ΡΙΟ ΝΤΕ ΖΑΝΕΪΡΟ,
Αποστολή Της Β. Παπαντωνοπούλου Φωτ.: REUTERS
Δεν είμαι άνδρας, δεν έχω κάνει στρατό, δεν έχω λάβει χαρτιά επιστράτευσης στη ζωή μου… Ομως το βλέμμα που είδα στα μάτια των δικών μου όταν ετοίμαζα τις βαλίτσες για να ταξιδέψω στο Ρίο ντε Ζανέιρο ήταν αντίστοιχο εκείνων των γονιών που στέλνουν το παιδί τους στο μέτωπο να πολεμήσει: «Να προσέχεις!». (Διόρθωση: Το ίδιο βλέμμα έχω δει και πριν από ντέρμπι στο ελληνικό πρωτάθλημα, αλλά αυτή είναι άλλη συζήτηση…)
Τέλος πάντων, ο επισκέπτης της Βραζιλίας λαμβάνει μια σειρά από ταξιδιωτικές οδηγίες: «Μην περπατάς χωρίς συνοδεία, μην κουβαλάς κοσμήματα, μην αντισταθείς αν σου ζητήσουν τα χρήματά σου, μη βγαίνεις από το ξενοδοχείο το βράδυ, να έχεις πάνω σου μόνο κέρματα…».
Και επηρεάζεσαι, περιμένοντας να σου την πέσουν οι συμμορίες με το που θα πατήσεις το πόδι σου επί βραζιλιάνικου εδάφους.
Καλό είναι να υπάρχουν οδηγίες για τους ανυποψίαστους. Ομως κακό να προκαταβάλλεσαι τόσο… Γιατί χάνεις την ουσία και το περιεχόμενο μιας πόλης που σφύζει από ζωή και από αντιθέσεις.
Οι αντιθέσεις αυτές είναι πιο έντονες τώρα, που η χώρα προετοιμάζεται να υποδεχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο. Στους ίδιους δρόμους που έχουν εμφανιστεί οι επιγραφές «Καλώς ήρθατε» με το σήμα του Μουντιάλ, γίνονται μικρές (μέχρι στιγμής;) διαδηλώσεις διαμαρτυρίας με διάφορα αιτήματα – εμείς βρεθήκαμε μπροστά σε μια πορεία δασκάλων με πανό που έγραφαν: «Ισονομία τώρα» (Isonomia ja)… Ναι, χρησιμοποιούν την ελληνική λέξη.
Με τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης να βρίσκονται επί βραζιλιανικού εδάφους πλέον, οι Βραζιλιάνοι πολίτες κλιμακώνουν τις αντιδράσεις τους ώστε να γίνουν γνωστά τα αιτήματά τους. Και να διαμαρτυρηθούν. Οπως αυτές τις ημέρες στο Σάο Πάουλο, που έχει παραλύσει από τις απεργίες των εργαζομένων στο μετρό.
Σας θυμίζει κάτι όλη η κατάσταση; Ναι, το modus δεν διαφέρει από την Ελλάδα. Δει δη χρημάτων. Ομως η Βραζιλία είναι πλούσια. Είναι αναπτυσσόμενη. Εχει πρώτες ύλες, έχει βιομηχανία, δεν περιμένει από τον τουρισμό για να γεμίσει τα ταμεία της… Εκεί το «χρήματα υπάρχουν» δεν είναι ανέκδοτο, είναι πραγματικότητα.
Ομως υπάρχει μια κυβέρνηση που τρώει με χρυσά κουτάλια. Που έκανε τους πλούσιους πλουσιότερους. Που προτίμησε να δώσει χρήματα για την κατασκευή μουντιαλικών σταδίων και ολυμπιακών εγκαταστάσεων (μην ξεχνάμε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Ζανέιρο σε δύο χρόνια), αντί να αντιμετωπίσει θέματα που μαστίζουν τη χώρα. Που κατέφυγε σε απευθείας αναθέσεις των έργων, τάχα λόγω έλλειψης χρόνου, αλλά κυρίως επειδή ήθελε να δώσει τις δουλειές στους «ημέτερους».
Προτίμησε να χειριστεί επιφανειακά το ζήτημα των φαβέλας, δημιουργώντας αστυνομικά τμήματα μέσα στις παραγκουπόλεις αυτές. Στόχων των τμημάτων είναι να κρατήσουν μέσα στα όρια των φαβέλας τα εγκληματικά στοιχεία για όσο θα διαρκέσουν το Μουντιάλ και οι Ολυμπιακοί Αγώνες και κατόπιν ο καθένας θα πάρει τον δρόμο του. Οι αστυνομικοί θα συνεχίσουν να αδιαφορούν και οι φαβέλες να ζουν από το χρήμα των ναρκωτικών, του λαθρεμπορίου, της πορνείας…
Οσον αφορά τον τουρίστα, το σχέδιο των βραζιλιανικών αρχών αποδίδει. Κάλλιστα μπορεί να περάσει τις διακοπές του στο Ρίο ντε Ζανέιρο και να απολαύσει τους αγώνες χωρίς να πάρει μυρωδιά τού τι συμβαίνει 2-3 χιλιόμετρα παραδίπλα. Σαν τους τουρίστες που έρχονται στην Αθήνα, απολαμβάνουν την Ακρόπολη και τις χαρές της παραλιακής, αλλά δεν παίρνουν χαμπάρι τι γίνεται από την Ομόνοια και κάτω…
Βέβαια, η Κοπακαμπάνα και η Ιπανέμα, οι δύο παραλίες-σήμα κατατεθέν της βραζιλιάνικης μεγαλούπολης, μπορούν να ξελογιάσουν ακόμα και τον πιο υποψιασμένο τουρίστα. Η ξανθιά άμμος, οργωμένη από τα χιλιάδες πόδια που καθημερινά επιδίδονται στο ποδόσφαιρο, το βόλεϊ και το ποδοβόλεϊ, είναι η κορυφαία carte visite του Ρίο.
Στην Κοπακαμπάνα και την Ιπανέμα δεν υπάρχει πλούσιος ή φτωχός, μαύρος ή λευκός, προνομιούχος ή περιθωριακός. Δεν υπάρχει το «πλήρωσε για είσοδο, για ξαπλώστρα, για ομπρέλα…». Ολοι απολαμβάνουν τον ήλιο και τη θάλασσα με τα ίδια δικαιώματα, με την ίδια χαρά για ζωή. Και οι παρέες γίνονται ένα όταν συνεννοούνται στα γρήγορα να παίξουν ένα διπλό στην παραλία. Αντρες και γυναίκες μαζί, μικροί και μεγάλοι, κοντοί και ψηλοί, λεπτοί και χοντροί, σχετικοί και άσχετοι…
Και αυτή η δημοκρατία της παραλίας είναι το εντυπωσιακότερο χαρακτηριστικό του Ρίο ντε Ζανέιρο. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί, στην Κοπακαμπάνα και την Ιπανέμα, επιλέγει να ζήσει αυτή η εντυπωσιακή πόλη το Παγκόσμιο Κύπελλο κάθε τέσσερα χρόνια. Γιατί εκεί όλοι είναι ένας και όλοι ζουν για το μεγάλο πάθος τους, τη «σελεσάο». Ακόμα και αυτοί που τα πρωινά θα βρίσκονται σε πορείες για να διαμαρτυρηθούν για τη ζωή τους….
