Του Γιώργου Σταματόπουλου
Διερχόμαστε, ιστορικά, μια από τις χειρότερες περιόδους της πολιτικής. Δεχτήκαμε την ήττα της κοινωνίας, χάσαμε το όριο της αξιοπρέπειας, αποκτήσαμε συνείδηση (;) δούλου και ανελεύθερου πολίτη· έτσι καταντήσαμε: χωρίς νόημα και ελπίδα και κάποιο, διάολε, όραμα για μας, τα παιδιά μας, τους επόμενους. Ποια είναι η παρακαταθήκη μας; Ελάτε, ας γελάσουμε με απίστευτη πίκρα, όλοι μαζί. Εντάξει, πάντα κολοβή ήταν η δημοκρατία μας, από την ίδια πάστα είναι φτιαγμένοι οι άρχοντές μας, αλλά τούτο δω που συμβαίνει σήμερα στη χώρα δεν έχει ματαγίνει· τέτοια αρχοντική αναίδεια και κυνισμός και δειλία και δουλοφροσύνη μόνο στην κατοχική κυβέρνηση μπορούμε να αναγνωρίσουμε. Φρίκη!
Αλλά, να: είναι η ευκαιρία της κοινωνίας να αξιολογήσει την εξουσία που της έχει επιβληθεί (εν πολλοίς με τη θέλησή της), αλλά και να αυτοερευνηθεί και, γιατί όχι, να αυτοαξιολογηθεί. Δεν μας παρουσιάζονται πολλές τέτοιες δυνατότητες, εννοώ στην κοινωνία: να μετρηθεί, να ζυγιστεί, να βαθμολογήσει και να βαθμολογηθεί. Ας αποφασίσουμε ότι τέλειωσε ο νήδυμος, ο μακάριος ύπνος μας τέλος πάντων, η εποχή της ασυνειδησίας. Διαφορετικά, εάν δεν ομονοήσουμε δηλαδή στο ότι πάνω απ' όλα είναι η ζωή, η αξιοπρέπεια, θα υποστούμε ολοκληρωτισμούς και βαθιά σκοτάδια, τα οποία και θα κληροδοτήσουμε. Αυτό θέλαμε; Γι' αυτό γεννηθήκαμε;
Οσο ανίκανοι κι αν αποδειχτήκαμε να χειριστούμε την ελευθερία μας, ε, στο βάθος γνωρίζουμε ότι αλλιώς έπρεπε να είναι η ζωή: με παιγνίδι, με σχόλη, με χορούς και συγκίνηση, όχι με άγχος, με μίσος και μνησικακία, όχι με φόβο και πανικό, όχι με ψυχοφάρμακα, όχι με ρουφιανιά… Πού πήγε η διανοητική μας ικανότητα; Πού χάθηκε το πάθος για συνύπαρξη; Γιατί εξορίσαμε τόσο εύκολα την ομορφιά, την αισθητική, τη γλώσσα, τη μνήμη, το όραμα;
Ποιος δαίμονας μαλάκωσε το μυαλό μας και το έκανε χυλό; Σιγά τα ερωτήματα, θα πει κάποιος και με το δίκιο του. Αν, όμως, ξεχάσουμε και αυτά τα ερωτήματα, χαθήκαμε· κυριολεκτικά και όχι αλληγορικά. Θα πάψουμε να θυμόμαστε ότι, διάβολε, κάποτε ήμασταν άνθρωποι, με μυαλό και πάθη, με έρωτα και συγκίνηση, έστω και λίγες φορές στη ζωή μας. Αλλά υπήρξαν αυτές οι λίγες στιγμές, τις βιώσαμε, μας πήγαν ένα βήμα παραπάνω στην κλίμακα του νοήματος.
Στο χέρι μας είναι το κάποτε να το κάνουμε τώρα· λίγο νιονιό να διαθέσουμε μας πρέπει, όχι τίποτα, σπουδαίο άλλο τι, νιονιό. Και ίσως μέσα απ' αυτήν τη μετατροπή ανακαλύψουμε νέους τρόπους επικοινωνίας, πιο απλούς· δεν λέω ότι θα είναι ήσυχοι αυτοί οι τρόποι, ίσως να είναι και πιο εκρηκτικοί, αλλά θα είναι δικοί μας, όχι της εξουσίας· δεν θα μας επιβάλλονται άνωθεν, θα είναι δικοί μας, προϊόν εκστατικής λογικής ή λογικής έκστασης, ανθρώπινοι τέλος πάντων. Τέλος πάντων, ναι. Μπορούμε π.χ. να σώσουμε την Παιδεία και την Υγεία, με εθνικό φρόνημα κινούμενοι, όχι με ιδεολογικό-ταξικό· να σταθούμε δηλαδή στα πόδια μας πολιτισμικά, να πατήσουμε γερά σε τούτα τα χώματα (ελληνικά, ευρωπαϊκά, οικουμενικά). Ισως έτσι πάψουμε να είμαστε αθύρματα σε αρρωστημένη θέληση εξουσιαστών τυχοδιωκτών, που τώρα τους ψηφίζουμε και τους χειροκροτάμε, οι θλιβεροί εμείς.
