Του Γιάννη Σβώλου
Σταμάτησε να δίνει ρεσιτάλ στα 31 του για να αφιερωθεί στις ηχογραφήσεις και πρέσβευε ότι «η δικαίωση της τέχνης βρίσκεται στην εσωτερική φωτιά που ανάβει βαθιά στις καρδιές των ανθρώπων και όχι στις ρηχές, εξωτερικευμένες, δημόσιες εκφάνσεις της».
Χαρισματική, όσο και αντιφατική προσωπικότητα, με σοβαρά, φανερά ψυχολογικά προβλήματα και αναρίθμητες ιδιορρυθμίες, ο 22χρονος πιανίστας Γκλεν Γκουλντ (1932-1982) έγινε διάσημος μέσα σε μια νύχτα όταν, το 1956, κυκλοφόρησε η πρώτη από τις δύο ηχογραφήσεις του των Παραλλαγών Γκόλντμπεργκ του Μπαχ.
Οπως οι Τέσσερις Εποχές του Βιβάλντι, το έργο αυτό βρισκόταν ακόμη τότε εκτός ρεπερτορίου, όμως η τεχνικά ασυναγώνιστη ερμηνεία του το καθιέρωσε˙ κι ας έπαιζε με ιλιγγιώδεις ταχύτητες, κι ας είχε κόψει πολλές επαναλήψεις που προβλέπει ο συνθέτης.
Οι ενθουσιώδεις θιασώτες του προσκυνούν τη μυθική αυτή ερμηνεία ως Ευαγγέλιο της μπαχιανής ορθοδοξίας˙ άλλοι απλώς την προσπερνούν ως ακραία ιδιόρρυθμη. Ενας από τους σημαντικότερους μουσικούς του 20ού αιώνα, ο Γκλεν Γκουλντ υπήρξε επίσης συγγραφέας, συνθέτης, αρχιμουσικός και, κυρίως, παραγωγικότατος δημιουργός εκπομπών για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση.
Η διεθνής φήμη του, όπως αυτή της Κάλλας, αντί να φθίνει συνεχίζει να αυξάνεται. Πεθαίνοντας πρόωρα, άφησε πίσω του μεγάλη, ανθεκτική στον χρόνο κληρονομιά ηχογραφήσεων, η αισθητική και η αύρα των οποίων αποτυπώνουν γλαφυρά το πνεύμα της εποχής.
Αυτοβιογραφία με εικόνες και αφηγήσεις
Με αφορμή την συμπλήρωση 70 χρόνων ελληνοκαναδικών διπλωματικών σχέσεων η Πρεσβεία του Καναδά σε συνεργασία με το Ιδρυμα Ωνάση διοργανώνουν ένα διήμερο αφιέρωμα στον Γκουλντ που, αν ζούσε, φέτος θα ήταν 80 ετών.
-Απόψε, στις 7 μ.μ., στη Μικρή Σκηνή τής Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, ο Κώστας Πηλαβάκης, αντιπρόεδρος του κλασικού τμήματος της δισκογραφικής εταιρίας Universal Music Group International, και ο Τζέιμς Εστρεχ, μουσικοκριτικός της εφημερίδας New York Times, θα συζητήσουν δημόσια για τη σύνθετη σχέση του Γκουλντ με τις διαδικασίες της συναυλίας και της ηχογράφησης, αλλά και τις επιπτώσεις των νέων μέσων στην εκτέλεση, τη διανομή και την πρόσληψη της κλασικής μουσικής. Εκ μέρους της Στέγης τη συζήτηση θα συντονίσει ο Χρήστος Καρράς.
Στη διάρκειά της, το κοινό θα έχει ευκαιρία να γνωρίσει σημαντικά δείγματα της δημιουργικότητας του Γκουλντ ως παραγωγού ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ. Πρόκειται για δύο μέρη από την Τριλογία της μοναξιάς (Solitude Trilogy), που παραχώρησε η Καναδική Ραδιοφωνία.
Στα ντοκιμαντέρ «Οι αργοπορημένοι» (The Latecomers, 1969) και «Η ιδέα του Βορρά» (The Idea of North, 1967), που μιλούν για τη ζωή στις απέραντες, παρθένες εκτάσεις του καναδικού Βορρά, δεσπόζει διάθεση «αποτραβήγματος από τον κόσμο». Συνιστούν ό,τι πλησιέστερο σε μια αυτοβιογραφική κατάθεση ήταν διατεθειμένος ο Γκουλντ να προσφέρει μέσω ραδιοφώνου.
Αργότερα την ίδια μέρα, θα προβληθεί «Το Τορόντο του Γκλεν Γκουλντ» (Glenn Gould’s Toronto, 1979), μια ταινία-θρύλος, που οι όψιμοι θιασώτες του Καναδού πιανίστα αναζητούσαν επί χρόνια. Η ταινία συνιστά μέρος σειράς 13 ωριαίων ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη και παραγωγού Τζον Μαγκρίβι, τα οποία παρουσιάζουν μεγαλουπόλεις της Δύσης μέσα από την ματιά κάποιας εμβληματικής καλλιτεχνικής προσωπικότητας εκάστης χώρας.
Ο ηθοποιός Πίτερ Ουστίνοφ γίνεται ξεναγός στο Λένινγκραντ, ο σκηνοθέτης Τζόναθαν Μίλερ στο Λονδίνο, η Γερμανίδα ποπ τραγουδίστρια Χίλντεγκαρντ Κλεφ στο Βερολίνο, ο σκηνοθέτης Τζον Χιούστον στο Δουβλίνο, η Μελίνα Μερκούρη στην Αθήνα.
Εχοντας αναχθεί σε ζωντανό καλλιτεχνικό τοπόσημο του Τορόντο, ο 45χρονος Γκουλντ δίνει ένα πολλαπλά ενδιαφέρον πορτρέτο της γενέτειράς του, στην οποία έδρασε ως καλλιτέχνης και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του˙ ταυτόχρονα, ο τρόπος παρουσίασης και τα σημεία που επιλέγει να εστιάσει συνθέτουν ένα ψυχολογικό πορτρέτο του εαυτού του. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη, με δελτία εισόδου.
-Την Πέμπτη, στην ίδια αίθουσα, στις 7.30 το απόγευμα, θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου «Γκλεν Γκουλντ – Σκέψεις για τη μουσική» σε μετάφραση και επιμέλεια Στέφανου Θεοδωρίδη (εκδ. Νεφέλη, 2012), ενώ στις 9.00 η 21χρονη ανερχόμενη Ελληνοκαναδή πιανίστρια Μαρίκα Μπουρνάκη θα δώσει ένα ρεσιτάλ ερμηνεύοντας έργα Μπαχ, Μπετόβεν, Ραχμάνινοφ, Σοπέν και Σούμαν. Η είσοδος στην βιβλιοπαρουσίαση είναι ελεύθερη με δελτία εισόδου. Στο ρεσιτάλ, εισιτήρια 18 ευρώ, μειωμένα 10.
