Διάλειμμα στην εποχή των μουσικών τρίο
Του Δημήτρη Γκιώνη
Να κάνω ένα μεταπασχαλινό διάλειμμα σήμερα, μερικές δεκάδες χρόνια πίσω, όπου στη μουσική μας ζωή κυριαρχούσαν τα τρίο (καμιά σχέση με τις σύγχρονες συφοριασμένες τρόικες), άλλα μεγαλύτερης άλλα μικρότερης αποδοχής και διάρκειας, από τα οποία κάποια στιγμή μέλη τους αποκόπηκαν κι έκαναν τη δική τους καριέρα. Μερικά αναγνωρίζονται ώς τις μέρες μας λόγω της συμμετοχής τους σε ελληνικές ταινίες.
Αφορμή, το ετήσιο ημερολόγιο του Συλλόγου Φίλων του Ελαφρού Τραγουδιού, που φέτος είναι αφιερωμένο στα «Μελωδικά τρίο μιας εποχής που μεσουράνησαν». Γράφει προλογίζοντας ο πρόεδρος του συλλόγου, δημοσιογράφος και συγγραφέας Παύλος Ναθαναήλ:
Του ρεύματος
«[…] πολλά φωνητικά τρίο έλαμψαν στο στερέωμα, ακολουθώντας το ρεύμα της εποχής και επηρεασμένα από λατινικά τρίο. Κάθε τρίο σημείωνε μεγάλη ή μικρότερη επιτυχία. Υπήρχαν τρίο που μέσα από αυτά βγήκαν μεγάλα ονόματα, όπως η Μαίρη Λω, ο Πολυμέρης, η Μάριον Σίβα κ.ά.». Και η γενική γραμματέας, διαχρονική πρέσβειρα του ελαφρού τραγουδιού, Ελίζα Μαρέλλι, αναφερόμενη στους σκοπούς του συλλόγου:
«Ο Σύλλογός μας δημιουργήθηκε από ανθρώπους με βαθιά πεποίθηση ότι βασική παράμετρος για την πολιτιστική ανάπτυξη είναι πάντα η παιδεία των δημιουργών και του κοινού». Κι ας προστεθεί ότι στις δραστηριότητες του συλλόγου είναι η οργάνωση μουσικών εκδηλώσεων, κυρίως στην αίθουσα του «Παρνασσού».
Ο χώρος δεν μου επιτρέπει ν’ αναφερθώ διεξοδικά και στα 15 τρίο που περιλαμβάνει το ημερολόγιο. Θα σταθώ περισσότερο σ’ αυτά που εκτιμώ ως πιο γνωστά:
Τρίο Καντσόνε. Απαρτιζόταν από τους Φίλιππο Παπαθεοδώρου, Γιώργο Πετσίλα και Κώστα Τρούπστιο. Ξεκίνησε τέλος του ’50, μετονομάστηκε Τρίο Athenee, βγήκε στο εξωτερικό ως Les Atheniens, ένωσε την τύχη του με τη Νάνα Μούσχουρη, την οποία παντρεύτηκε ο Πετσίλας. Κράτησε ώς το 1975.
Τριο Κιτάρα. Μετράει από τις αρχές του ’50 και κράτησε δύο δεκαετίες. Το αποτελούσαν οι Γιώργος Δημάκης, Γιώργος Ζαφειρίου, Γιώργος Κεφάλας. Συνεργάστηκαν κυρίως με τον Γιώργο Μουζάκη και πρωτοτραγούδησαν τη διεθνή επιτυχία «Τι είν' αυτό που το λένε αγάπη».
Και Πολυμέρης
Τρίο Μουτσάτσος. Βραχύβιο τρίο, που δημιουργήθηκε την περίοδο της κατοχής, με επικεφαλής τον Φώτη Πολυμέρη (από τους πιο αντιπροσωπευτικούς του ελαφρού τραγουδιού). Οι άλλοι δύο ήταν οι αδελφοί Χαράλαμπος και Γιώργος Μαλλίδης. Στην τελευταία του εμφάνιση (1943) συνέπραξε η Ρένα Βλαχοπούλου.
