που υπήρξε ιδιοκτησία της Διδώς Σωτηρίου και του ανιψιού της Νίκου Μπελογιάννη, γιου του Νίκου Μπελογιάννη και της Ελλης Παππά. Η Διδώ Σωτηρίου, ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας, και ο ανιψιός της δώρισαν το διαμέρισμα στο υπουργείο Πολιτισμού με τον όρο της παραχώρησής του ως μόνιμης στέγης για την Εταιρεία Συγγραφέων. Στο σπίτι αυτό έχουν διαμείνει, ιδίως στην Κατοχή, ιστορικές φυσιογνωμίες της λογοτεχνίας και της πολιτικής. Στο όνομά της η Εταιρεία απονέμει κάθε χρόνο το «Βραβείο Διδώ Σωτηρίου» σε προσωπικότητα που προβάλλει την ελληνική λογοτεχνία διεθνώς, όπως o Κλάουντιο Μάγκρις, o Μαρκ Μαζάουερ, o Εμμ. Κριαράς κ.ά. Φέτος επιλέξαμε τον διαπρεπή Ισπανό ελληνιστή Πέδρο Μπάδενας δε λα Πένια».
• Ποιες ήταν οι πρόσφατες δράσεις και ποιος είναι ο προγραμματισμός της Εταιρείας;
«Ο κατάλογος είναι μεγάλος. Θα σταθώ στον κύκλο σεμιναρίων στο Ιδρυμα Θεοχαράκη με θέματα τη γνώση και την ανάγνωση, τη λογοτεχνία και άλλους γνωστικούς τομείς, τη διεθνή συνάντηση σε συνεργασία με το «Μέγαρον Plus» και θέμα «Ο συγγραφέας σε περιβάλλον κρίσης», στον μαραθώνιο ποιητικού λόγου την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στην προετοιμασία για την έκδοση στα αγγλικά ενός τόμου «Greek Writers Today» και μιας «Μεγάλης Λογοτεχνικής Ανθολογίας» με δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενα των μελών μας, στο ειδικό «Βραβείο Γιάννης Βαρβέρης» σε πρωτοεμφανιζόμενο ποιητή ή ποιήτρια».
• Να συμπεράνουμε πως πρόκειται για την υλοποίηση μιας πολιτιστικής, συγγραφικής και δημιουργικής στρατηγικής;
«Προφανώς. Από τη μια, με τα λίγα οικονομικά μέσα που διαθέτουμε και σε πείσμα των καιρών, προσπαθούμε να προωθήσουμε συντονισμένα ένα πρόγραμμα προβολής του έργου των μελών μας και της ελληνικής λογοτεχνίας με εκδοτικές πρωτοβουλίες υψηλής ποιότητας και αισθητικής (παράλληλα με τη ριζική ανανέωση του site μας www.dedalus.gr) και από την άλλη να διευρύνουμε τις δραστηριότητές μας τόσο εκτός κέντρου (λ.χ. Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο) όσο και στο εξωτερικό με συμμετοχή σε διεθνείς εκδηλώσεις. Ολες οι δραστηριότητες συνοδεύονται, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, από πληροφοριακό και εποπτικό υλικό που παράγεται με τη συνεργασία αξιόλογων καλλιτεχνών και σημαντικών εκδοτικών φορέων».
• Εχουμε σήμερα στη διάθεσή μας το Μέγαρο Μουσικής, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, μια σειρά πολιτιστικών ιδρυμάτων, αναμένουμε την ολοκλήρωση των εργασιών στο Φαληρικό Δέλτα από το Ιδρυμα Νιάρχου, έχουμε σημαντικά κέντρα πολιτισμού στην επαρχία. Τι σημαίνει αυτή η άνθηση;
«Σημαίνει πως, ό,τι και να λέγεται, ο πολιτισμός δεν έπαψε να διατηρεί την αξία, την αίγλη και τη σημασία του. Ολα αυτά τα ιδρύματα επιδιώκουν να προσφέρουν υψηλή ποιότητα και ποικίλες καλλιτεχνικές δράσεις διεθνούς ενδιαφέροντος δίνοντας στο κοινό τους, αν μη τι άλλο, ένα μέτρο σύγκρισης του σημερινού γίγνεσθαι ανά τον κόσμο, σύγκριση που ασφαλώς ανεβάζει και τη στάθμη των δικών μας σταθερών. Οσο περισσότερο διαδίδεται η Τέχνη, τόσο λιγότερο μας τρομοκρατούν τα σκοτεινά αδιέξοδα και οι πολιτικές της επιχρυσωμένης μετριότητας».
* O Δημήτρης Καλοκύρης γεννήθηκε το 1948 στο Pέθυμνο, σπούδασε Nεοελληνική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη. Από το 1978 εργάζεται στην Aθήνα ως γραφικός σχεδιαστής. Συμπληρώνει 45 χρόνια που γράφει και σχεδιάζει βιβλία (ποίηση, πεζογραφία, δοκίμια, μεταφράσεις, φωτογραφία). Υπήρξε ιδρυτής και διευθυντής του λογοτεχνικού περιοδικού και των εκδόσεων «Tραμ» στη Θεσσαλονίκη, του περιοδικού «Xάρτης» στην Αθήνα και διατέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του περιοδικού «Tο Tέταρτο». Μετέφρασε σε αυτοτελείς εκδόσεις Λουκιανό, Γκαρθία Λόρκα και Mπόρχες. Επίσης, έχει κάνει εκθέσεις κολάζ και εικονογράφησε βιβλία για παιδιά. Τιμήθηκε δύο φορές με το Kρατικό Βραβείο Διηγήματος (1996 και 2002). Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, διατέλεσε αντιπρόεδρος, γενικός γραμματέας και τώρα πρόεδρος.
