Και να που η απαράμιλλη αισθητική του Ρόμπερτ Ουίλσον μπορεί την ίδια στιγμή να αποθεώνεται αλλά και να χρεώνεται μια εντελώς λάθος παράσταση. Είναι η περίπτωση της όπερας του Μοντεβέρντι «Η στέψη της Ποππαίας», που έκανε την πρεμιέρα της στο Palais Garnier, έδρα της Οπερας του Παρισιού, σε σκηνοθεσία του Τεξανού σταρ, με την ορχήστρα Concerto Italiano σε μουσική διεύθυνση του Ρινάλντο Αλεσαντρίνο. Mε την «Ποππαία» οι δύο άνδρες ολοκλήρωσαν την τριλογία του Μοντεβέρντι μετά τον «Ορφέα» και την «Επιστροφή του Οδυσσέα», που είχαν ανεβάσει αντίστοιχα το 2009 και το 2011 στη Σκάλα του Μιλάνου.
Τι συνέβη, λοιπόν, και οι κριτικές για τη «Στέψη της Ποππαίας», τόσο στη «Μοντ» όσο και στη «Φιγκαρό», είναι τόσο αρνητικές; Απλούστατα, όπως και οι δύο εφημερίδες γράφουν με τα ίδια σχεδόν λόγια, «παρά τη λαμπρότητα του σύμπαντος του Ουίλσον, το θέατρο της σκληρότητας του Μοντεβέρντι μένει χωρίς ενσάρκωση, καταλήγει νεκρό γράμμα. Ειδικά το σαρκικό, δαιμονικό πάθος που ενώνει τους δύο εραστές».
Να θυμίσουμε ότι στο τελευταίο και σημαντικότερο έργο του ο Μοντεβέρντι διηγείται μια ιστορία τρελού έρωτα ανάμεσα στον αυτοκράτορα Νέρωνα και την Ποππαία, που για να οδηγηθεί σε αίσιο τέλος πατάει επί πτωμάτων. Δολοφονίες, προδοσίες, ίντριγκες, αυτοκτονίες στρώνουν τον δρόμο της Ποππαίας προς την εξουσία, αφού ο Νέρων έχει και μια σύζυγο, την αυτοκράτειρα Οκτάβια.
Ο Ρόμπερτ Ουίλσον εφάρμοσε για ακόμα μια φορά την παγωμένη, εστετίστικη μανιέρα του. «Η νέα του παραγωγή κόβει την ανάσα με την ομορφιά της», παραδέχεται η «Φιγκαρό». «Στο γνωστό του μπλε φόντο τα σκηνικά αφήνουν να εμφανιστούν και να εξαφανιστούν στοιχεία που παραπέμπουν στη ρωμαϊκή αρχαιότητα: ένα κυπαρίσσι με τις ρίζες του, μια σειρά από κολόνες, μαρμάρινες αψίδες, ένα κομμάτι από άγαλμα πεσμένο κάτω. Οι φωτισμοί παίζουν τον ρόλο της σκηνοθεσίας των ηθοποιών, αυτοί δείχνουν και την παραμικρή αλλαγή στα συναισθήματά τους. Τα κοστούμια, εντελώς αντιρεαλιστικά, μετατρέπουν τους αρχαίους ήρωες περισσότερο σε τύπους ανθρώπων παρά σε άτομα, κάτι που ενισχύεται και από τις θαυμάσιες γκριμάτσες τους, που θυμίζουν βενετσιάνικες μάσκες».
Το αποτέλεσμα είναι να χάνεται όλη η ουσία μιας όπερας από σάρκα και αίμα. Η «Μοντ» είναι σχεδόν καταπέλτης: «Με το να μετατρέπεις τους ηθοποιούς σε μίμους και μαριονέτες, κι ας είναι οι ωραιότερες του κόσμου, εισάγεις, βέβαια, μιαν αναπάντεχη αισθητική διάσταση , αλλά τους στερείς την ένταση που απαιτούν οι σχέσεις έρωτα και μίσους. Αυτή ακριβώς κάνει τόσο ζωντανά και ανθρώπινα μέχρι σήμερα τα πλάσματα του λιμπρέτο του Μπουζενέλο».
Και προσθέτει και μια σπόντα για την ερμηνεία της Καρίν Ντεζάιγ (Ποππαία). «Ξεδιπλώνει τη θαυμάσια θερμή μέτζο φωνή της, αλλά η μέθοδος του Ουίλσον δεν της προσφέρει τίποτα, της είναι αδύνατον να ενσαρκώσει την ηρωίδα με τον τρόπο που θα το έκανε σε μια ρεαλιστική σκηνοθεσία».
*ιnf0: μέχρι 30 Ιουνίου.
Επιμ.: Β.Γεωργ.
