Από το διαμέρισμά του, στην καρδιά του Κιέβου, ο Αντρέι Κούρκοφ μπορεί να μυρίσει τα καμένα οδοφράγματα, ακούει τους πυροβολισμούς, βλέπει τις διαδηλώσεις και τα αιματηρά επεισόδια. Ο πλέον φημισμένος ρωσόφωνος συγγραφέας που ζει στην Ουκρανία κρατάει ημερολόγιο εδώ και 35 χρόνια. Τώρα όμως, για πρώτη φορά, αποφάσισε να δώσει στη δημοσιότητα τις πιο πρόσφατες σελίδες του, που αποτελούν προσωπική μαρτυρία, πολιτικό σχόλιο και μάθημα Ιστορίας για τη συνεχιζόμενη κρίση στην Ουκρανία. Αρχίζει από τον Νοέμβριο του 2013 -οπότε η Ουκρανία ανακοινώνει ότι δεν θα υπογράψει τη συμφωνία για την ενίσχυση των δεσμών της με την Ευρωπαϊκή Ενωση και αρχίζουν οι βίαιες διαδηλώσεις- και φτάνει μέχρι το τέλος του περασμένου Απριλίου.
Αρχικά, ήθελε να γράψει ένα βιβλίο που θα βοηθούσε, όπως λέει, τους αναγνώστες στο εξωτερικό να ξεφορτωθούν τα παραδοσιακά κλισέ που κυριαρχούν -χάρη σε ορισμένους δημοσιογράφους και πολιτικούς- για την Ουκρανία. Οι εξελίξεις όμως ήταν καταιγιστικές.
«Περιγράφω τη δική μου ζωή και της οικογένειάς μου μαζί με την κατάσταση στο Κίεβο και στη χώρα», λέει ο Κούρκοφ στην «Guardian», καθώς το ημερολόγιό του αναμένεται να εκδοθεί αυτόν τον μήνα στη Γαλλία και τη Γερμανία και τον Ιούλιο στην Αγγλία. «Σκέφτηκα ότι αυτές οι σελίδες, μαζί με ορισμένες εξηγήσεις για την ουκρανική ιστορία και πραγματικότητα, θα ήταν καλύτερες από μια συλλογή δοκιμίων. Ετσι, σε καθημερινή βάση έγραφα ό,τι συνέβαινε στην Ουκρανία, στο Κίεβο, στο σπίτι μας, ξεκινώντας από την 21η Νοεμβρίου… Τα γεγονότα ασφαλώς συνεχίζονται, η κατάληψη της Κριμαίας και ό,τι επακολούθησε περιλαμβάνονται επίσης στις καθημερινές μου σημειώσεις. Στην πραγματικότητα, κάθε βράδυ έστελνα νέα κείμενα στους μεταφραστές μου στο Βερολίνο και στο Παρίσι».
Γεννημένος το 1961 στο Λένινγκραντ ο Κούρκοφ μεγάλωσε στο Κίεβο, όπου μένει με την Αγγλίδα σύζυγό του και τα δύο παιδιά τους. Σπούδασε ξένες γλώσσες (μιλά 11 !), ενώ εργάστηκε ως δεσμοφύλακας στις φυλακές Οδησσού, καμεραμάν, σεναριογράφος και δημοσιογράφος. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με την «Guardian».
Ο ίδιος λέει πως αισθάνεται Ουκρανός, παρ’ ότι η διπλή ταυτότητά του αποτελεί πηγή προβλημάτων. Μένοντας στο Κίεβο προκαλεί τους Ρώσους, ενώ το γεγονός πως γράφει στα ρωσικά προκαλεί τους Ουκρανούς, που απαιτούν γλωσσική αφομοίωση.
Ο Αντρέι Κούρκοφ συνηθίζει να δίνει στα μυθιστορήματά του πολιτικό χαρακτήρα. Με σαρκασμό και ειρωνεία αναφέρεται στη διαφθορά της εξουσίας («Ο φίλος του μακαρίτη», «Οι πιγκουίνοι δεν πεθαίνουν απ’ το κρύο», «Ο θάνατος ενός αγνώστου»). Ο «Τελευταίος έρωτας του Ουκρανού προέδρου», που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση Σταυρούλας Αργυροπούλου, αποδεικνύεται προφητικό και επίκαιρο, κι ας γράφτηκε 10 χρόνια πριν. Είναι ένα αποκαλυπτικό πορτρέτο του ηγέτη σε μια εποχή που οι δημοκρατικοί θεσμοί παρακάμπτονται και εξωκοινοβουλευτικοί παράγοντες υπαγορεύουν τις αποφάσεις.
Επιμ.: Παρή Σπίνου
