Με περγαμηνές έρχεται από τη Θεσσαλονίκη μια παράσταση της ομάδας «Εν δυνάμει», που αποτελείται από νέους ηθοποιούς, κάποιους με προβλήματα αναπηρίας. Γοητευτική, με μουσική και τραγούδια, βασίζεται στις δικές τους ιστορίες, χωρίς ωραιοποιήσεις ή διδακτισμό
Της Εφης Μαρίνου
Ενας άνθρωπος ανεμιστήρας έρχεται με αέρα νικητή σήμερα και αύριο στο Ιδρυμα Κακογιάννη. Αντί για σώμα είχε ένα χοντρό άκαμπτο σίδερο. Μια προπέλα για πρόσωπο, ένα κουμπί στη θέση της καρδιάς και στο μυαλό αέρα. Πετούσε με τη σκέψη μακριά. Αντί για λέξεις έβγαζε ένα βουητό. Ενοχλητικό. Και ακατάληπτο. Κι αυτός ο άνθρωπος, ο άνθρωπος ανεμιστήρας, φυσούσε μακριά όποιον τον πλησίαζε. Μόνο λίγοι, πολύ λίγοι κάθονταν σε κοντινή απόσταση. Για να δροσίζονται. Τους μήνες τους καλοκαιρινούς. Παράξενος – Ξεχωριστός. «Ειδικά» ικανός – Ανίκανος. Περίεργος – Ανοίκειος. Μη αποδεκτός – Ιδιαίτερος.
«Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα» έρχεται με την ομάδα «Εν Δυνάμει» από τη Θεσσαλονίκη με περγαμηνές. Η παράσταση επαινέθηκε από τους κριτικούς, ξάφνιασε, συγκίνησε, διασκέδασε το κοινό στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2014.
Βασισμένη σε μια σειρά από καθημερινές, «ξεχωριστές» ιστορίες για την αναπηρία και τη διαφορετικότητα, είναι γοητευτική, απολαυστική, χωρίς καταγγελίες και διδακτισμό. Με μουσική, χορό, βιντεοπροβολές και κυρίως με νέους μαθητευόμενους ηθοποιούς που μοιράζονται με τους θεατές την πραγματικότητα της δικής τους ξεχωριστής ζωής.
Ολα τα στιγμιότυπα που διαρθρώνουν την αφήγηση, είναι εμπνευσμένα από τις αληθινές ιστορίες των ανθρώπων που τις αναπαριστούν. Η καθημερινότητα, μέσα από τραγούδια, ποιήματα και εικόνες, παρουσιάζεται με τρόπο ποιητικό, ώστε να μπορεί να ειπωθεί το ανείπωτο. Στην παράσταση ακούγονται κείμενα των Ξαβιέ Ντιρενζέ, Νικηφόρου Βρεττάκου, Τέλλου Φίλη, Τζ. Μ. Κουτσί.
Η θεατρική φόρμα αναμειγνύεται με στοιχεία ντοκιμαντέρ και οι ήρωες συστήνονται με το πραγματικό τους όνομα, προσπαθώντας να απαντήσουν στο κρίσιμο ερώτημα «ποιος αλήθεια είμαι;». Η δραματουργία αλλά και η αισθητική της παράστασης προέκυψε από τα μέλη της ομάδας στις πρόβες με όχημα μια νέα γλώσσα επικοινωνίας: οι ηθοποιοί κινητοποιούνται με βάση τις δυνατότητές τους.
Ο,τι δεν είναι «κανονικό» το αποκαλούμε «διαφορετικό», δηλαδή «άλλο». Αλλά γιατί αυτό το «άλλο» σημαίνεται με αρνητικό πρόσημο; Η Ελένη Ευθυμίου δούλεψε με την ομάδα νέων, με και χωρίς αναπηρία, πάνω στο θέμα που αφορά «το όριο της τρέλας» από αυτό που ορίζουμε «κανονικό».
«Δέχτηκα την προκλητική σε όλα τα επίπεδα πρόταση της Ελένης Δημοπούλου, καλλιτεχνικής διευθύντριας της ομάδας “Εν δυνάμει”. Είχε ήδη ξεκινήσει μια προεργασία, αλλά μου παρέδωσε τη δουλειά ώστε, μη γνωρίζοντας από μέσα αυτό που ονομάζουμε αναπηρία, να την ολοκληρώσω με μια πιο αντικειμενική ματιά. Συναντήθηκα με την ομάδα -μία καθ’ όλα κανονική ομάδα νέων, μαθητευόμενων ηθοποιών- η οποία το μόνο πραγματικά διαφορετικό που είχε αφορούσε όποιες δυσκολίες αντιμετώπιζε -πρώτα εσωτερικά. Σαν να είχα ας πούμε 21 βοηθούς σκηνοθέτες… Το μόνο που χρειάστηκε ήταν να εδραιωθεί μια καλή επικοινωνία -κατακτήθηκε από το πρώτο τριήμερο- και φυσικά εμπιστοσύνη».
