Η παράσταση «Ulrike» στο Bios απο τον Ακύλα Καραζήση
Η Μαρία Σκουλά ερμηνεύει την ηγετική προσωπικότητα της οργάνωσης Φράξια Κόκκινος Στρατός, σε μια θεατρική βραδιά με πολλή μουσική και στοιχεία περφόρμανς. Με αφετηρία την ιστορία της, επιχειρείται ένας διάλογος με το σήμερα.
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Γυναίκα-σύμβολο η Ουλρίκε Μάινχοφ, διανοούμενη αστή, δημοσιογράφος, ξεχωριστή μορφή της γερμανικής Αριστεράς -από τις πρώτες που έγραψαν κατά της ελληνικής χούντας-, μητέρα δίδυμων κοριτσιών. Και από την άνοιξη του 1970 το πιο καταζητούμενο άτομο στη Δυτική Γερμανία. Εκείνο τον Μάιο πήρε μέρος στην απελευθέρωση του κρατούμενου Αντρέας Μπάαντερ. Η αναγνωρισμένη αρχισυντάκτρια του αριστερού περιοδικού Konkret είχε εγκαταλείψει πλέον την επαγγελματική και οικογενειακή ζωή της. Με μια δρασκελιά πέρασε στην παρανομία. Εγινε ιδρυτικό και ηγετικό μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης Φράξια Κόκκινος Στρατός, RAF.
Σήμερα, κάνει πρεμιέρα στο Bios η παράσταση «Ulrike» σε σκηνοθεσία Ακύλα Καραζήση. Στη σκηνή η Μαρία Σκουλά, ο Μάκης Μηλάτος και η Δήμητρα Βλαγκοπούλου. Με στοιχεία performance και πολλή μουσική, έχει εικόνες και στιγμές της ζωής της, ακόμα και από την παιδική της ηλικία. «Δεν είναι αναπαραστατική, ούτε καθαρά αφηγηματική», λέει ο Ακύλας Καραζήσης.
Γιατί όμως σήμερα, μια παράσταση για τη Μάινχοφ; «Είναι ένα πρόσωπο που δεν το ξεχνάει κανείς. Η πιο συγκινητική φιγούρα της RAF, της μοναδικής οργάνωσης που ξεχωρίζει από τις αντίστοιχες που έδρασαν στην Ευρώπη. Η Γκούντρουν Ενσλιν, η Ουλρίκε Μάινχοφ και ο Αντρέας Μπάαντερ είχαν ονοματεπώνυμο, κι αυτό δείχνει κάτι για την ποιότητα των προσώπων. Αναδείχτηκαν σε ήρωες λογοτεχνικού έργου».
Ο Ακύλας Καραζήσης σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Χαϊδελβέργη κι έζησε δεκαπέντε χρόνια στη Γερμανία. «Η Μάινχοφ είναι κεντρικό πρόσωπο της γερμανικής μεταπολεμικής ιστορίας. Διανοούμενη, αποδεκτή σε όλους πριν περάσει από τον αστικό τρόπο ζωής στο αντάρτικο των πόλεων. Επειτα από 6 χρόνια διαλύθηκε από τις σκληρές συνθήκες κράτησης στις φυλακές. Αυτό από μόνο του είναι πολύ ενδιαφέρον υλικό, όπως και τα παιδικά της χρόνια στον πόλεμο. Πριν από 50 χρόνια θα έγραφε κανείς ένα θεατρικό έργο. Θεωρώ ότι η παράσταση είναι πολύ ενδιαφέρον εγχείρημα σε μια εποχή όπως η σημερινή. Επί δύο δεκαετίες ζούμε σ' ένα αποϊδεολογικοποιημένο περιβάλλον με απόλυτο αποπροσανατολισμό. Αντιμετωπίζω τη Μάϊνχοφ σαν μια κλασική ηρωίδα του Σέξπιρ».
Η Μαρία Σκουλά και η Δήμητρα Βλαγκοπούλου αφηγούνται περιστατικά από τη ζωή της Ουλρίκε. Ο Μάκης Μηλάτος φτιάχνει «ένα live σάουντρακ». «Το θέατρο δεν μένει αγκιστρωμένο στο παλιό, σε μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος», λέει ο Ακύλας Καραζήσης. «Εδώ έχουμε έκθεση των ηθοποιών, όπως η Αμπράμοβιτς ή ο Γιόζεφ Μπόις στις performances. Η λειτουργία του θεάτρου είναι να κάνει τον θεατή συγγραφέα, συν-λειτουργό ώστε να δημιουργήσει τη δική του ιστορία. Η παράσταση είναι σαν μια μεγάλη τοιχογραφία της ζωής της Ουλρίκε. Δεν κάνουμε καμία αναφορά στη δράση της RAF, αν θέλει κάποιος μπορεί να δει την ταινία».
Πιάνοντας το νήμα της εποχής, ο Ακύλας Καραζήσης λέει: «Βρισκόμαστε σε μια ιστορική στιγμή μιας περίπλοκης χώρας, που οδήγησε δύο φορές την Ευρώπη σε πόλεμο και καταστράφηκε ολοσχερώς στον Β' Παγκόσμιο. Οι πρωταγωνιστές της RAF είναι παιδιά του πολέμου. Οι πατεράδες τους είχαν πάρει μέρος ως στρατιώτες. Αντιδρούν λοιπόν, όπως η νεολαία του δυτικού κόσμου, στο πρότυπο του πατέρα, του καθηγητή, στην αδικία και την πίεση της εξουσίας με αποκορύφωμα τον Μάη του ’68 στο Παρίσι και το ’69 στη Γερμανία. Μέσα στην ιστορία μιας ιδιαίτερα τραγικής χώρας, γίνονται τραγικοί ήρωες με την έννοια της αρχαίας τραγωδίας».
Η δραματουργική επεξεργασία από τον Κώστα Καλφόπουλο και τη Μαρία Σκουλά βασίστηκε κατά μεγάλο μέρος στη βιογραφία «Ουλρίκε Μάινχοφ», σε κείμενα και συνεντεύξεις της και στο βιβλίο του Ντον ΝτεΛίλο «Looking at Meinhof». Το αφήγημα αναφέρεται στους 15 πίνακες που ζωγράφισε ο διάσημος Γκέρχαρντ Ρίχτερ βασισμένος στις φωτογραφίες με τα μέλη της ομάδας νεκρά, όπως βρέθηκαν στο κελί υψίστης ασφαλείας των φυλακών του Στανχάιμ.
«Με αφετηρία αυτό το πρόσωπο λέμε πράγματα για τον κόσμο γύρω μας. Αν δημιουργήσουμε διάλογο θα έχει πετύχει η λειτουργία του θεάτρου», λέει η Μαρία Σκουλά. «Η Ουλρίκε είναι απέναντι, κι εμείς από την άλλη πλευρά κοιτάμε αν και πού συναντιούνται αυτοί οι δύο κόσμοι. Η παράσταση είναι ένα ταξίδι. Κομμάτια το ένα δίπλα στο άλλο, που συνθέτουν μια εικόνα του κόσμου και της εποχής της».
Η Μαρία Πανουργιά επιμελήθηκε τα ζωγραφικά έργα της παράστασης και η Ιωάννα Τσάμη τα κοστούμια.
ΙΝFO: BIOS, από 31 Ιανουαρίου έως 24 Φεβρουαρίου. Παραστάσεις: Πέμπτη – Κυριακή, 8.30 μ.μ. Εισιτήριο: 10 ευρώ.
