Βόμβα δημόσιου και ιδιωτικού χρέους απειλεί και την ευρωζώνη, όπου συνεχίζει να καλπάζει στο 92,6% του ΑΕΠ. Γερμανοί οικονο μολόγοι θεωρούν μονόδρομο τις… δραστικές λύσεις

Του Μπάμπη Μιχάλη

Μπορεί η ευρωπαϊκή οικονομία να ανακάμπτει, μπορεί η Eurostat να ανακοίνωσε χθες ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στις χώρες της ευρωζώνης υποχώρησε πέρυσι στο 3% του ΑΕΠ -το χαμηλότερο επίπεδο από το 2008, την ίδια στιγμή όμως το δημόσιο χρέος των 17 χωρών του ευρώ συνεχίσει να καλπάζει στο 92,6% του ΑΕΠ. Και αν σε αυτό προστεθεί το συνεχώς αυξανόμενο χρέος του ιδιωτικού τομέα, τότε τη λύση σε αυτήν τη βραδυφλεγή βόμβα ενδεχομένως να μπορεί να δώσει τελικά μόνο ένα… κούρεμα.

«Η μόνη λύση είναι ένα δραστικό κούρεμα χρέους, που για τις χώρες της κρίσης θα πρέπει να αγγίξει τουλάχιστον το 30%», διατυμπανίζει ο Γερμανός σύμβουλος επιχειρήσεων, Ντάνιελ Στέλτερ. Στο περίεργο, για τον χρόνο που επιλέχθηκε να δημοσιευτεί, χθεσινό άρθρο της γερμανικής Deutsche Welle, o ειδικός σε θέματα χρηματοπιστωτικών κρίσεων υποστηρίζει ότι η κρίση των τελευταίων ετών δεν είναι απλά μια τραπεζική κρίση ή μια κρίση χρέους μεμονωμένων χωρών, αλλά κρίση χρέους ολόκληρου του δυτικού κόσμου.

Μετά την πτώση του Τείχους

Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει στο βιβλίο του «Bόμβα Χρέους Τρις», το χρέος των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών έχει διπλασιαστεί από το 1980 -από 160% στο 320% του ΑΕΠ- και αιτία είναι η λανθασμένη οικονομική και δημοσιονομική πολιτική που εφήρμοσε η αναπτυγμένη Δύση μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Οι βιομηχανικές χώρες δέχθηκαν ισχυρές πιέσεις για μείωση του κόστους παραγωγής, οι οποίες προέρχονταν κυρίως από τη χαμηλού εργατικού κόστους Ασία. Αντί όμως να επενδύσουν στην εκπαίδευση και στην καινοτομία, πολιτικοί και πολίτες επέλεξαν τον εύκολο δρόμο του δανεισμού. Ετσι, με τα δάνεια, οι μεν Αμερικανοί εκπλήρωναν το όνειρο της αγοράς κατοικίας η δε Ευρώπη χρηματοδοτούσε το κράτος πρόνοιας.

Ο γνωστός για τις ακραίες του θέσεις επικεφαλής του επικεφαλής του Ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, Χανς Βέρνερ Ζιν, υποστηρίζει σε αυτό το σημείο ότι, ειδικά για την κατακόρυφη αύξηση του χρέους των χωρών της Νότιας Ευρώπης, συνέβαλε και το ευρώ, που οδήγησε σε σημαντική πτώση του κόστους δανεισμού για ιδιώτες και δημόσιο εκεί, χρηματοδοτώντας την αύξηση των μισθών.

Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βόνης, Μόριτς Σούλαρικ, διαχωρίζει την ελληνική περίπτωση από αυτές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Η Ελλάδα ήταν μάλλον η εξαίρεση, ήταν όντως μια κρίση χρέους. Αντίθετα, οι περιπτώσεις της Ισπανίας και της Ιρλανδίας «ήταν κλασικές φούσκες ακινήτων, που χρηματοδοτήθηκαν με πολλά δάνεια, εν μέρει από το εξωτερικό, και κάποια στιγμή έσκασαν».

Η διάσωση των τραπεζών

Μέσω των προγραμμάτων διάσωσης των τραπεζών αυξήθηκε σημαντικά το χρέος των δυο χωρών, όμως τη μερίδα του λέοντος στα χρέη εξακολουθεί να έχει ο ιδιωτικός τομέας.

Από τα 2,5 τρισ. ευρώ που συσσωρεύει ως χρέος η Ισπανία, το 70% είναι ιδιωτικό, ενώ ανάλογη είναι η κατάσταση στην Ιρλανδία. Ετσι, ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα. Πράγματι, η επιστημονική ομάδα του Σούλαρικ μελέτησε 90 κρίσεις χρέους από το 1870 και διαπίστωσε ότι συνήθως οι δημοσιονομικές κρίσεις και τα χρηματοπιστωτικά κραχ είναι αποτέλεσμα των χρεών του ιδιωτικού τομέα.