Η σκηνοθέτρια χρησιμοποίησε εργαλεία του θεάτρου ντοκιμαντέρ, με αντικείμενο του ντοκιμαντέρ τώρα τους ίδιους τους δημιουργούς του. Μέσα από έρευνα, ασκήσεις, αυτοσχεδιασμούς, συζητήσεις, ερωτηματολόγια, παρατήρηση και αυτοπαρατήρηση προέκυψε το δραματουργικό υλικό κι από αυτό η τελική σύνθεση.
«Μια παράσταση που ανοίγει διάπλατα το ζήτημα της αναπηρίας και της διαφορετικότητας, συνιστά μια δήλωση απέναντι σε μια κοινωνία, που δυστυχώς τείνει να συντηρεί τον ρατσισμό και την ημιμάθεια. Αναπηρία δεν είναι κάτι που πρέπει να είναι κλειδωμένο και κρυφό μέσα σε ένα σπίτι. Η διαφορετικότητα δεν είναι απαραίτητα τρομακτική, αποκρουστική. Προκειμένου λοιπόν να ανιχνευτεί η γοητεία που ενέχει η διαφορετικότητα, αλλά και να κοινοποιηθεί μια ιστορία που πεισματικά παραμένει κρυφή, ώστε να γίνει οικεία και άρα αποδεκτή, μιλήσαμε για το θέμα ανοιχτά, μέσα από μια παράσταση-κατάφαση, αποφεύγοντας την ωραιοποίηση, αλλά και τους μελοδραματισμούς. Μιλήσαμε απλώς ειλικρινά».
Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισε η Ελένη Ευθυμίου στις πρόβες ήταν η ίδια η σύνθεση του έργου. «Το αποτέλεσμα μας αντάμειψε όλους σε προσωπικό επίπεδο, αφού αυτό που εκφράστηκε ήταν κάτι δικό μας, αλλά και σε συλλογικό -αφού αισθανθήκαμε πως ό,τι φτιάξαμε δεν περιορίστηκε σε μία αυτο-αναφορική κατάσταση, αλλά αφορούσε μεγάλο μέρος του κοινού.
Εχουμε μεγάλη χαρά που κατεβαίνουμε στην Αθήνα. Επιθυμούμε να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας σε όσο περισσότερα μέρη της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό. Πιστεύουμε ότι η παράσταση έχει να δώσει ένα μικρό άνοιγμα στη σκέψη, μια μετατόπιση».
Η θεατρική ομάδα «Εν δυνάμει», που διευθύνει η Ελένη Δημοπούλου, αποτελείται από νέους συνομήλικους εθελοντές, γονείς και φίλους και ιδρύθηκε με σκοπό να στηρίξει και να διευκολύνει τα μέλη της να ενταχθούν ισότιμα στο κοινωνικό σύνολο. Μέσα από μεικτές καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, κοινωνικές και εκπαιδευτικές δράσεις, υποστηρίζει την ανοιχτή πρόσβαση στην τέχνη και ενισχύει τη διάθεση για συμμετοχή, προσφορά και συνεργασία. Η ομάδα, από το 2011 που ιδρύθηκε, έχει παρουσιάσει τα έργα: «Πρωινό άστρο» του Γιάννη Ρίτσου, «Νόμιζα ήσουν ξένος» (μαρτυρίες προσφύγων και αποσπάσματα θεατρικών και λογοτεχνικών κειμένων), «Η Κυράνη του δάσους» της Φωτεινής Φραγκούλη.
*INFO: Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206-Ταύρος-τηλ.: 210-3418579). «Ο άνθρωπος ανεμιστήρας ή πώς να ντύσετε έναν ελέφαντα». Σύνθεση-σκηνοθεσία-μουσική: Ελένη Ευθυμίου. Σκηνικά-κοστούμια: Ελισάβετ Αντάπαση. Φωτισμοί: Richard Anthony. Βίντεο: Δημήτρης Ζάχος. Παίζουν: Κλειώ Αντωνοπούλου, Βάσω Ασίκογλου, Μαρία Δαχλύθρα, Ελευθερία Δρακουλίδου, Μαργαρίτα Καϊναδά, Δημήτρης Καλαγκάνης, Κίμων Καλαγκάνης, Αννα Καλίντσεβα, Αναστασία Καρυοφύλλη, Ευαγγελίνα Καρυοφύλλη, Μαρία Κολτσίδα, Βαγγέλης Κοσμίδης, Γιώτα Κουιτζόγλου, Νίκος Κυπαρίσσης, Παρμενίων Κυριακούλης, Ευτέρπη Κώστα, Λωξάνδρα Λούκας, Δημήτρης Μέξης, Αγγελική Μούσιου, Θάνος Νανάσης, Μιχάλης Ντολόπουλος. Σήμερα στις 9.00 μ.μ. Αύριο στις 7.00 μ.μ. και στις 9.00 μ.μ. Μετά την αποψινή παράσταση θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό και τους συντελεστές.
