Της Εφης Μαρίνου
Την πρωτοβλέπουμε στη σκηνή ξυπόλυτη, ντυμένη στα λευκά και τα μεταξωτά. Κούκλα, νέα και καλογυμνασμένη, σύμφωνα με την τελευταία λέξη της σωματικής άσκησης. Γιατί ως κοκέτα, γυναίκα τού σήμερα επιδίδεται στο τάι τσι τσουάν, είδος κινεζικής πολεμικής άσκησης… Προσηλωμένη στον κόσμο που οριοθετεί η εικόνα της, αθώα και αμέριμνη για ό,τι ετοιμάζουν οι άλλοι γι’ αυτήν: τον εγκλωβισμό της στον γάμο ή στον έρωτα.
Αιθέρια, ντελικάτη, σαγηνευτική, σικάτη -η αποθέωση της κομψότητας-, ντυμένη με υπέροχα φορέματα υψηλών γαλλικών οίκων μόδας. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ παίζει Μαριβό. Με τη φρεσκάδα της ενζενί και τη φυσική, ανεπιτήδευτη ωριμότητα μιας μεγάλης πρωταγωνίστριας. Και μαγεύει.
Είναι η τρίτη φορά που τη βλέπουμε στο Φεστιβάλ Αθηνών. Προηγήθηκε το «Κουαρτέτο» του Μίλερ, σε σκηνοθεσία Μπομπ Ουίλσον, και το «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία Κριστόφ Βαρλικόφσκι. Και τώρα επιστρέφει α λα γαλλικά.
Αναφερόμαστε στην παραγωγή, που έκανε πρεμιέρα πριν από λίγους μήνες στο θέατρο «Οντεόν» του Παρισιού, και έκτοτε περιοδεύει εντός και εκτός Γαλλίας. Την παρακολουθήσαμε το βράδυ της Πέμπτης στη γεμάτη αίθουσα της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Ενα από τα διασημότερα έργα του Μαριβό, τις «Ψευδοεξομολογήσεις» («Les Fausses Confidences»), στη μοντέρνα εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Λικ Μποντί. Η παράσταση –επαινέθηκε από τους κριτικούς του ξένου Τύπου– είναι απαλλαγμένη από τα στερεότυπα των παλαιών αναγνώσεων. Μεταφέρει με ασφάλεια το έργο στο σήμερα, χωρίς να στερεί τίποτα από τη συγγραφική του ιδιαιτερότητα. Αντίθετα, το κέντημα της γλώσσας, η εκφραστική κομψότητα είναι παρόντα. Το ξεχωριστό γλωσσικό ύφος του Μαριβό, το περίφημο «μαριβοντάζ»: ακραία λεπτεπίλεπτο, φινετσάτο, παιγνιώδες, φυσικά εκζητημένο, ακριβές και συγχρόνως αμφίσημο ακόμα και στις σιωπές.
Κι εδώ ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το μοτίβο της μεταμφίεσης, της μεταμόρφωσης μέσα στη μεταμόρφωση, ακόμα και στην ατάκα, της εξαπάτησης, της απληστίας. Και κάτω από τις γραμμές του κωμικού παιγνίου ξεπροβάλλουν έμμεσα οι κοινωνικές ανισότητες του 1737.
Ο φτωχός Nτοράντ είναι ερωτευμένος με την πλούσια χήρα Αραμίντ, η οποία όμως όχι μόνο δεν του δίνει σημασία αλλά προσδοκά στη θεραπεία του… Εκείνος παλεύει για να βρει τρόπο να κερδίσει την καρδιά αυτής της χειραφετημένης γυναίκας.
Γύρω από την Αραμίντ μαίνεται μια περιπεπλεγμένη συνωμοσία με στόχο την ευόδωση ή μη του επικείμενου γάμου της. Ο καθείς με τα όπλα του: ο ψύχραιμος αριστοκράτης υποψήφιος γαμπρός, ο φτωχός ερωτευμένος, η ξιπασμένη μαμά, που φιλοδοξεί να γίνει πεθερά κόμη, ο ταγμένος στον θρίαμβο του έρωτα υπηρέτης που αναλαμβάνει να κινήσει τα νήματα της ίντριγκας, η άπληστη γραμματέας κι ένας υπέροχος Αρλεκίνος τού σήμερα. Το γοητευτικό γαϊτανάκι ξετυλίγεται μέσα σε διαρκείς ανατροπές των προσώπων και σε παραπλανητικά λόγια. Τι θα κάνει η Αραμίντ; Θα παντρευτεί τον κόμη, θα διώξει τον φτωχό δικηγόρο που προσέλαβε ως διαχειριστή της περιουσίας της και που συνιστά την επιτομή της τιμιότητας;
Ενα λειτουργικό σκηνικό οργανώνει το σαλόνι του σπιτιού. Εκεί που θα στηθεί η ερωτική πολιορκία της ατίθασης χήρας. Ο καθένας εξομολογείται με «μυστικότητα» μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας. Αλλεπάλληλες ψευδοεξομολογήσεις, μηχανορραφίες πίσω από τις μισόκλειστες πόρτες, δήθεν μυστικά και όρκοι, ψέματα που αποκαλύπτονται προκαλώντας… λιποθυμικά σοκ. Στο αριστερό μέρος ορθώνεται σαν περήφανος στρατός ο «θησαυρός» της Αρμαντίν. Η συλλογή ψηλοτάκουνων παπουτσιών της, που στο δεύτερο μέρος ο έρωτας θα σαρώσει -κυριολεκτικά- έξω από τη σκηνή. Η επικράτηση του αμοιβαίου έρωτα, όταν θα λάμψει η αλήθεια, είναι τελικά συγγραφική απαίτηση.
Η Γαλλίδα ντίβα κυριαρχεί στη σκηνή με συμπρωταγωνιστή έναν από τους πιο ταλαντούχους Γάλλους ηθοποιούς της νεότερης γενιάς, τον γνωστό και από τον κινηματογράφο Λουί Γκαρέλ, ο οποίος είχε υποδυθεί τον γιο της Ιπέρ στην ταινία «Η μητέρα μου».
* INFO: Φεστιβάλ Αθηνών/Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107, τηλ.: 213-0178000) «Ψευδοεξομολογήσεις» του Μαριβό. Σκηνοθεσία: Λικ Μπoντί. Ερμηνεύουν: Ιζαμπέλ Ιπέρ, Λουί Γκαρέλ. Ακόμα μια παράσταση σήμερα, στις 2 μ.μ. Τιμές: 30, 25, 20 και 15 ευρώ, φοιτητικό 15 και 10 ευρώ, για ανέργους και ΑμεΑ 5 ευρώ.
