→Εκτός τόπου και χρόνου το υπουργείο Οικονομικών βλέπει στο κείμενο διαπιστώσεις για «πρόοδο της ελληνικής οικονομίας» και αποκλεισμό νέων μέτρων λιτότητας

Των Κώστα Τσάβαλου, Μάριου Χριστοδούλου

Αλλαγές προς το χειρότερο στο εργασιακό και το ασφαλιστικό πεδίο και νέο γύρο λιτότητας προαναγγέλλει η έκθεση του ΔΝΤ

Τελεσίγραφο για νέα μέτρα ύψους 3,7 δισ. ευρώ τη διετία 2015 – 2016 έστειλε στον Γκίκα Χαρδούβελη η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, πριν ακόμη προλάβει να καθίσει στην καρέκλα του υπουργού Οικονομικών.

Στην έκθεση αξιολόγησης για την Ελλάδα, που δόθηκε με καθυστέρηση μίας εβδομάδας στη δημοσιότητα, το Ταμείο υποδεικνύει στην κυβέρνηση, και στον νέο «τσάρο» της πλατείας Συντάγματος, να «νοικοκυρέψει» το Δημόσιο αν θέλει να αποφύγει νέο «κούρεμα» σε μισθούς και συντάξεις.

«Το ταμπού των απολύσεων θα πρέπει επιτέλους να σπάσει» επισημαίνει με νόημα το ΔΝΤ, ενώ χτυπά «καμπανάκι» για την αναποτελεσματικότητα του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, που συνεχίζει να αποτελεί τον «μεγάλο ασθενή» του ελληνικού κράτους.

Οι τεχνοκράτες του Ταμείου εντοπίζουν δημοσιονομικό κενό 2 δισ. ευρώ για το 2015 και επιπλέον 1,7 δισ. ευρώ το 2016, ασκώντας νέες πιέσεις για επέκταση ή μονιμοποίηση των μέτρων που λήγουν, όπως η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, ώστε να μην απειληθούν οι στόχοι στα πρωτογενή πλεονάσματα που έχουν τεθεί τα επόμενα χρόνια.

Το νέο Μεσοπρόθεσμο προβλέπει για φέτος τη δημιουργία πλεονάσματος 6,448 δισ. ευρώ ή 3,5% του ΑΕΠ στα κρατικά ταμεία και 6,854 δισ. ευρώ το 2015, ενώ για το 2016 το ίδιο μέγεθος θα πρέπει να εξακοντιστεί στα 8,638 δισ. ευρώ ή στο 4,4% του ΑΕΠ.

Τα νέα μέτρα που θα εφαρμοστούν από το 2015, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η κατάργηση των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ σε ακριτικά νησιά και περιοχές καθώς και το νέο σύστημα της μηνιαίας παρακράτησης των φόρων σε μισθούς και συντάξεις, θα εξεταστούν το φθινόπωρο στη διάρκεια της νέας αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος από την τρόικα.

«Πονοκέφαλο» από τώρα προκαλεί στον νέο υπουργό Οικονομικών και η σαφής πρόθεση του Ταμείου για μια νέα ανατροπή στο πλαίσιο των απαλλαγών που εξακολουθούν να ισχύουν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.

Χρηματοδοτικό «κενό»

Επιπλέον, το Ταμείο θεωρεί ότι για το 2015 εξακολουθεί να υπάρχει χρηματοδοτικό «κενό» 12,6 δισ. ευρώ, ενώ οι εκτιμήσεις του για το χρέος συγκλίνουν στο ότι θα βρίσκεται στα επίπεδα του 127,7% του ΑΕΠ το 2020 και στο 117,2% του ΑΕΠ το 2022, πετώντας έτσι το γάντι στους Ευρωπαίους για λήψη μέτρων που θα το καταστήσουν βιώσιμο, χωρίς εντούτοις να απαιτούν νέο «κούρεμα».

Αίσθηση προκαλεί η επισήμανση των στελεχών του ΔΝΤ ότι τα «κοινωνικά μερίσματα» και οι υποσχέσεις των πολιτικών ηγετών περί μη λήψης νέων μέτρων δείχνουν ότι θα δοκιμαστεί έντονα η πολιτική δέσμευση στη στρατηγική μείωσης του χρέους.