Τρίο Σταρ. Βραχύβιο επίσης συγκρότημα – εμφανίστηκε το 1945 και το ενδιαφέρον εστιάζεται στο γεγονός ότι απαρτιζόταν από τη Μαίρη Λω, τη μετέπειτα πρωταγωνίστρια ηθοποιό Βέρα Ζαβιτσιάνου και την αδελφή της Μαρί.
Τrio Bel Canto. Mε (στο αρχικό σχήμα, γιατί αργότερα άλλαξε) τους Ευάγγελο Μεταξά, Μπάμπη Τσομπανάκη και Γιάννη Παπαμακαρίου. Γόνιμη συνύπαρξη με τον Νίκο Γούναρη, εδώ και στο εξωτερικό.
Να αναφέρω εν τάχει τα άλλα τρίο που περιλαμβάνονται στο ημερολόγιο: Andrews Sisters (Eλληνοαμερικανίδες, που διέπρεψαν στην Αμερική). Τρίο Βάμπαρη. Τρίο Μπριλλάντε. Τρίο Μέλοντυ. Τρίο Αρμονία. Τρίο Ορφέο. Τρίο Λατίνο. Τρίο Γκρέκο. Trio Athenian. Τρίο Αλεξ. Τρίο Μορένο.
Τελειώνοντας, να προσθέσω ότι μιλάμε για μια εποχή όπου η Ελλάδα πάσχιζε να επουλώσει τις πληγές της έπειτα από μια άγρια κατοχή κι έναν εμφύλιο, με το συνεχές κυνήγι των «αντιφρονούντων», αλλά και μια ανεμελιά που εκφραζόταν και με το τραγούδι, το πιο προσιτό μέσο ψυχαγωγίας.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Στο πλαίσιο
«Τι δουλειά έχουν οι άνθρωποι της τέχνης στην πολιτική – ειδικότερα στον βαθμό που χρησιμοποιούνται σαν κερασάκι;» το ερώτημα. Ωστόσο (κάτι σαν απάντηση), εκπροσωπούν μια τάξη που και προβλήματα, και λόγο, ως εκ τούτου, (πρέπει να) έχει. Οπότε μετράει η αποτελεσματικότητα της παρουσίας τους. Και, εν πάση περιπτώσει, από πού και ώς πού η πολιτική είναι φέουδο δικηγόρων, γιατρών, τεχνοκρατών και άλλων συναφών κοινωνικών ομάδων;
«Είναι προτιμότερο ένας καλλιτέχνης να γράφει ανορθόγραφα και να κάνει καλά, παρά να γράφει με καλλιέπεια και να κάνει κακά!» έλεγε ο εσκεμμένα ανορθόγραφος αείμνηστος Μποστ, αιτιολογώντας την υποψηφιότητά του στις εκλογές του 1964, με την ένδοξη τότε ΕΔΑ (με συνυποψήφιους τον Μίκη Θεοδωράκη –ο μόνος που εξελέγη–, τον Γιάννη Ρίτσο και τον ηθοποιό Τζαβαλά Καρούσο). Το πρόβλημα είναι όταν ένας προβεβλημένος καλλιτέχνης (βάλτε και τους αθλητές), με αμφίβολες (ή και καθόλου) πολιτικές ικανότητες μετράει περισσότερο από κάποιον ικανό μεν, άγνωστο δε.
Πάει και ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, που δόξασε τη χώρα του, και γενικά τη λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία, με τη διεθνή απήχηση των έργων του. Δεν υπάρχει βιβλιόφιλος Ελληνας, εκτιμώ, που να μην έχει «ταξιδέψει» μαζί του.
Ιδού κι ένας πρωθυπουργός που ξέρει να ψέλνει και να εκθειάζει το ιερό φως. Αποστομωτική, νομίζω, απάντηση στον ανίερο που αμφισβήτησε μεγαλοβδομαδιάτικα (με συνέπεια να αποβληθεί από το «Ποτάμι») την ιερότητα του εξ Ιεροσολύμων ιερού φωτός, με τιμές αρχηγού κράτους. Η εκλογική πελατεία ας το εκτιμήσει.
ΚΑΙ… Πρέπει να μάθουμε να ζούμε χωρίς να ζούμε.
