Ο γνωστός αρχιτέκτονας και εικαστικός προόριζε την έκθεσή του για το ανακαινισμένο Φιξ. Τελικά, όμως, η προσωρινή στέγη του ΕΜΣΤ αναδεικνύει τη βασική της ιδέα, που είναι τα εγκαταλειμμένα οικοδομήματα (μερικά από αυτά, εμβληματικά της Αθήνας) και η μεταμόρφωσή τους σε κάτι άλλο
*«Η επόμενη συνέντευξη Τύπου θα γίνει στο νέο κτίριο και δεν θα αργήσει», υποσχέθηκε με αινιγματικό χαμόγελο η Αννα Καφέτση. Σύμφωνα με πληροφορίες, καταβάλλονται προσπάθειες για να γίνουν τα εγκαίνια του Φιξ τον Ιούλιο, προκειμένου να μη χαθεί η τουριστική περίοδος και Ελληνες και ξένοι να ανακαλύψουν το «διαμάντι» της λεωφόρου Συγγρού
Της Παρής Σπίνου
Aρχικά, η έκθεση του γνωστού αρχιτέκτονα και εικαστικού Ανδρέα Αγγελιδάκη «Κάθε τέλος είναι μια αρχή» ήταν προγραμματισμένη για το νέο κτίριο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, στο ανακαινισμένο Φιξ. Τελικά, εγκαινιάζεται σήμερα στην προσωρινή του στέγη, στο Ωδείο Αθηνών. Οπως αποδεικνύεται, είναι η πιο κατάλληλη επιλογή, καθώς έτσι αναδεικνύονται οι ιδέες και οι αλληγορίες της έκθεσης, που έχει αφετηρία το κτίριο-ερείπιο. «Μετατίθενται συνεχώς τα όρια της αρχής και του τέλους αυτού του μουσείου», λέει χαρακτηριστικά η διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Αννα Καφέτση.
Η έκθεση του Ανδρέα Αγγελιδάκη έχει αναδρομικό χαρακτήρα και ταυτόχρονα αποτελεί εργαστήριο πειραματισμού. Περιλαμβάνει 40 έργα (αρχιτεκτονικές μελέτες, εγκαταστάσεις, τρισδιάστατες εκτυπώσεις, βιντεοπροβολές) από όλες τις περιόδους της δουλειάς του. Εστιάζει στο εγκαταλειμμένο οικοδόμημα και τη μεταποίηση, μετατροπή, μεταμόρφωσή του σε κάτι άλλο. Για παράδειγμα, ένας σωρός από χαρτόκουτα διαδικτυακών αγορών, κοχύλια και σφουγγάρια που ο ίδιος βρήκε στην παραλία, ακόμα κι ένα σύννεφο, μετατρέπονται σε κατοικίες με ποιητικά ονόματα όπως «Shell House» και «Συννεφόσπιτο».
Αλληγορικά η έκθεση παραπέμπει στην ανάπλαση του Φιξ. Οχι τυχαία, στο βίντεο «Το κτίριο που περπατάει», το εργοστάσιο που σχεδίασε ο Ζενέτος μεταμορφώνεται σε ένα υβριδικό, τύπου transformer, μουσείο, που περιλαμβάνει την πόλη της Αθήνας μέσα του, με τους δρόμους, τα αυτοκίνητα, τα κτίριά της.
Αλλα έργα οπτικοποιούν τις αλλαγές του αστικού τοπίου και της κοινωνίας. Η εγκατάσταση «Crash Pad», που ο δραστήριος καλλιτέχνης παρουσίασε στην Μπιενάλε του Βερολίνου, συνδυάζει τα λαϊκά υφαντά και χαλιά με ευρωπαϊκά έπιπλα. Εχει αφετηρία μια γκραβούρα του 19ου αιώνα που δείχνει άντρες με φουστανέλες και άλλους με φράγκικη ενδυμασία να διασκεδάζουν χωριστά. Δύο διαφορετικοί κόσμοι στη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, οι αγωνιστές και οι εκφραστές της Φιλικής Εταιρείας. «Ηταν η εποχή που ο Τρικούπης ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα χρεοκόπησε για πρώτη φορά και δημιουργήθηκε ένα είδος ΔΝΤ για τον δανεισμό μας», λέει ο Α. Αγγελιδάκης.
Στο βίντεο «Casino» πρωταγωνιστεί το Μον Παρνές, σύμβολο για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, που ωστόσο δεν κατάφερε να διασωθεί και καταρρέει. Στο «Troll», η πρότυπη κατοικία του μοντέρνου κινήματος, η «Χαρά», που χτίστηκε στην Πατησίων τη δεκαετία του ’60, έχει αφεθεί στη φθορά και μεταμορφώνεται σε βουνό για να ξεφύγει από τη μιζέρια της Αθήνας της κρίσης.
Πρόθεση του Α. Αγγελιδάκη είναι να μετατρέψει την έκθεση σε εμπειρία. Ο θεατής να αισθάνεται ότι επισκέπτεται ένα μουσείο κλειστό, όπου κάποιος ξέχασε ανοιχτή την πόρτα. «Σαν ένα ερείπιο και κάθε σημάδι μέσα του λέει μια ιστορία». Οι αίθουσες είναι σκοτεινές, ήχοι από κρουστά και κελαηδήματα πουλιών ακούγονται. Αδεια γκρίζα κουτιά, από την εγκατάσταση του «Τhe System of Objects» στο ΔΕΣΤΕ, δένουν με το ακατέργαστο μπετόν του υπόγειου χώρου και κρυφοί φωτισμοί ενεργοποιούνται με τα βήματα του επισκέπτη.
Η αρχιτεκτονική του άχτιστου, του άυλου, δίνει το στίγμα της δουλειάς του. Το εικονικό συνδέεται με το πραγματικό, το παρελθόν με το παρόν. Ετσι, στο «Soft Ruin» (παίζει με το soft και το software), ένα κτίριο διαλύεται θεαματικά, σαν ηλεκτρονικό παιχνίδι σε μια τεράστια οθόνη, και τα κομμάτια του σκορπίζονται στο δάπεδο του μουσείου, όμοια με μαλακά μαξιλάρια. Εντυπωσιακή είναι και η εγκατάσταση-προβολή για τη βίλα Ιόλα στην Αγία Παρασκευή, που «αναπλάθει» τη λεηλασία της μυθικής κατοικίας με τις μοναδικές συλλογές αρχαίας και σύγχρονης τέχνης.
«Τα κτίρια στη δουλειά μου δεν είναι παρά Δούρειοι Ιπποι, υπάρχουν για να περάσουν ιδέες από το Ιντερνετ και την ιστορία στο εδώ, όπου και αν είναι αυτό», τονίζει ο Α. Αγγελιδάκης, ο οποίος επιμελείται την έκθεση μαζί με τη Δάφνη Βιτάλη.
*Info: Κτίρο Ωδείου Αθηνών, Βασ. Γεωργίου Β' 17-19, τηλ. 210 9242111. Ωρες λειτουργίας: Τρίτη έως Κυριακή: 11.00-19.00. Πέμπτη 11.00-22.00. Εισιτήρια: 3 ευρώ και μειωμένο-φοιτητικό 1,5 ευρώ. Τακτικές ξεναγήσεις κάθε Πέμπτη στις 19.00 (με δωρεάν είσοδο) και Κυριακή στις 12.00. Την Κυριακή 18/5, Διεθνή Ημέρα των Μουσείων, το ΕΜΣΤ θα είναι ανοιχτό με ελεύθερη είσοδο.