Ομως, έως και σήμερα, η ευθύνη αποδίδεται από την πολιτική και οικονομική ελίτ της Ευρώπης αποκλειστικά στις υπερχρεωμένες χώρες, οι οποίες υποχρεώνονται στη συνέχεια σε άγριες περικοπές. Μήπως έχουμε μια λάθος συνταγή λόγω λανθασμένης διάγνωσης, αναρωτιέται η Deutsche Welle;

Ο Σέλτερ υπογραμμίζει, πάντως, ότι η περικοπή των δαπανών επιβαρύνει την ανάπτυξη και έτσι φρενάρει τη μείωση του χρέους, όπως και ότι ο νέος δανεισμός δεν βγάζει μια χώρα από την παγίδα του χρέους. Η μόνη λύση, λέει, είναι ένα δραστικό κούρεμα του χρέους, που για τις χώρες της κρίσης θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον στο 30% του ΑΕΠ.

Από την πλευρά του, ο Σούλαρικ συμφωνεί μόνο για την περίπτωση της Ελλάδας, η οποία διαφορετικά, όπως λέει, «είναι καταδικασμένη να κινείται με αυτό το υπέρογκο χρέος επί δεκαετίες στην κόψη του ξυραφιού».

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΣΟΟΥ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

34.800 υπογραφές ευρωσκεπτικιστών κατά ενδεχόμενου τρίτου πακέτου προς τη χώρα μας

ΒΕΡΟΛΙΝΟ Του Παντελή Βαλασόπουλου

Την ώρα που στις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωνε και επίσημα το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα, οι Γερμανοί δεξιοί ευρωσκεπτικιστές οργάνωναν στο Βερολίνο προεκλογικό σόου κατά της Ελλάδας, μπροστά στο γερμανικό Κοινοβούλιο. Το προεδρείο του κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» παρέδωσε στην Επιτροπή Αναφορών του Κοινοβουλίου 34.800 υπογραφές, ενάντια σε ένα τρίτο πακέτο στήριξης για την Ελλάδα.

Οι υπογραφές βρίσκονταν μέσα σε κουτί που έγραφε «Το χρέος είναι μεγαλύτερο, παρά την οικονομική στήριξη». Η συλλογή υπογραφών συνοδεύτηκε από κείμενο του κόμματος, στο οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης απέτυχε παταγωδώς, με καταστροφικές συνέπειες για την Ελλάδα και τον Γερμανό φορολογούμενο και με αναπόφευκτο ένα δεύτερο κούρεμα. Στην κατάσταση αυτή, τυχόν τρίτο πακέτο στήριξης δεν σημαίνει τίποτε λιγότερο από κατασπατάληση χρημάτων των φορολογουμένων. Η Ελλάδα είναι ένα βαρέλι δίχως πάτο και έχει έρθει η ώρα της εναντίωσης στην αποτυχημένη πολιτική διάσωσης και στην απώλεια και άλλων χαμένων χρημάτων».

Πάντως, οι 34.800 υπογραφές που συγκέντρωσε το δεξιό ευρωσκεπτικιστικό κόμμα θεωρούνται πολύ λίγες, ενώ οι τελευταίες δημοσκοπήσεις –που αφορούν τις ευρωεκλογές- δίνουν στο κόμμα 5,5%, κάτι που δεν ανησυχεί τη γερμανική κυβέρνηση.

Σε απάντησή του ο υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κάπφερερ, δήλωσε ότι τα τελευταία στοιχεία από την Ελλάδα αποδεικνύουν πως η χώρα έχει κάνει προόδους και ότι τα χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων δεν πάνε χαμένα. Χθες, γερμανικά ΜΜΕ έκαναν αναφορές στην επίσημη επιβεβαίωση από τις Βρυξέλλες του ελληνικού πρωτογενούς πλεονάσματος, με τίτλους όπως αυτός του κρατικού δικτύου ARD, «Ελπίδα και πάλι για τις υπό κρίση χώρες». Στο ρεπορτάζ αναφέρθηκε πως υπάρχει και πάλι ελπίδα ανάκαμψης της Ελλάδας, παρά το γεγονός ότι το δημόσιο χρέος της έχει αυξηθεί. Η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος φέρνει πιο κοντά την έξοδο από την κρίση και επιτρέπει σε ξένους επενδυτές να επανακάμψουν στη χώρα.