Οι δημοσιονομικές προβλέψεις δεν είναι, όμως, οι μόνες που ανάβουν «φωτιές» στη νέα κυβέρνηση, καθώς στο πολυσέλιδο κείμενο του Ταμείου, όπου αναδεικνύεται το στοιχείο της εύθραυστης κυβερνητικής πλειοψηφίας, ενσωματώνονται οι υποχρεώσεις για νέες επώδυνες παρεμβάσεις στο Ασφαλιστικό και στο εργασιακό.

Από την έκθεση δεν λείπει η αναφορά στους κινδύνους που υπονομεύουν το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής. Ο πιο σημαντικός για το ΔΝΤ είναι οι δικαστικές αποφάσεις για τα μισθολογικά και για τα Τέλη Ακινήτων, ενώ εκφράζονται ανησυχίες για την επιτυχία του νέου Φόρου Ακινήτων και τις δαπάνες Υγείας. Ειδικά όσον αφορά το φορολογικό, αίσθηση προκαλεί η επισήμανση σε δύο σημεία της έκθεσης περί «πολιτικής ανάμειξης» στη λειτουργία της Φορολογικής Διοίκησης, κάτι που σύμφωνα με το Ταμείο έχει προκαλέσει (σε συνδυασμό με την υποστελέχωση των μονάδων) τις αποκλίσεις έναντι των ελεγκτικών και εισπρακτικών στόχων. Προφανής είναι, επίσης, η αλλεργική αντίδραση του ΔΝΤ στις πιέσεις που ασκούνται για διεύρυνση των απαλλαγών στον Φόρο Υπεραξίας αλλά και για χαλάρωση των όρων στις ρυθμίσεις οφειλών.

Γκρίνια για τις αποκρατικοποιήσεις

Το ΔΝΤ διατηρεί τον στόχο για ανάπτυξη 0,5-0,6% φέτος, ενώ αφήνει αιχμές για τις χαμηλές εισπράξεις από τις ιδιωτικοποιήσεις. Επίσης, ζητά την ισχυροποίηση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων και τη θωράκισή του από πολιτικές παρεμβάσεις, ενώ επισημαίνει την ανάγκη για την άμεση προώθηση των νόμων που θα ξεμπλοκάρουν την πώληση ακινήτων του Δημοσίου που βρίσκονται σε περιοχές-φιλέτα της χώρας. Οι εισπρακτικοί στόχοι από τις αποκρατικοποιήσεις δεν αλλάζουν δραστικά. Για το 2014 θα πρέπει να μπουν στα κρατικά ταμεία έσοδα 4,1 δισ. ευρώ, 6,329 δισ. ευρώ ώς το τέλος του 2015 και συνολικά 9,681 δισ. ευρώ ώς το τέλος του 2016. Αυτοί οι στόχοι ενδέχεται να αναθεωρηθούν όταν οι τιτλοποιήσεις ακινήτων αποδώσουν καρπούς.

Το μαύρο άσπρο

Το μαύρο άσπρο προσπαθεί να κάνει το υπουργείο Οικονομικών με την έκθεση του ΔΝΤ. Σε ανακοίνωσή του διαπιστώνει πρόοδο της ελληνικής οικονομίας χωρίς νέα μέτρα λιτότητας για τα νοικοκυριά…

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Καμπανάκι για υψηλές επισφάλειες στις ελληνικές τράπεζες

Νέο «καμπανάκι» για τις ελληνικές τράπεζες από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που επικεντρώνει την κριτική του στις ιδιαίτερα υψηλές επισφάλειες, ενώ επανέρχεται με αιχμές για τις παραδοχές των stress tests που έγιναν από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Σύμφωνα με το Ταμείο, το 2013 οι επισφάλειες, δηλαδή τα «κόκκινα» και τα προβληματικά δάνεια, ανήλθαν σωρευτικά στο 40% του συνόλου των χορηγήσεων. Ταυτόχρονα, ζητά τα μείνει άθικτο το «μαξιλάρι» των 11 δισ. ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέχρι και την ολοκλήρωση των πανευρωπαϊκών stress tests που θα διενεργηθούν στο τέλος του έτους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι μετά τις πρόσφατες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου οι τράπεζες καλούνται να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, που αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της πραγματικής οικονομίας.

