Ευτυχής συγκυρίας για τον απερχόμενο υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Πάνο Παναγιωτόπουλο, η επιστροφή του μαρμάρινου γυναικείου ειδωλίου και του τηγανόσχημου σκεύους, πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού και τα δύο, που κατείχε παράνομα το Κρατικό Μουσείο της Βάδης στην Καρλσρούη. Οι χιλιάδες επισκέπτες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου θα τα χαίρονται πλέον, καθώς εντάχθηκαν στη μόνιμη έκθεση των κυκλαδικών αρχαιοτήτων του.

Στη σεμνή τελετή που έγινε την περασμένη Παρασκευή στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα δύο σπαράγματα του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού παρέδωσαν στην ηγεσία του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού και τη διεύθυνση του ΕΑΜ εκπρόσωποι της γερμανικής κυβέρνησης και στελέχη του γερμανικού μουσείου. «Νίκη της ουσιαστικής αντίληψης του πολιτισμού ως ενός συνεκτικού δεσμού των σύγχρονων κοινωνιών, ως ενός συστατικού που δεν χωρίζει, αλλά ενώνει τους λαούς και τη θεσμική τους εκπροσώπηση» χαρακτήρισε το γεγονός ο Πάνος Παναγιωτόπουλος. «Είναι ακόμα μια νίκη της νομιμότητας και μια ήττα της αρχαιοκαπηλίας, μια νίκη ενός ελπιδοφόρου ευρωπαϊκού μέλλοντος και μια ήττα ενός θολού παρελθόντος».

Ηταν πριν από περίπου τέσσερα χρόνια, όταν το γερμανικό μουσείο υπέβαλε στη χώρα μας αίτημα δανεισμού αρχαίων αντικειμένων κυκλαδικού πολιτισμού προκειμένου να τα εντάξει σε έκθεση με αυτό το θέμα. Η ελληνική πλευρά ζήτησε κατάλογο των αντικειμένων με τα έργα της έκθεσης και τότε έγινε αντιληπτό ότι το μουσείο κατείχε από το 1975 παράνομα τις δύο αρχαιότητες, οπότε και υποβλήθηκε το σχετικό αίτημα επιστροφής.

Οπως είπε μεταξύ άλλων η γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Μαρία Βλαζάκη-Ανδρεαδάκη, «το μαρμάρινο γυναικείο κυκλαδικό ειδώλιο, ύψους σχεδόν 90 εκ., ομοιάζει με ειδώλιο μεγαλυτέρων διαστάσεων και προέρχεται από την Αμοργό, χρονολογείται στο 2700-2300 π.Χ. και ανήκει στη λεγόμενη «κατηγορία Σπεδού». Το τηγανόσχημο σκεύος με την κοντή τριγωνική λαβή έχει διάμετρο 18 εκ. Είναι από τα ελάχιστα λίθινα τηγανόσχημα και το μοναδικό δείγμα που έχει κατασκευαστεί από χλωρίτη λίθο. Χρονολογείται από το 2700-2300 π.Χ.».

Αν και η γερμανική πλευρά αρχικά είχε σχεδόν χλευάσει το ελληνικό αίτημα, στη συνέχεια το έκανε αποδεκτό οπότε και μας επέστρεψε τα αντικείμενα, η αξία των οποίων ανέρχεται σε ορισμένα εκατομμύρια ευρώ.

Β.ΤΖ.