Παγκόσμια Ημέρα για την Αντίρρηση Συνείδησης η 15η Μαΐου, αλλά η Ελλάδα την τιμά με τη δίκη ενός παλαιού αντιρρησία, του Δημήτρη Σωτηρόπουλου, σήμερα στο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης
→Οι Eλληνες πολίτες που δεν απέκτησαν ποτέ την ιδιότητα του στρατιώτη δικάζονται από στρατιωτικά δικαστήρια ως ανυπότακτοι και όχι πολιτικά, γεγονός που καταγγέλλεται ως αντισυνταγματικό
Της Ιωάννας Σωτήρχου
Με τα θύματα πολέμων να θαλασσοπνίγονται στη γειτονιά μας, την Ουκρανία μια θρυαλλίδα στην ίδια την ήπειρό μας και το στοίχημα της Ενωμένης Ευρώπης να ωχριά μπροστά στους αναδυόμενους εθνικισμούς, φέτος, είναι μια χρονιά μνήμης καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από το ξέσπασμα του «Μεγάλου Πολέμου».
Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος αφάνισε σχεδόν τέσσερις Ελλάδες σε πληθυσμό: πάνω από 30 εκατομμύρια οι νεκροί και οι σακατεμένοι που άφησε πίσω του. Μας δίδαξε άραγε κάτι;…
Στις 15 Μαΐου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την Αντίρρηση Συνείδησης. Η χώρα μας θα την «τιμήσει» δύο μέρες νωρίτερα. Σήμερα ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος, από τους παλαιότερους αντιρρησίες συνείδησης και συνιδρυτής του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης, πρόκειται να δικαστεί από το Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης με την κατηγορία της «ανυποταξίας σε περίοδο γενικής επιστράτευσης»: ως τρίτεκνος μπορεί να μην υποχρεούται να υπηρετήσει, όμως έχει να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι πριν από 22 χρόνια, το 1992, όταν κλήθηκε, δεν παρουσιάστηκε αλλά διακήρυξε δημόσια τον φιλειρηνισμό του και την εναντίωσή του στη βία.
Διώξεις και συλλήψεις
Η εναλλακτική θητεία θεσπίστηκε, εν τω μεταξύ, το 1997 αλλά στην πράξη το δικαίωμα αυτό σχεδόν ποτέ δεν αναγνωρίζεται. Πέρσι από τις 9 αιτήσεις που κατατέθηκαν στην αρμόδια κρατική Γνωμοδοτική Επιτροπή απορρίφθηκαν οι 8 από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάστηκαν σε σχετική εκδήλωση της Διεθνούς Αμνηστίας.
Από την άλλη μεριά, οι διώξεις κατά των αντιρρησιών και των ολικών αρνητών στράτευσης κλιμακώθηκαν με συλλήψεις και επανειλημμένες διώξεις σε νέους ανθρώπους που έχουν δημοσίως αποκηρύξει τον μιλιταρισμό, αλλά δεν έχουν τύχει αναγνώρισης.
Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τον νόμο, η πολιτεία έχει τη δυνατότητα να ασκεί συνεχείς και αλλεπάλληλες διώξεις για το ίδιο αδίκημα: ο ανυπότακτος ή αντιρρησίας κάθε φορά που καλείται να στρατευθεί διώκεται ξανά, και η νέα ποινή του προστίθεται στην προηγούμενη, κατά παράβαση του άρθρου 14 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα.
Στην εκδήλωση ομιλητής ήταν ο Μουράτ Κανατλί, αντιρρησίας συνείδησης από τη Βόρειο Κύπρο που μίλησε για την προσωπική του διαδρομή, επίσης μια διαδρομή διώξεων από το 2009 που διακήρυξε πως δεν επιθυμεί να συμμετάσχει σε κανέναν πόλεμο και κατά συνέπεια ούτε στην προετοιμασία του, αφού «αν γινόταν πόλεμος στην Κύπρο δεν θα έπαιρνα το μέρος κανενός. Ποιοι είναι οι εχθροί μας; Οποιοσδήποτε βρίσκεται από την άλλη μεριά του συρματοπλέγματος; Είναι εχθροί οι φίλοι μου που πίνω μαζί τους καφέ;…».
Ενημέρωσε επίσης για τις δυσκολίες στην αναγνώριση των αντιρρησιών σε ένα καθεστώς που θεωρεί τη στρατιωτική υπηρεσία όχι απλώς «ιερή» αλλά και ένα μέσο εκπαίδευσης «για την αναπαραγωγή και την ανενδοίαστη αποδοχή του σοβινισμού και της εχθρότητας».
Ωστόσο και η Ελλάδα δεν είναι παράδειγμα στον σεβασμό αυτού του δικαιώματος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Σωτηρόπουλος, στη χώρα μας υπάρχουν αρκετές δεκάδες ιδεολογικών αντιρρησιών συνείδησης, πάνω από 150, στους οποίους περιλαμβάνονται όσοι επιθυμούν να εκπληρώσουν εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία και αυτοί που αρνούνται οποιαδήποτε υποχρέωση απέναντι στο κράτος. Πέρα από τους εκατοντάδες θρησκευτικούς αντιρρησίες, που απολαμβάνουν διαφορετική αντιμετώπιση, υπάρχουν και περισσότεροι από 30.000 ανυπότακτοι εντός και εκτός Ελλάδος.