Ετσι, η πρώτη έμμεση, πλην σαφής εντολή προς τον νέο διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος είναι να απαιτηθεί από τις τράπεζες να εφαρμόσουν μια συντηρητική ερμηνεία στην αποτίμηση, δεδομένου του συστημικού χαρακτήρα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το ΔΝΤ χαρακτηρίζει εύθραυστους τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) αλλά και των κεφαλαίων χαμηλής ποιότητας. Οι επισφάλειες θέτουν εν αμφιβόλω την ικανότητα των τραπεζών να στηρίξουν την ανάκαμψη, όπως άλλωστε κατέδειξε και η αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού.

Εκτιμά, επίσης, ότι οι τράπεζες εξαιτίας του περιορισμένου ανταγωνισμού θα προτιμήσουν να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους μέσω «των υπερβολικών περιθωρίων και προμηθειών».

Συνεπώς το «μαξιλάρι» του ΤΧΣ δεν πρέπει να πειραχτεί, καθώς μπορεί να προκύψουν επιπρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες, με δεδομένο μάλιστα ότι το Ταμείο επισημαίνει πως «ορισμένες από τις παραδοχές πάνω στις οποίες στηρίχτηκαν τα stress tests της Τραπέζης της Ελλάδος όσον αφορά το δυσμενές σενάριο ήταν… αισιόδοξες».

Οι νέες ανάγκες των τραπεζών, όπως εκτιμάται από τους συντάκτες της έκθεσης, θα ανέλθουν στα 6 δισ. ευρώ, αν αναγνωριστούν οι ζημιές με βάση ρεαλιστικά σενάρια. Μάλιστα, το ΔΝΤ αφήνει σαφείς αιχμές για την Τράπεζα της Ελλάδος και τις παραδοχές που υιοθέτησε ώστε να διεξαγάγει τα stress tests.

Α. Σπηλιώτη

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ-ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

Ομαδικές απολύσεις, ελεύθερα λοκ άουτ και νέες μειώσεις στις συντάξεις το «μενού»

Του Τζώρτζη Ρούσσου

Ολα όσα επιμένει να κρύβει η κυβέρνηση για τις επερχόμενες δυσμενείς αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα και την αγορά εργασίας αποκαλύπτει στην έκθεσή του το ΔΝΤ.

Κατ' αρχάς οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι θα πρέπει να αναμένουν νέες μειώσεις στις συντάξεις (που θα έλθουν ως αποτέλεσμα της γενίκευσης της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος σε όλα τα λειτουργούντα ασφαλιστικά ταμεία), αλλά και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Παράλληλα, μείωση των παροχών προς τα κάτω φέρνει η εξισορρόπηση των εισφορών με τις παροχές αλλά και οι σαρωτικές ενοποιήσεις.

«Μια σειρά από προβλήματα παραμένουν άλυτα: οι δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ (17%) είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ε.Ε. και απαιτούν πολύ μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις, η σύνδεση μεταξύ των εισφορών και των παροχών των ατόμων είναι αδύναμη και το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι κατακερματισμένο με καταβολή ποικίλων εισφορών» είναι οι εφιαλτικές διαπιστώσεις του ΔΝΤ. Μάλιστα επισημαίνει, προαναγγέλλοντας μείωση των συντάξεων στον ΟΟΕΕ, ότι οι εισφορές που καταβάλλονται δεν αντιστοιχούν στα προνόμια που δίνονται.

Από την άλλη, το ΔΝΤ φωτίζει τις επερχόμενες αλλαγές στα εργασιακά, τραβώντας μάλιστα το αυτί του κ. Βρούτση αφού θεωρεί ότι το υπουργείο Εργασίας δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις περισσότερες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει για τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας. «Οι υπερβολικοί περιορισμοί παραμένουν, ανεβάζουν το κόστος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και αναστέλλουν τη δημιουργία ή την επέκταση των μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεων». Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να αναλάβουν νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.

