Επιμέλεια-μετάφραση: Τάσος Τσακίρογλου
Μια εξαιρετικά σημαντική παρέμβαση στις ευρωπαϊκές εξελίξεις, λίγες μέρες μετά τις ευρωεκλογές, επιχειρούν μερικοί από τους επιφανέστερους δημόσιους διανοούμενους στον κόσμο, σε μια προσπάθεια να δώσουν απάντηση στην επιχείρηση εξίσωσης του «αριστερού με τον ακροδεξιό εξτρεμισμό», δηλαδή σε μια διεθνή εκδοχή της θεωρίας των δύο άκρων που στην Ελλάδα λανσάρισε ο Αντώνης Σαμαράς και οι πρωθυπουργικοί σύμβουλοι. Παράλληλα, δίνεται μια σύντομη απάντηση στη θεωρία του «λαϊκισμού», έννοια η οποία εξισώνει κάθε αντίσταση στις πολιτικές λιτότητας με μια καταδικαστέα και παλαιοκομματική τοποθέτηση.
«Η πρόσφατη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα προσφέρει μια φωτεινή ακτίνα ελπίδας για το μέλλον της κοινωνικής και οικονομικής δημοκρατίας στην Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, όμως, η άνοδος του ακροδεξιού εθνικισμού πυροδοτεί ισχυρά ρατσιστικά και αντισημιτικά αισθήματα και απειλεί τα ιδεώδη μιας πλουραλιστικής και δημοκρατικής Ευρώπης. Οι εκτιμήσεις εκείνων των ΜΜΕ που παρερμηνεύουν τη σημασία της εκλογικής στήριξης στον ΣΥΡΙΖΑ κάνοντας λόγο για άνοδο του αριστερού “εξτρεμισμού” πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον πιο αποφασιστικό τρόπο. Δεν υφίσταται καμία σύγχρονη αναλογία ανάμεσα στον “εξτρεμισμό” της Αριστεράς και της Δεξιάς.
Οι προσπάθειες να απορριφθεί η επείγουσα έκκληση για οικονομική δικαιοσύνη σε Ελλάδα και Ισπανία (το κόμμα Podemos συγκέντρωσε 8%) ως “λαϊκίστικη”, “αντι-ευρωπαϊκή” ή “σκεπτικιστική”, παρερμηνεύουν την πολιτική της επιρροή και σημασία. Αυτές οι νίκες της ριζοσπαστικής Αριστεράς δεν μπορούν να συγκριθούν με την άνοδο του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία, του UKIP στη Βρετανία, την ενίσχυση αντισημιτικών κομμάτων σε Ελλάδα και Ουγγαρία, αλλά και με τον αντιμεταναστευτικό λαϊκισμό σε Βέλγιο και Δανία.
Η άνοδος της “ευρωσκεπτικιστικής” Δεξιάς ανταποκρίνεται σε καθαρά ρατσιστικές πολιτικές πλατφόρμες, σε πολιτικές λιτότητας και στις νέες δημογραφικές εξελίξεις. Η άνοδος της Αριστεράς, από την άλλη πλευρά, είναι μια συνειδητή κριτική και επεξεργασμένη εναλλακτική στις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που έχουν γεννήσει οι πολιτικές της λιτότητας. Για να εμποδίσει την περαιτέρω εξάπλωση της βίας και της απελπισίας, η Ε.Ε. χρειάζεται νέες διευρωπαϊκές συμμαχίες και μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση των θεσμών της, προκειμένου να πετύχει μεγαλύτερη οικονομική ισότητα. Απαιτείται η έναρξη ενός μείζονος δημόσιου διαλόγου για το μέλλον της Ενωσης, για τον ρόλο της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και για το σύγχρονο νόημα της “ευρωπαϊκής ιδέας”. Η επιτυχία ενός δημοκρατικού δημόσιου διαλόγου, ωστόσο, εξαρτάται από την αλήθεια και τη διαφάνεια, αλλά και την εκπροσώπηση των κινημάτων και των αιτημάτων τους στα μέσα ενημέρωσης. Απαιτούμε ιδιαίτερη προσοχή στη διαφορά μεταξύ της πολιτικής αμφισβήτησης της λιτότητας, με στόχο τη μεγαλύτερη “ανισότητα”, και εκείνης που στοχεύει στη μεγαλύτερη “ισότητα”. Μόνο τότε μπορούμε να δούμε καθαρότερα ότι διακυβεύεται το ίδιο το μέλλον της δημοκρατίας».
Υπογράφουν: Τζούντιθ Μπάτλερ, Ετιέν Μπαλιμπάρ, Κώστας Δουζίνας, Γουέντι Μπράουν, Σαντάλ Μουφ, Τόνι Νέγκρι, Τζοάνα Μπουρκ, Σλαβόι Ζίζεκ, Σάντρο Μετσάντρα, Ντρουσίλα Κορνέλ, Χίλαρι Γουέινραϊτ, Αθηνά Αθανασίου, Μπρους Ρόμπινς, Σάιμον Κρίτσλεϊ, Ζακλίν Ρόουζ, Ελένη Βαρίκα, Μίκαελ Λεβί, Ζαν Λικ Νανσί και Τζόντι Ντιν.