Κατέδειξε έτσι ότι «η υπόθεση της άρνησης στράτευσης δεν αφορά μια μικρή μειοψηφία. Από την εμπειρία μας ―συνομιλώντας τα τελευταία 25 χρόνια με ανυπότακτους― μπορούμε με βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι σημαντικός αριθμός ανυπότακτων είναι αντιρρησίες συνείδησης οι οποίοι προτιμούν να παραμείνουν στην αφάνεια παρά να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του νόμου».
Για την ελληνική νομοθεσία αντιρρησίας συνείδησης είναι μόνον όποιος αναγνωρίζεται από την αρμόδια κρατική επιτροπή. Σε κάθε άλλη περίπτωση ακόμη και έχοντας εξηγήσει δημόσια τους λόγους άρνησης της στρατιωτικής θητείας, όχι απλώς δεν είσαι αντιρρησίας, αλλά θεωρείσαι ανυπότακτος και υφίστασαι ποινικές συνέπειες. Επιπλέον, η διάρκεια της κοινωνικής υπηρεσίας, 15 μήνες έναντι 9 της στρατιωτικής, θεωρείται τιμωρητική ενώ εποπτεύεται από τον Στρατό.
Οι Ελληνες πολίτες που δεν απέκτησαν ποτέ την ιδιότητα του στρατιώτη, ως ανυπότακτοι δικάζονται από στρατιωτικά δικαστήρια και όχι πολιτικά, γεγονός που καταγγέλλεται ως αντισυνταγματικό. Κάποιος που είναι ήδη στρατευμένος δεν έχει τη δυνατότητα να γίνει αντιρρησίας, ενώ η ολική άρνηση στράτευσης είναι ποινικό αδίκημα και εκτός της φυλάκισης επισύρει διοικητικές κυρώσεις που παραβιάζουν πολιτικά και ατομικά δικαιώματα: το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, την έκδοση ταυτότητας και διαβατηρίου κ.ά.
Πρόστιμο 6.000 ευρώ!
Το χειρότερο; Σε κάθε ανυπότακτο επιβάλλεται πρόστιμο 6.000 ευρώ, που μπορεί να πολλαπλασιαστεί έπειτα από κάθε πρόσκληση σε κατάταξη που οδηγεί σε νέα ανυποταξία. Απόφαση του 2011, από τον τότε υπουργό Αμυνας Ευάγγελο Βενιζέλο. Το πρόστιμο κοινοποιείται στη ΔΟΥ και εφόσον δεν πληρωθεί οδηγεί σε κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. Ετσι «από απόστολο της ειρήνης και του αφοπλισμού αυτόματα σε μετατρέπει σε οφειλέτη του Δημοσίου», παρατήρησε ο Σωτηρόπουλος.
Οσο για το πογκρόμ συλλήψεων αντιρρησιών τον τελευταίο ενάμιση χρόνο; Σύμφωνα με την ερμηνεία του, αυτό συμβαίνει διότι «οι αντιρρησίες συνείδησης αμφισβητούν τη διάθεση δισεκατομμυρίων στην αγορά όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού» και θεωρούν ότι «ο Στρατός συνέβαλε καθοριστικά στην πτώχευση της χώρας». Αμφισβήτησε την «εθνική στρατηγική ανάπτυξης του στρατεύματος» καθώς η Ελλάδα «αναλογικά έχει τους περισσότερους αξιωματικούς ανά φαντάρο από οποιονδήποτε άλλο στρατό της Δύσης και για τη διατήρηση των στρατοπέδων της επαρχίας αποφασίζει ο τοπικός εμπορικός σύλλογος».
Μίλησε ακόμη και για τα συμφέροντα που θίγονται από τον αγώνα τους για την κατάργηση της υποχρεωτικής στράτευσης: «Θα στείλει στην ανεργία χιλιάδες αξιωματικούς και θα αφαιρέσει από τα γραφεία των πολιτευτών ένα αντικείμενο στο οποίο καθημερινά διαπρέπουν: τα ρουσφέτια και τις μεταθέσεις των φαντάρων».
Και τέλος, μίλησε για το όνειρό του: να καταργηθεί η στρατιωτική θητεία, να συρρικνωθούν οι πολεμικοί εξοπλισμοί και η Μεσόγειος να μετατραπεί σε θάλασσα ειρήνης και συμφιλίωσης.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Τα κίνητρά μου…
«Κίνητρό μου είναι η ιδεολογική αντιπαλότητα με τη βία, σε κάθε της έκφανση, ακόμη κι όταν αυτή χρησιμοποιείται για «επαναστατικούς» υποτίθεται σκοπούς. Κίνητρό μου είναι η διαφωνία μου με την κατεστημένη ιδεολογία που αναγορεύει τον στρατό σε αναγκαία συνθήκη για τη διασφάλιση της ειρήνης. Κίνητρό μου είναι η συμπαράσταση στον καταφρονημένο Ελληνα και Τούρκο βιοπαλαιστή που βλέπει το προϊόν του καθημερινού του μόχθου να μετατρέπεται σε όπλα μαζικής αλληλοεξόντωσης».