Συγκεκριμένα:

• Ομαδικές απολύσεις: Το ΔΝΤ θεωρεί ότι αυτές de facto (εκ της πράξεως δηλαδή) δεν επιτρέπονται. Το ΔΝΤ ζητά λοιπόν νομοθετική αλλαγή ώστε να καθιερωθούν εύκολοι τρόποι ομαδικής απόλυσης των εργαζομένων αλλά και αφαίρεση της απαιτούμενης έγκρισής τους από τον υπουργό Εργασίας.

• Απεργία: Για το ΔΝΤ οι κανόνες για τις απεργίες από τα συνδικάτα έχουν παραμείνει αναλλοίωτοι για πάνω από τρεις δεκαετίες. Μάλιστα στηλιτεύεται η απαγόρευση της ανταπεργίας στην Ελλάδα.

• Το ΔΝΤ θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι μέχρι το 2017 θα έχουν εξαφανιστεί οι ωριμάνσεις (3ετίες).

• Δεν αφήνεται κανένα περιθώριο αλλαγών στον τρόπο ρύθμισης των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΔΕΗ

Ακριβότερο ρεύμα σε εξοχικά, φθηνότερο σε εταιρείες

→Το μάρμαρο θα πληρώσουν 1,5 εκατ. ιδιοκτήτες κατοικιών που «καίνε» λιγότερες από 800 κιλοβατώρες το τετράμηνο

Νέες αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα για νοικοκυριά με χαμηλές καταναλώσεις, μειώσεις σε περίπου 1,5 εκατομμύριο μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και ρήτρα αναθεώρησης των τιμολογίων της ΔΕΗ κάθε τρίμηνο με βάση το κόστος παραγωγής ενέργειας φέρνει ο Ιούλιος, σύμφωνα με το αναθεωρημένο μνημόνιο και την έκθεση του ΔΝΤ.

Οι καταναλωτές που θα πληρώσουν το μάρμαρο των αυξήσεων είναι οι ιδιοκτήτες περίπου 1,5 εκατ. σπιτιών, εξοχικών και άλλων παροχών που «καίνε» λιγότερες από 800 κιλοβατώρες το τετράμηνο, αλλά και δεκάδες χιλιάδες αγρότες που σήμερα χρεώνονται με ευνοϊκά τιμολόγια.

Στις δύο αυτές κατηγορίες καταναλωτών εκτιμάται ότι η τιμή της κιλοβατώρας θα αυξηθεί αισθητά, ενώ αντίθετα θα προκύψουν μειώσεις για περίπου 2,2 εκατομμύρια μικρομεσαίες επιχειρήσεις (καταστήματα, φούρνοι, κ.ά.) και παροχές κοινόχρηστων χώρων που σήμερα πληρώνουν ακριβότερα το ρεύμα επιδοτώντας τις χαμηλότερες καταναλώσεις.

Το ΥΠΕΚΑ έχει λάβει παράταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι και το 2015 προκειμένου να εξαλείψει πλήρως τις σταυροειδείς επιδοτήσεις που εξακολουθούν να εντοπίζονται σ’ αυτές τις κατηγορίες.

Σε κάθε περίπτωση οι αυξήσεις είναι δεδομένες, με το ΥΠΕΚΑ να υποστηρίζει πάντως πως δεν θα είναι οι «φτωχοί» οικιακοί καταναλωτές αυτοί που θα επιβαρυνθούν, αλλά όσοι καταναλωτές διατηρούν εξοχικά, δευτερεύουσες κατοικίες, κ.ά. ή δεν είναι «πραγματικοί» αγρότες.

Πηγές του υπουργείου λένε πως θα γίνει προσπάθεια να εντοπιστούν οι οικιακοί καταναλωτές που έχουν κατανάλωση χαμηλότερη από 800 κιλοβατώρες ώστε να υπαχθούν στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, ενώ παράλληλα θα θεσπιστούν συγκεκριμένα κριτήρια για το ποιοι είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες ώστε να δικαιούνται το μειωμένο τιμολόγιο της ΔΕΗ.

B. Γεώργας

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

«Bραζιλιάνικες αλήθειες» και «γείωση» Τόμσεν

Του Μπάμπη Μιχάλη

Το ΔΝΤ και η τρόικα δεν θέλουν «τίποτα λιγότερο από το να διοικούν την Ελλάδα από το εξωτερικό». Η χθεσινή δήλωση του εκπροσώπου της Βραζιλίας -και ακόμη δέκα χωρών της Λατινικής Αμερικής- στο ΔΝΤ, Πάουλο Νογκέιρα Μπατίστα, αποτυπώνει μάλλον την κεντρική ιδέα της 5ης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος.

«Δεν είναι τίποτα λιγότερο από μια προσπάθεια να διοικήσει τη χώρα από το εξωτερικό, κάτι που πρακτικά λειτουργεί σπάνια», είπε χαρακτηριστικά ο Μπατίστα προς το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, συμπληρώνοντας ότι η Ελλάδα έχει πέσει θύμα «της γερμανικής λιτότητας». Ο Βραζιλιάνος αξιωματούχος χαρακτήρισε τον αριθμό των διαρθρωτικών μέτρων που έχει ζητήσει η τρόικα από την Ελλάδα κάπως υπερβολικό, ενώ σημείωσε ότι παρά τη μικρή βελτίωση, οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για το χρέος ή την ανεργία δεν έχουν αλλάξει θεμελιωδώς. Πρόσθεσε ότι μια νέα ελάφρυνση του χρέους δεν θα αποφευχθεί παρά μόνο «στο πολύ αισιόδοξο σενάριο» της ανάκαμψης της οικονομίας της ευρωζώνης. Στην έκθεσή του, το ΔΝΤ εκτιμά πάντως ότι το ελληνικό χρέος θα κορυφωθεί φέτος στο 174% του ΑΕΠ και ότι στη συνέχεια θα αποκλιμακωθεί προσεγγίζοντας το 117% του ΑΕΠ το 2022. Θα χρειαστούν όμως γι’ αυτό πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 4% του ΑΕΠ και υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης για αρκετά χρόνια.

Την ίδια στιγμή ο επικεφαλής του ΔΝΤ στην Ελλάδα, Πολ Τόμσεν, τόνιζε στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά τη δημοσίευση της έκθεσης ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μειωθεί το χρέος εκτός του κουρέματος, όπως η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων και η επιστροφή των κερδών από τις κεντρικές τράπεζες. Διεμήνυσε ωστόσο ότι το χρέος «είναι βιώσιμο αν επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος, δηλαδή τα απαιτούμενα πρωτογενή πλεονάσματα, και υλοποιηθεί η δέσμευση της Ε.Ε. για πρόσθετα μέτρα. Πάντως ο Τόμσεν εξέφρασε τη σιγουριά του ότι μετά από 6 χρόνια ύφεσης η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει φέτος. Δεν άφησε ωστόσο κανένα περιθώριο για πανηγυρισμούς, τονίζοντας ότι «υπάρχει ακόμη αρκετή δουλειά» να γίνει τόσο στο μέτωπο της δημοσιονομικής προσαρμογής όσο και σε αυτό των μεταρρυθμίσεων. Θα πρέπει να βελτιωθεί η φοροεισπρακτική ικανότητα της ελληνικής διοίκησης, να επιλυθούν οι εκκρεμότητες απελευθέρωσης κλάδων και κλειστών επαγγελμάτων και να εφαρμοστεί η «εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ». Ο αξιωματούχος του ΔΝΤ εξέφρασε ακόμη την ανησυχία του για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών, ενώ για το δημοσιονομικό κενό είπε ότι θα επιχειρηθεί να καλυφθεί μέσω μεταρρυθμίσεων και πιθανής επέκτασης υφιστάμενων μέτρων, τουλάχιστον και το 2015… «Δεν βλέπουμε πώς η Ελλάδα θα βγει από την παγίδα στην οποία έχει πέσει», είχε πει λίγο νωρίτερα ο Μπατίστα.